Bułgaria

2019-05-15 16:22 aktualizacja: 2019-07-17, 14:46
Fot. PAP/EPA/VASSIL DONEV

Ustrój

Zgodnie z konstytucją, która weszła w życie 13 VII 1991 r., ostatnio modyfikowaną 9 XII 2015 r., republika. Od 15 IX 1946 r. do 15 XI 1990 r. nosiła nazwę: Ludowa Republika Bułgarii. 
Głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na kadencję 5-letnią. 
Władza ustawodawcza należy do 1-izbowego parlamentu - Zgromadzenia Narodowego, liczącego 240 posłów wybieranych w wyborach powszechnych na 4 lata. 
Władzę wykonawczą sprawuje rząd (Rada Ministrów) z premierem na czele, powoływany przez parlament. 
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 28 okręgów.

Głowa państwa

prezydent - Rumen RADEW /od 22 I 2017/
wiceprezydent - Ilijana JOTOWA /kob./ /od 22 I 2017/
                                                                                    *
poprzedni prezydent - Rosen PLEWNELIJEW  /GERB/  /22 I 2012 - 22 I 2017/

Rząd

Rada Ministrów 
utworzona 4 V 2017 r., stan po zmianach z 15 V 2019 r.

premier - Bojko BORISOW /GERB/ 
wicepremier - Tomisław DONCZEW
wicepremier ds. polityki gospodarczej i demograficznej - Marijana NIKOŁOWA /kob./ 
wicepremier ds. porządku publicznego i bezpieczeństwa oraz min. obrony - Krasimir KARAKACZANOW /WMRO/
wicepremier ds. reformy wymiaru sprawiedliwości oraz min. spraw zagranicznych - Ekaterina ZACHARIEWA /kob./

ministrowie:
spraw wewnętrznych - Mładen MARINOW
sprawiedliwości - Danaił KIRIŁOW 
rozwoju regionalnego i robót publicznych - Petja AWRAMOWA /kob./
finansów - Władisław GORANOW
turystyki - Nikolina ANGEŁKOWA /kob./ 
energetyki - Temenużka PETKOWA /kob./ 
ds. bułgarskiej prezydencji w UE w 2018 r. - Lilana PAWŁOWA /kob./
gospodarki - Emił KARANIKOŁOW 
pracy i polityki socjalnej - Biser PETKOW
oświaty i nauki - Krasimir WYŁCZEW
zdrowia - Kirił ANANIEW
kultury - Boił BANOW
ochrony środowiska i zasobów wodnych - Neno DIMOW
rolnictwa, gospodarki żywnościowej i leśnictwa - Desisława TANEWA /kob./
transportu, technologii informacyjnych i łączności - Rosen ŻELAZKOW
młodzieży i sportu - Krasen KRALEW
                                                                                    *
poprzedni premier - Ognian GERDŻIKOW /NDSW/  /27 I 2017 - 4 V 2017/

Parlament

Zgromadzenie Narodowe /Narodno Sybranie/
przewodnicząca - Cweta KARAJANCZEWA /kob.//GERB/

Podział mandatów po wyborach z 26 marca 2017 r.: GERB 95, KB 80, OP 27, DPS 26, Wola 12. Razem 240.

Bułgaria parlament

Partie

Obywatele na rzecz Europejskiego Rozwoju Bułgarii /Grażdani za Ewropejsko Razwitie na Byłgarija - GERB/ - partia centroprawicowa utworzona 3 grudnia 2006 r.; przewodn.: Bojko BORISOW. 

Bułgarska Partia Socjalistyczna /Byłgarska Socialisticzeska Partija - BSP/ - utworzona 27 maja 1919 r. pn. Bułgarska Partia Komunistyczna; w 1938 r. łączy się z Bułgarską Partią Robotniczą przyjmując jej nazwę; w 1948 r. powraca do nazwy Bułgarska Partia Komunistyczna; 3 IV 1990r. zmieniła nazwę na obecną; przewodn. Rady Naczelnej: Kornelia NINOWA /kob./.

Ruch na rzecz Praw i Swobód /Dwiżenie za Prawa i Swobodi - DPS/ -  utworzony 4 stycznia 1990 r.; zrzesza mniejszość turecką i ludność muzułmańską; kierownictwo kolektywne.

Wola - partia populistyczna, utworzona 15 lipca 2007 r., poprzednio nosiła nazwy: Sojusz Liberalny i Dnes; przywódca: Weselin MARESZKI.

Bułgaria bez Cenzury /Byłgarija bez Cenzura - BBC/ - partia utworzona 25 stycznia 2014 r.; przywódca: Nikołaj BAREKOW.

Narodowy Związek "Atak" /Nacjonalen Syjuz "Ataka"/ - partia nacjonalistyczna, utworzona w 2005 r.; przewodn.: Wolen SIDEROW. 

Alternatywa na rzecz Bułgarskiego Odrodzenia /Alternatiwa za Byłgarsko Wzrażdanie - ABW/ - partia centrolewicowa, utworzona w 2014 r.; przewodn.: Georgi PYRWANOW. 

