Andora
Ustrój
Księstwo pod zwierzchnictwem Francji i biskupstwa hiszpańskiego w Urgel.
Zgodnie z konstytucją zaaprobowaną w referendum 14 III 1993 r., która weszła w życie 4 V 1993 r., Andora jest w pełni suwerennym państwem, chociaż tytularną głową państwa pozostają prezydent Francji i biskup urgelski, których rola ogranicza się odtąd do funkcji reprezentacyjnych.
Władza ustawodawcza należy do 1-izbowego parlamentu - Rady Generalnej, w której skład wchodzi 28 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na kadencję 4-letnią. Co dwa lata połowa składu Rady ulega odnowieniu.
Władzę wykonawczą sprawuje rząd - Rada Wykonawcza, z przewodniczącym na czele, wybieranym przez parlament.
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 7 gmin.
Głowa państwa
prezydent Francji - Emmanuel MACRON /od 14 V 2017/
biskup urgelski /Hiszpania/ - Joan Enric VIVES SICILIA /od 12 V 2003/
Rząd
Rada Wykonawcza
utworzona 22 V 2019 r.
przewodniczący - Xavier ESPOT ZAMORA /DA/ /od 16 V 2019/
ministrowie:
p/u przewodniczącego, gospodarki i przedsiębiorczości - Jordi GALLARDO FERNANDEZ
spraw zagranicznych - Maria UBACH FONT /kob./
sprawiedliwości i spraw wewnętrznych- Josep Maria ROSSELL PONS
finansów i rzecznik rządu - Eric JOVER COMAS
gospodarki przestrzennej -Jordi TORRES FALCÓ
spraw społecznych, mieszkalnictwa i ds. młodzieży - Víctor FILLOY FRANCO
ochrony środowiska, rolnictwa i zrównoważonego rozwoju - Silvia CALVÓ ARMENGOL /kob./
turystyki - Veronica CANALS RIBA /kob./
zdrowia - Joan MARTINEZ BENAZET
oświaty i szkolnictwa wyższego - Ester VILLARRUBLA ESCALES /kob./
kultury i sportu - Sílvia RIVA GONZALEZ /kob./
ds. służb publicznych i reformy administracji - Judith PALLARES CORTES /kob./
*
poprzedni przewodniczący Rady Wykonawczej - Antoni MARTI PETIT /DA//12 V 2011 - 16 V 2019/
Parlament
Rada Generalna /Consell General/
przewodnicząca - Roser SUÑÉ PASCUET /kob./ /DA/
Podział mandatów po wyborach z 7 kwietnia 2019 r.: DA 11, PS 7, PLA 4, TV-UL 4, CC 2. Razem 28.
Partie
Demokraci na rzecz Andory /Demócrates per Andorra - DA/ - partia utworzona 22 lutego 2011 r.; przywódca: Antoni MARTI PETIT.
Partia Socjaldemokratyczna /Partit Socialdemocrata - PS/ - utworzona w 2000 r.; przewodn.: Vicenç ALAY FERRER.
Partia Liberalna Andory /Partit Liberal d'Andorra - PLA/ - utworzona 8 czerwca 1992 r.; przewodn.: Marc FORNÉ MOLNÉ.
Trzecia Droga /Terceravia - TV/
Unia Laurediana /Unió Laurediana - UL/
Ciutadans Compromesos /CC/ - platforma polityczna utworzona w 2011 r.
Zieloni Andory /Els Verds d'Andorra - VA/ - partia utworzona w 2003 r.; przywódca: Isabel LOZANO MUNOZ /kob./.
Inicjatywa Obywatelska /Citizens' Initiative - CI/
Socjaldemokracja i Postęp - /SP/
Nowe Centrum /Nou Centre - NC/ - partia utworzona w 2005 r.
Andora na rzecz Zmian /Andorra pel Canvi - AC/ - partia utworzona w 2009 r.; przywódca: Eusebi NOMEN.
Odnowa Demokratyczna /Renovació Democrática - RD/ - utworzona w 2005 r.; przywódca: Ricard de HARO.
Związki zawodowe
Syndykat Pracowników Andory /Syndicat Andorran des Travailleurs - SAT/ - utworzony 17 czerwca 1988 r.; do marca 1990 r. działał nielegalnie.
Prasa
Bondia - gazeta w jęz. katalońskim, zał. 2006.
Butlletí Oficial del Principat d'Andorra - oficjalna gazeta rządowa, zał. 30 I 1989, Andorra la Vella.
Diari d'Andorra - dziennik w jęz. katalońskim, Andorra la Vella, zał. 1991.
El Periodic d'Andorra - dziennik, Andorra la Vella.
7 Dies - tygodnik, Andorra la Vella.
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
Andora
Flaga
Godło
- Księstwo Andory, Principat d'Andorra, Principauté d'Andorre, Principado de Andorra
- Obszar: 467 km2
- Ludność: 72 151 (III 2017)
- Stolica: Andorra la Vella
- Ludność stolicy: 22 256 (2011)
- Język urzędowy: kataloński, francuski, hiszpański
- Święto narodowe: 8 IX - rocznica traktatu z 1278 r.
- Jednostka monetarna: 1 euro (EUR) = 100 eurocentów
- Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, WHO
Europa
- Albania
- Austria
- Belgia
- Białoruś
- Bośnia i Hercegowina
- Bułgaria
- Chorwacja
- Czarnogóra
- Czechy
- Dania
- Estonia
- Finlandia
- Francja
- Gibraltar
- Grecja
- Guernsey
- Hiszpania
- Holandia
- Irlandia
- Irlandia Północna
- Islandia
- Jersey
- Kosowo
- Liechtenstein
- Litwa
- Luksemburg
- Łotwa
- Macedonia Północna
- Malta
- Mołdawia
- Monako
- Niemcy
- Norwegia
- Polska
- Portugalia
- Rosja
- Rumunia
- San Marino
- Serbia
- Słowacja
- Słowenia
- Szwajcaria
- Szwecja
- Ukraina
- Watykan
- Węgry
- Wielka Brytania
- Włochy
- Wyspa Man
- Wyspy Owcze