W 2014 r. najwięcej mandatów w wyborach do Sejmiku Województwa Śląskiego zdobyła Platforma Obywatelska - 17 (367 116 głosów). Dalej znalazło się Prawo i Sprawiedliwość – 16 (338 237 głosów), Polskie Stronnictwo Ludowe - pięć (178 210 głosów), Ruch Autonomii Śląska – cztery (97 131 głosów) oraz Lewica – trzy (140 189 głosów). Rządząca do 2018 r. koalicja składała się z przedstawicieli wszystkich ugrupowań poza PiS.
Prezydentem Katowic został Marcin Krupa. O urząd ubiegał się wówczas po raz pierwszy. Był protegowanym byłego prezydenta miasta Piotra Uszoka. Wystartował z KWW Forum Samorządowe i Piotr Uszok. W drugiej turze uzyskał 71,31 proc. poparcia (53 165 głosów). Pokonał kandydata PiS Andrzeja Sośnierza, którego poparło 28,69 proc. uczestniczących w głosowaniu mieszkańców (21 391 głosów).
Z kolei w Radzie Miasta Katowice najwięcej miejsc zdobyło Forum Samorządowe – 12 (27 389 głosów). Osiem mandatów przypadło PO (22 037 głosów), sześć PiS (15 340 głosów) i dwa Ruchowi Autonomii Śląska (8 664 głosy). Większość Forum Samorządowe stworzyło z PiS.
Układ polityczny w woj. śląskim zmienił się diametralnie po wyborach samorządowych w 2018 r. Do sejmiku nie dostali się regionaliści, którzy podzielili się na dwa obozy, a jeden z nich miał problem z właściwą rejestracją komitetu. Najwięcej głosów otrzymało PiS (560 075), zdobywając 22 mandaty. To nie wystarczyło jednak, aby rządzić. Do tego potrzebne były 23 mandaty. Taką liczbą dysponowały komitety, które wcześniej zadeklarowały współpracę – KO (20 mandatów; 502 990 głosów), Nowa Lewica (dwa mandaty; 144 878 głosów) oraz PSL (jeden mandat; 89 879 głosów).
PiS zbudowało większość dzięki Wojciechowi Kałuży. Radny dostał się do samorządu z listy KO, ale w dniu sesji inaugurującej kadencję, która odbyła się 21 listopada 2018 r., ogłosił przejście na stronę PiS. Kałuża został wicemarszałkiem woj. śląskiego. Pełnił tę funkcję do 21 listopada 2022 r., kiedy po równo czterech latach w sejmiku doszło do kolejnego przewrotu. Marszałek Jakub Chełstowski ogłosił, że wraz trojgiem radnych PiS przechodzi do Ruchu Samorządowego „Tak! Dla Polski” i zawiera współpracę z KO, Nową Lewicą oraz PSL. Wtedy Kałuża złożył rezygnację.
W 2018 r. PiS nie wystawiło kandydata na urząd prezydenta Katowic. Prezes partii Jarosław Kaczyński oficjalnie poparł Krupę. Z kolei KWW Forum Samorządowe i Piotr Uszok zmieniło nazwę na KWW Forum Samorządowe i Marcin Krupa. Ten uzyskał reelekcję w pierwszej turze, otrzymując 64 941 głosów (55,41 proc.).
Najwięcej mandatów w Radzie Miasta Katowice zdobyła Koalicja Obywatelska – 12 (38 618 głosów). Forum Samorządowe wprowadziło 11 radnych (34 519 głosów), a PiS pięcioro (23 020 głosów). Układ sił w czasie kadencji kilka razy ulegał zmianie, ale współpraca Forum Samorządowego i PiS ostatecznie zakończyła się pod koniec grudnia 2023 r., dwa tygodnie po zaprzysiężeniu rządu Donalda Tuska. Ze stanowiska wiceprezydenta został odwołany Mariusz Skiba (PiS), a zastąpił go Jarosław Makowski (KO). Tym samym Forum Samorządowe zawiązało oficjalną koalicję z KO.
Krupa ogłosił, że w 2024 r. po raz kolejny będzie starał się o reelekcję jako kandydat Forum Samorządowego. KO nie wystawi własnego kandydata. W 2018 r. był nim Makowski i osiągnął drugi najlepszy rezultat w mieście - 24,11 proc. (28 254 głosy). Zamiast tego partia poparła Krupę. Tak samo jak Nowa Lewica, której lider w Katowicach Jerzy Woźniak jest wiceprezydentem w jego gabinecie, a przedstawiciele jego partii znaleźli się na listach KO do rady miasta. Dotąd swój start w wyborach na urząd prezydenta Katowic potwierdziło także dwóch innych kandydatów. To Jacek Budniok z Konfederacji oraz Dawid Durał, który jest popierany przez Polskę 2050, Ruch Autonomii Śląska i aktywistów z KATO Protestu.
Wybory samorządowe odbędą się 7 kwietnia. Drugą turę w przypadku wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów zaplanowano na 21 kwietnia.(PAP)
Autor: Patryk Osadnik
gn/