Ruch Narodowy na rzecz Stabilizacji i Postępu /Nacionalno Dwiżenie za Stabilnost i Wazhod - NDSW/ - partia utworzona 6 kwietnia 2002 r.; poprzednio działała jako koalicja /zał. V 2001/ z Partią Kobiet Bułgarskich /Partija na Byłgarskite Żeni - PBŻ; zał. 1997/ i Ruchem na rzecz Odrodzenia Narodowego "Oboriszcze" /Dwiżenie za Nacionalno Wyzrażdane "Oboriszcze" - DNW "Oboriszcze"; zał. 2001/; do 3 czerwca 2007 r. nosiła nazwę Ruch Narodowy Symeona II /Nacionalno Dwiżenie Simeon Wtori - NDSW/; przewodn.: Christina CHRISTOWA /kob./. 

Porządek, Praworządność i Sprawiedliwość /Red, Zakonnost i Sprawedliwost - RZS/ - partia utworzona w 2005 r.; przewodn.: Jane JANEW. 

Ruch Polityczny "Socjaldemokraci" /Politiczesko Dwiżenie "Sociałdemokrati" - PDS/ - ugrupowanie utworzone w 2000 r.; przewodn. Komitetu Wykonawczego: Elena NONEWA /kob./; przewodn. Rady Narodowej: Iwan STEFANOW. 

Związek Sił Demokratycznych /Syjuz na Demokraticznite Sili - SDS/ - utworzony 7 grudnia 1989 r. jako ogólnokrajowy ruch społeczny partii, organizacji i bezpartyjnych; w lutym 1997r. przekształcił się w jednolitą partię polityczną; przewodn.: Bożidar ŁUKARSKI. 

Partia Demokratyczna /Demokraticzeska Partija - DP/ - utworzona w grudniu 1989 r.; zarejestrowana w kwietniu 1990r.; przewodn.: Aleksandyr PRAMATARSKI. 

Demokraci na rzecz Silnej Bułgarii /Demokrati za Silna Byłgarija - DSB/ - partia utworzona 30 maja 2004 r.; przywódca: Radan KANEW. 

Bułgarska Partia Komunistyczna /Komunisticzeska Partija na Byłgarija - KPB/ - utworzona w kwietniu 1990 r. pn. Partia Ludu Pracującego przez część b. członków dawnej Bułgarskiej Partii Komunistycznej; od 26 czerwca 1990 r. nosi obecną nazwę; przewodn.: Aleksandyr PAŁNOW. 

Bułgarscy Socjaldemokraci /Byłgarski Sociałdemokrati - BS/ - kontynuatorka partii rozwiązanej w 1948r. /zał. 1891/; reaktywowana 26 listopada 1989 r. pod nazwą Bułgarska Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza /zjednoczona/; od 5 I 1990 do 19 I 2003 nosiła nazwę Bułgarska Partia Socjaldemokratyczna /Byłgarska Sociałdemokraticzeska Partija - BSDP/; przewodn.: Georgi ANASTASOW. 

Bułgarski Ludowy Związek Chłopski /Byłgarski Zemedełski Naroden Syjuz - BZNS/ - utworzony w listopadzie 1992 r.; zarejestrowany 4 maja 1993 r.; sekr. gen.: Georgi PINCZEW. 

Związek Chłopski im. Aleksandra Stambolijskiego /Zemedełski Syjuz "Aleksandyr Stambolijski" - ZS-AS/ - partia zarejestrowana we wrześniu 1993 r. pod nazwą Bułgarski Ludowy Związek Chłopski im. Aleksandra Stambolijskiego /Byłgarski Zemedełski Naroden Syjuz "Aleksandyr Stambolijski" - BZNS-AS/; obecną nazwę nosi od 2005 r. przewodn.: Spas PANCZEW. 

Narodowy Ruch na rzecz Praw i Swobód /Nacionalno Dwiżenie za Prawa i Swobodi - NDPS/ - utworzony w lutym 1999r. w wyniku rozłamu w Ruchu na rzecz Praw i Swobód /DPS/.

Demokraci na rzecz Odpowiedzialności, Sprawiedliwości i Tolerancji /DOST/ - partia tureckiej mniejszości, utworzona 10 kwietnia 2016 r.; przewodn.: Lutfi MESTAN.

Zielona Partia Bułgarii /Zelena Partija w Byłgarija - ZPB/ - utworzona 28 grudnia 1989r.; zarejestrowana 15 lutego 1990r.; przewodn.: Aleksandyr KARAKACZANOW.

Związek Wolnych Demokratów /Syjuz na Swobodnite Demokrati - SSD/ - partia utworzona w grudniu 2001 r.; przywódca: Milan MILANOW. 

Bułgaria dla Obywateli /Byłgarija na Grażdanite - BnG/ - partia utworzona 1 lipca 2012 r.; przewodn.: Meglena KUNEWA /kob./.
                                                                                    *
BSP na rzecz Bułgarii /BSP za Byłgarija - KB/ -  koalicja lewicowa utworzona w styczniu 2001 r.; pod nazwą Koalicja na rzecz Bułgarii /Koalicija za Byłgarija - KB/; obecnie w jej skład wchodzą m.in. Bułgarska Partia Socjalistyczna /BSP/, Związek Chłopski im. Aleksandra Stambolijskiego /ZS-AS/, Bułgarska Partia Komunistyczna /BKP/; przywódca: Kornelia NINOWA /kob./.

