2023-09-30 06:18 aktualizacja: 2023-09-30, 14:03
Fot. freepik.com (zdjęcie ilustracyjne)
Już po pięciu dniach ekspozycji na zanieczyszczone powietrze rośnie ryzyko udaru mózgu i zgonu z jego powodu – dowodzi analiza, której wyniki publikuje „Neurology”, czasopismo Amerykańskiej Akademii Neurologii.
Naukowcy z Uniwersytetu Jemeńskiego w Ammanie doszli do takich wniosków po przeanalizowaniu danych zebranych w 110 badaniach, którymi objęto ponad 18 mln osób po przebytym udarze mózgu. Badacze sprawdzali związek miedzy ekspozycją na zanieczyszczone powietrze - dwutlenkiem azotu, ozonem, tlenkiem węgla, dwutlenkiem siarki oraz cząstkami stałymi - PM1 (średnica mniejsza niż 1 mikrometr), PM2.5 (średnica mniejsza niż 2,5 mikrometra) oraz PM10. Cząstki stałe (inaczej pyły zawieszone) o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra pochodzą ze spalin samochodowych, wyziewów z elektrowni i fabryk oraz pożarów lasów i traw. Do cząstek PM10 zalicza się też cząstki pochodzące np. z ogumienia kół, nawierzchni jezdni ulegającej zużyciu, układów trących pojazdów.
Jak podkreślił prowadzący badanie Ahmad Toubasi, analiza potwierdziła, że istnieje istotny, silny związek między krótkotrwałym narażeniem na zanieczyszczenie powietrza (pięć dni) a ryzykiem wystąpienia udaru mózgu i zgonu z jego powodu.
Wyższe stężenie dwutlenku azotu było powiązane ze wzrostem ryzyka udaru mózgu o 28 proc., wyższe stężenie dwutlenku siarki wiązało się ze wzrostem ryzyka udaru o 15 proc., w przypadku ozonu wzrost wynosił 5 proc., tlenku węgla – 26 proc., cząstek stałych PM1 – 9 proc, cząsteczek PM2,5 – 15 proc. a cząsteczek PM10 – 14 proc.
Ekspozycja na zanieczyszczenie powietrza miała też związek z istotnie wyższym ryzykiem zgonu z powodu udaru mózgu. Najsilniej było to widoczne w przypadku dwutlenku siarki – wzrost ryzyka o 60 proc. oraz dwutlenku azotu – o 33 proc.
„Wcześniejsze badania wykazały, że istnieje związek między długotrwałą ekspozycją na zanieczyszczenie powietrza a wyższym ryzykiem udaru mózgu. (...) W naszym badaniu zamiast analizować tygodnie lub miesiące ekspozycji przyjrzeliśmy się zaledwie pięciu dniom i znaleźliśmy związek między krótkoterminowym narażeniem na zanieczyszczenie powietrza a wyższym ryzykiem udaru mózgu” – skomentował Toubasi.
Jego zdaniem potwierdza to konieczność podejmowania globalnych wysiłków zmierzających do stworzenia przepisów, które mają ograniczyć zanieczyszczenie powietrza. (PAP)
mmi/
