Chorwacja

2019-05-22 10:25 aktualizacja: 2019-07-18, 13:41
Fot. PAP/Maciej Kulczyński

Ustrój

Republika, niepodległa od 8 X 1991 r. (proklamacja niepodległości 25 VI 1991). Poprzednio, jako republika związkowa, wchodziła w skład Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii. 
Zgodnie z konstytucją z 22 XII 1990 r., ostatnio modyfikowaną 15 VI 2001 r., głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5 lat. 
Organem władzy ustawodawczej jest 1-izbowy parlament - Chorwackie Zgromadzenie, w którego skład wchodzi 151 deputowanych wybieranych w głosowaniu powszechnym na kadencję 4-letnią (140 w 10 okręgach, 3 w okręgu dla diaspory i 8 w okręgu dla mniejszości narodowych).  
Władzę wykonawczą sprawuje rząd z premierem na czele, powoływanym przez parlament. 
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 20 województw (županiji) i okręg stołeczny.

Głowa państwa

prezydent - Kolinda GRABAR-KITAROVIĆ /kob./ /od 15 II 2015/
                                                                                    *
poprzedni prezydent - Ivo JOSIPOVIĆ /18 II 2010 - 15 II 2015/

Rząd

utworzony 19 X 2016 r., stan po zmianach z 19 VII 2019 r.

premier - Andrej PLENKOVIĆ /HDZ/
wicepremier i min. spraw wewnętrznych - Davor BOŽINOVIĆ
wicepremier i min. obrony - Damir KRSTIČEVIĆ
wicepremier i min. finansów - Zdravko MARIĆ
wicepremier oraz min. budownictwa i planowania przestrzennego - Predrag ŠTROMAR

ministrowie:
spraw zagranicznych i europejskich - Gordan GRLIĆ-RADMAN
rolnictwa - Marija VUČKOVIĆ /kob./
administracji publicznej - Ivan MALENICA
sprawiedliwości - Dražen BOŠNJAKOVIĆ
gospodarki, przedsiębiorczości i rzemiosła - Darko HORVAT
rozwoju regionalnego i funduszy europejskich - Marko PAVIĆ
ochrony środowiska i energetyki - Tomislav ĆORIĆ
ds. morza, transportu i infrastruktury - Oleg BUTKOVIĆ
pracy i ds. systemu emerytalnego - Josip ALARDOVIĆ
zdrowia - Milan KUJUNDŽIĆ  
ds. demografii, rodziny, młodzieży i polityki społecznej - Vesna BEDEKOVIĆ /kob./
ds. weteranów - Tomo MEDVED
nauki i oświaty - Blaženka DIVJAK /kob./
kultury - Nina OBULJEN KORŽINEK /kob./
turystyki - Gari CAPPELLI
ds. majątku państwowego - Mario BANOŽIĆ
                                                                                    *
poprzedni premier - Tihomir OREŠKOVIĆ  /22 I 2016 - 19 X 2016/

Parlament

Chorwackie Zgromadzenie /Hrvatski Sabor/
przewodniczący - Gordan JANDROKOVIĆ /HDZ/

Podział mandatów po wyborach z 11 września 2016 r.: HDZ i koalicjanci 61, SDP i koalicjanci 54, MOST 13, Żywy Mur 8, IDS 3, BM 365 i NS-R 2, HDSSB 1, niezależni 1, mniejszości 8. Razem 151.

Chorwacja parlament

Partie

Chorwacka Wspólnota Demokratyczna /Hrvatska Demokratska Zajednica - HDZ/ - partia utworzona 17 czerwca 1989 r.: przewodn.: Andrej PLENKOVIĆ.

Socjaldemokratyczna Partia Chorwacji /Socijaldemokratska Partija Hrvatske - SDP/ - utworzona 3 listopada 1990 r. jako następczyni Związku Komunistów Chorwacji; następnie nosiła nazwę Socjaldemokratyczna Partia Chorwacji - Partia Przemian Demokratycznych; przewodn.: Davor BERNARDIĆ.

Chorwacka Partia Ludowa-Liberalni Demokraci /Hrvatska Narodna Stranka-Liberalni Demokrati - HNS-LD/ - utworzona 26 lutego 2005 r.w wyniku połączenia Chorwackiej Partii Ludowej /Hrvatska Narodna Stranka - HNS; zał. 13 X 1990/  z Partią Liberalno-Demokratyczną /Stranka Liberalnih Demokrata - Libra; zał. 2002 w wyniku rozłamu w HSLS/; przewodn.: Ivan VRDOLJAK.

