2024-12-16 11:40 aktualizacja: 2024-12-16, 14:44
Automat skupujący plastikowe butelki. Fot. PAP/Jacek Bednarczyk
Kraje członkowskie UE w poniedziałek zaakceptowały nowe rozporządzenie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR). Zgodnie z nim od 2030 roku wszystkie opakowania mają nadawać się do recyklingu, zakazany zostanie obrót jednorazowymi kosmetykami czy przyprawami zapakowanymi w plastik.
Komisja Europejska zaproponowała zmianę dotychczas obowiązującej dyrektywy dotyczącej opakowań dwa lata temu. Doszła bowiem do wniosku, że wielokrotnie zmieniane przepisy nie przyczyniały się do zmniejszenia w UE ilości odpadów po opakowaniach. Według danych Eurostatu 40 proc. tworzyw sztucznych i 50 proc. papieru używanego w UE jest wykorzystywane do pakowania towarów, a opakowania stanowią 36 proc. odpadów komunalnych.
KE zaproponowała w miejsce dyrektywy rozporządzenie, co oznacza, że nowe zasady nie zaczną obowiązywać dopiero po ich wdrożeniu do prawa krajowego przez państwa, lecz będą obowiązujące z chwilą wejścia rozporządzenia w życie.
W poniedziałek nowe prawo zaakceptowały kraje członkowskie, co kończy proces legislacyjny. Po opublikowaniu rozporządzenia w Dzienniku Urzędowym UE jego przepisy będą musiały być stosowane po upływie 18 miesięcy.
Do 2029 roku 90 proc. jednorazowych plastikowych i metalowych pojemników na napoje będzie musiało być zbieranych oddzielnie, np. za pośrednictwem systemów kaucyjnych. W 2030 roku wszystkie opakowania mają nadawać się do recyklingu w "ekonomicznie opłacalny sposób".
Rozporządzenie ustanawia nowe cele dotyczące zmniejszania ilości odpadów opakowaniowych przypadających na jednego mieszkańca UE. Do 2030 roku ilość ta ma zmniejszyć się o 5 proc. w stosunku do 2018 roku; do 2035 roku - o 10 proc.; do 2040 roku - o 15 proc.
Od 2030 roku zostanie wprowadzony zakaz sprzedaży kosmetyków w miniaturowych plastikowych opakowaniach, które obecnie są dostępne np. w hotelach. Keczup, musztarda czy śmietanka do kawy nie będą mogły być podawane w jednorazowych plastikowych opakowaniach. Z rynku UE zniknąć mają także opakowania z tworzyw sztucznych na owoce i warzywa sprzedawane w ilości poniżej 1,5 kg. Z plastiku nie będą mogły być zrobione torebki na herbatę. Zakazane mają być także bardzo lekkie torebki plastikowe, chociaż ostatecznie ich użycie będzie dozwolone do pakowania żywności dostępnej luzem.
UE ma postawić na promowanie opakowań wielokrotnego użytku. Dystrybutorzy napojów i żywności na wynos będą musieli oferować konsumentom od 2030 roku możliwość korzystania z własnego pojemnika.
Nowe rozporządzenie jest elementem Europejskiego Zielonego Ładu - flagowego projektu Komisji Europejskiej w kadencji 2019-2024.
Z Brukseli Magdalena Cedro (PAP)
grg/