Blok Reformatorski /Reformatorski Błok - RB/ - centroprawicowy sojusz wyborczy, utworzony 20 grudnia 2013 r.; w jego skład wchodzą m.in. Związek Sił Demokratycznych, Bułgaria dla Obywateli i Bułgarski Ludowy Związek Chłopski. 

Zjednoczeni Patrioci /Obedineni Patrioti - OP/ - nacjonalistyczny sojusz wyborczy utworzony 28 lipca 2016 r. przez 3 partie nacjonalistyczne WMRO, NFSB i "Atak"; jego bazą był Front Patriotyczny /Patrioticzen Front - PF; nacjonalistyczny sojusz wyborczy, utworzony 3 VIII 2014 r./; rzecznicy: Wolen SIDEROW, Krasimir KARAKACZANOW, Waleri SYMEONOW.

Związki zawodowe

Konfederacja Niezależnych Syndykatów Bułgarii /Konfederacija na Nezawisimite Sindikati w Byłgarija - KNSB/ - utworzona w lutym 1990 r. z przekształcenia się Niezależnych Bułgarskich Związków Zawodowych /poprzednio Centralna Rada Bułgarskich Związków Zawodowych - zał. 1945/; liczy ok. 400 000 członków; przewodn.: Płamen DIMITROW.

Konfederacja Pracy "Poparcie" /Konfederacija na Truda "Podkrepa" - KT "Podkrepa"/ - utworzona 18 marca 1989 r. z przekształcenia się Niezależnej Federacji Pracy "Podkrepa" /zał. 28 X 1989/, ktra powstała z Niezależnego Związku Zawodowego "Podkrepa" /zał. II 1989/; liczy 150 000 członków skupionych w 36 związkach afiliowanych i 30 związkach branżowych; przewodn.: Dimitr MANOŁOW.

Krajowy Związek Zawodowy "Przemiana" /Syjuz na Sindikatite "Promjana"/ - utworzony 5 stycznia 1992 r. w wyniku rozłamu w KT "Podkrepa"; liczy 72 000; przewodn.: Pantczo MUTAFCZIJEW.

Prasa

Dzienniki

Bulgaria Dnes - Sofia

Dnewnik - ekonomiczny, Sofia, zał. II 2001. 

Duma /Słowo/ - poranny, Sofia, zał. 1990 zamiast "Rabotniczesko Deło" /zał. 1897/; nie ukazywał się w 2001 r.; wznowiony XI 2001. 

24 Czasa - tabloid, lewicowy, Sofia, zał. 1 IV 1991. 

19 Minuti - największy dziennik w Sofii, zał. 2008. 

Novinar - ogólnoinformacyjny, Sofia, zał. XII 1992. 

Sega - Sofia, zał. 1997. 

Standart - polityczno-gospodarczo-kulturalny, Sofia, zał. 1992. 

Telegraf - Sofia

Trud - Sofia, zał. 1 III 1936, w latach 1994-2008 ukazywał się pt. "Dnewen Trud".


Czasopisma 

Banker - tygodnik ekonomiczny, Sofia.

Faktor - tygodnik gospodarczy, Sofia, zał. 2002.

Kapitał - tygodnik gospodarczy, Sofia, zał. 1992.

168 Czasa - tygodnik poświęcony biznesowi, polityce i rozrywce, Sofia, zał. 1990.

Sofia Echo - tygodnik w jęz. angielskim, Sofia. 


Agencje prasowe

Byłgarska Telegrafna Agencija /BTA/ - agencja państwowa, Sofia, zał. 1898. 

"Novinite" /Sofia News Agency/ - angielskojęzyczna agencja informacyjna, Sofia, zał. 1 III 2001; popularyzuje wiadomości o Bułgarii za granicą. 

Pressclub Information Agency /PIA/ - Sofia, zał. 8 XII 2008.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Bułgaria

Flaga

Godło

  • Republika Bułgarii, Republika Byłgarija
  • Obszar: 110 993 km2
  • Ludność: 6 999 000 (VII 2018)
  • Stolica: Sofia
  • Ludność stolicy: 1 260 120 (XII 2015) (zespół miejski)
  • Język urzędowy: bułgarski
  • Święto narodowe: 3 III - Dzień wyzwolenia Bułgarii spod niewoli tureckiej (1878)
  • Jednostka monetarna: 1 lew (BGN) = 100 stotinek
  • Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, UE, NATO, IMF (MFW), WHO, ISE, CEFTA, WT
  • Jedna z ulic Sofii Fot. PAP/Piotr Rybarczyk
    Jedna z ulic Sofii Fot. PAP/Piotr Rybarczyk
  • Dom Partii na górze Buzłudża Fot. PAP/EPA/VASSIL DONEV
    Dom Partii na górze Buzłudża Fot. PAP/EPA/VASSIL DONEV