2024-02-04 08:28 aktualizacja: 2024-02-04, 16:03
śp. Marian Pilot, fot. PAP/Andrzej Rybczyński
Zmarł powieściopisarz i nowelista, autor słuchowisk, scenarzysta filmowy, dziennikarz, eseista, leksykograf i działacz ludowy Marian Pilot - poinformowała Culture.pl. Laureat Nagrody Literackiej Nike 2011 za powieść "Pióropusz" odszedł 2 lutego br.
Jak przypomina Culture.pl, Marian Pilot urodził się 6 grudnia 1936 roku w Siedlikowie pod Ostrzeszowem w Wielkopolsce, gdzie przed wojną sołtysem był jego dziadek.
Pilot ukończył liceum ogólnokształcące w Ostrzeszowie, po maturze studiował dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Po studiach w 1958 roku rozpoczął pracę w dziale kulturalnym PAP, następnie w redakcji "Wiadomości Filmowych" (1958–1960) i w "Na przełaj" (1960–1967) jako kierownik działu kulturalnego. W 1967 roku został członkiem Związku Literatów Polskich. W latach 1967–1978 był kierownikiem działu prozy "Tygodnika Kulturalnego". W 1972 roku wstąpił do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Od grudnia 1981 roku pracował w redakcji filmów fabularnych Telewizji Polskiej, a od grudnia 1982 roku – w Ludowej Spółdzielni Wydawniczej jako główny specjalista w zakresie literatury pięknej. Był członkiem Rady Nadzorczej TVP w latach 2003–2006.
W 1962 roku Marian Pilot zadebiutował zbiorem opowiadań "Panny szczerbate". I choć na studiach nie przyznawał się do swojej wiejskości: "ciemnoty, głupoty, gnoju i gnojówki, beznadziejnej biedy i beznadziejnej roboty", będzie odtąd konsekwentnie współtworzył literacki nurt chłopski. Autor powieści np. "Sień", Majdan", "Zakaz zwałki", "Jednorożec", "W słońcu, w deszczu", "Pióropusz", opowiadań "Pantałyk", "Wykidajło", leksykonu "Ssapy, szkudły, świętojanki: słownik dawnej gwary Siedlikowa". "W 2021 r. Pilot powrócił z książką zatytułowaną "Dzikie mięso" – poematem napisanym w całości różnymi polszczyznami, z których żadna nie jest tą oficjalną, nauczaną w szkole i forsowaną przez instytucje oświatowe jako "poprawna"" - podano.
Pilot jest również autorem dwóch scenariuszy do siedmioodcinkowego serialu "W słońcu i w deszczu" (1979), osadzonego we wsi Gudzewo i opowiadającego o chłopskiej rodzinie o znaczącym nazwisku Małolepsi. Jak podkreśla Culture.pl, "jego świetne ucho do potocznej mowy wykorzystane też zostało przez filmowców" przy serialach "Pan na Żuławach" (1984; Pilot napisał też scenariusz do 11. odcinka) i "Ucieczka z miejsc ukochanych" (1987), do których pisarz stworzył dialogi. Twórca ma również na koncie jeden film fabularny: wyreżyserowaną przez Krzysztofa Wojciechowskiego średniometrażową "Historię o proroku Eliaszu z Wierszalina" (1939), której głównym bohaterem jest prawosławny duchowny z położonej na Podlasiu tytułowej wsi.
Marian Pilot otrzymał m.in. Złoty Krzyż Zasługi (1987), Nagrodę Funduszu Literatury w dziedzinie reportażu (1989), Nagrodę im. Władysława Reymonta "za twórczość całego życia", wraz z Hanną Krall (2010) a także Nagrodę Literacką Nike za powieść "Pióropusz" w 2011 r. (PAP)
nl/