Most Niezależnych List /Most Nezavisnih Lista - MOST/ - komitet wyborczy utworzony 17 listopada 2012 r .; przewodn.: Božo PETROV.

Żywy Mur /Živi Zid - ŽZ/ - partia populistyczna, utworzona w 2011 r. na bazie ruchu społecznego przeciwstawiającego się eksmisjom; do 2014 r. nosiła nazwę Sojusz na rzecz Zmian /Savez za Promjene/; przewodn.: Ivan Vilibor SINČIĆ.

Demokratyczne Zgromadzenie Istrii /Istarski Demokratski Sabor - IDS/ - partia działająca w Istrii; utworzona 14 lutego 1990 r.; przewodn.: Boris MILETIĆ.

Milan Bandić 365 - Partia Pracy i Solidarności /Milan Bandić 365 - Stranka Rada i Solidarnosti - BM 365/ - utworzona 28 marca 2015 r.; przewodn.: Milan BANDIĆ.

Partia Narodowa - Reformatorzy /Narodna Stranka - Reformisti - NS-R/ - partia utworzona 28 września 2014 r.; przewodn.: Radimir ČAČIĆ.

Chorwacki Demokratyczny Sojusz Slawonii i Baranii /Hrvatski Demokratski Savez Slavonije i Baranje - HDSSB/ - partia utworzona 6 maja 2006 r. przez grupę b. członków Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej; przewodn.: Dragan VULIN.

Chorwacka Partia Emerytów /Hrvatska Stranka Umirovljenika - HSU/ - utworzona 26 kwietnia 1996 r.; przewodn.: Silvano HRELJA.

Chorwacka Partia Obywatelska /Hrvatska Građanska Stranka - HGS/ - utworzona 25 września 2009 r.; przewodn.: Željko KERUM.

Centrum Demokratyczne /Demokratski Centar - DC/ - partia utworzona w marcu 2000 r. w wyniku rozłamu w Chorwackiej Wspólnocie Demokratycznej /HDZ/; przewodn.: Vesna ŠKARE-OŽBOLT /kob./.

Chorwaccy Laburzyści-Partia Pracy /Hrvatski Labouristi-Stranka Rada - HL-SR/ - partia utworzona 31 marca 2010 r.; przewodn.: Tomislav KONČEVSKI.

Chorwacka Partia Socjalliberalna /Hrvatska Socijalno Liberalna Stranka - HSLS/ - utworzona w maju 1989 r. jako Chorwacki Związek Socjalliberalny /Hrvatski Socijalno-Liberalni Savez/; przewodn.: Darinko KOSOR.

Niezależna Serbska Partia Demokratyczna /Samostalna Demokratska Srpska Stranka - SDSS/ - utworzona w 1997 r.; przewodn.: Vojislav STANIMIROVIĆ.

Chorwacka Partia Chłopska /Hrvatska Seljačka Stranka - HSS/ - utworzona w lutym 1990 r.; przewodn.: Krešo BELJAK.

Chorwacka Partia Prawa /Hrvatska Stranka Prava - HSP/ - partia skrajnie nacjonalistyczna utworzona w 1861 r.; reaktywowana w 1990 r.; stawia sobie za cel utworzenie państwa chorwackiego na całym obszarze historyczno-etnicznym; przewodn.: Ivan TEPEŠ.

Serbska Partia Narodowa /Srpska Narodna Stranka - SNS/ - partia mniejszości serbskiej w Chorwacji; utworzona w styczniu 1991 r.; przewodn.: Zoran KOJIĆ.

Chorwacka Demokratyczna Partia Republikańska /Hrvatska Demokratska Republikanska Stranka - HDRS/ - utworzona w październiku 2000 r. z połączenia trzech partii: Chorwackiej Wiosny /HP/, Narodowej Partii Demokratycznej /NDS/ i Chorwackiej Chłopskiej Partii Narodowej /HSNS/.
                                                                                    *
Koalicja Narodowa /Narodna Koalicija - NK/ utworzona 16 lipca 2016 r. z przekształcenia koalicji pn. Chorwacja Rośnie /Hrvatska Raste - HR/; w jej skład wchodzą partie centrolewicowe: Socjaldemokratyczna Partia Chorwacji, Chorwacka Partia Ludowa-Liberalni Demokraci, Chorwacka Partia Emerytów oraz Chorwacka Partia Chłopska; przywódca: Zoran MILANOVIĆ.

Związki zawodowe

Chorwackie Stowarzyszenie Związków Zawodowych /Hrvatska Udruga Sindikata - HUS/ - założone w grudniu 1990 r.; liczy 41 500 członków zrzeszonych w 11 związkach zawodowych; przewodn.: Ozren MATIJAŠEVIĆ. 

Niezależne Związki Zawodowe Chorwacji /Nezavisni Hrvatski Sindikati - NHS/- założone w 1992 r.; liczą 113 600 członków skupionych w 34 organizacjach związkowych; przewodn.: Krešimir SEVER. 

Stowarzyszenie Autonomicznych Związków Zawodowych Chorwacji /Savez Samostalnih Sindikata Hrvatske - SSSH/ - założone w 1990 r.; liczy ok. 100 000 członków zrzeszonych w 24 związkach branżowych; przewodn.: Mladen NOVOSEL.

Prasa

Dzienniki

24 sata - Zagrzeb, zał. 2 III 2005.

Business.hr - gospodarczo-finansowy, zał. 2005 jako tygodnik, od III 2008 dziennik; posiada wydanie internetowe.

Glas Istre - dziennik poranny, niezależny, Pula, zał. 18 VIII 1943.

Glas Slavonije - dziennik poranny, niezależny, Osijek, zał. 4 I 1920.

Jutarnji List - dziennik niezależny, Zagrzeb, zał. 6 IV 1998; wychodzi również online.

Novi List - dziennik poranny, Rijeka, zał. 1900.

Poslovni Dnevnik - dziennik finansowo-gospodarczy, Zagrzeb, zał. III 2004; posiada wydanie internetowe.

Slobodna Dalmacija - dziennik poranny, Split, zał. 17 VI 1943.

Sportske Novosti - dziennik sportowy, Zagrzeb, zał. 1945.

Večernji List - dziennik wieczorny, Zagrzeb, zał. 1959.

Zadarski List - Zadar, zał. 3 XI 1994.


Czasopisma

Arena - tygodnik ilustrowany, Zagrzeb, zał. 1957.

Globus - tygodnik, Zagrzeb., zał. 1990.

Gloria - tygodnik kobiecy, Zagrzeb, zał. 1994.

Nacional - tygodnik niezależny, Zagrzeb, zał. 1995.

Nacionalni Oglasnik - tygodnik, Zagrzeb.

Narodni List - tygodnik niezależny, Zadar, zał. 1862.

Nedjeljna Dalmacija - tygodnik, Split, zał. 1971.

Panorama - tygodnik, Zagrzeb.

Republika - miesięcznik literacki, Zagrzeb, zał. 1945.


Agencje prasowe

Hrvatska Izvještajna Novinska Agencija /HINA/ - agencja prasowa, Zagrzeb, zał. 26 VII 1990. 

Informativna Katolička Agencija /IKA/ - katolicka agencja informacyjna, Zagrzeb, zał. 1993.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Chorwacja

Flaga

Godło

  • Republika Chorwacji, Republika Hrvatska
  • Obszar: 56 542 km2
  • Ludność: 4 130 304 (2019)
  • Stolica: Zagrzeb
  • Ludność stolicy: 812 635 (2019)
  • Język urzędowy: chorwacki
  • Święto narodowe: 25 VI - rocznica proklamowania niepodległości (1991)
  • Jednostka monetarna: 1 kuna (HRK) = 100 lip (1 lipa)
  • Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, UE, NATO, IMF (MFW), ISE, WHO, WTO
  • Starówka w Dubrowniku Fot. PAP/Maciej Kulczyński
    Starówka w Dubrowniku Fot. PAP/Maciej Kulczyński
  • Widok na Istrię Fot. PAP/Andrzej Grygiel
    Widok na Istrię Fot. PAP/Andrzej Grygiel
  • Miasto Hvar Fot. PAP/Maciej Kulczyński
    Miasto Hvar Fot. PAP/Maciej Kulczyński