Czechy

Ustrój

Od 1 I 1993 r. niepodległa republika. Poprzednio wchodziła w skład Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej. 
Zgodnie z konstytucją z 16 XII 1992 r. (weszła w życie 1 I 1993 r.), ostatnio modyfikowaną 13 II 2013 r., głową państwa jest prezydent, wybierany w głosowaniu powszechnym na 5 lat (maksymalnie na 2 kadencje). Pierwsze wybory prezydenckie wg nowych zasad odbyły się w I 2013 r. 
Władza ustawodawcza należy do 2-izbowego parlamentu, wybieranego w wyborach powszechnych, składającego się z 200-osobowej Izby Poselskiej i 81-osobowego Senatu. Kadencja Izby Poselskiej trwa 4 lata, a Senatu - 6 lat, z tym że co 2 lata odnawiana jest 1/3 jego składu. 
Władzę wykonawczą sprawuje rząd z premierem na czele, powoływany przez prezydenta i odpowiedzialny przed Izbą Poselską. 
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 13 okręgów i miasto stołeczne Praga.

Głowa państwa

prezydent - Miloš ZEMAN /SPOZ/ /od 8 III 2013, reelekcja 2018/
                                                                                    *
poprzedni prezydent - Václav KLAUS /ODS/ /7 III 2003 - 8 III 2013/

Rząd

utworzony 27 VI 2018 r., stan po zmianach z 29 VII 2019 r.

premier - Andrej BABIŠ /ANO 2011/
I wicepremier oraz min. spraw wewnętrznych - Jan HAMÁČEK   
wicepremier oraz min. finansów - Alena SCHILLEROVÁ /kob./
wicepremier oraz min. przemysłu i handlu - Karel HAVLÍČEK

ministrowie:
spraw zagranicznych - Tomáš PETŘÍČEK
obrony - Lubomír METNAR 
sprawiedliwości - Marie BENEŠOVÁ /kob./
ochrony środowiska - Richard BRABEC 
pracy i spraw społecznych - Jana MALÁČOVÁ /kob./  
transportu - Vladimír KREMLÍK
rolnictwa - Miroslav TOMAN
zdrowia - Adam VOJTĚCH 
oświaty, ds. młodzieży i sportu - Robert PLAGA  
ds. rozwoju regionalnego - Klára DOSTÁLOVÁ /kob./ 
kultury - wakat
                                                                                    *
poprzedni premier - Andrej BABIŠ /ANO 2011/ /13 XII 2017 - 27 VI 2018/

Parlament

Izba Poselska /Poslanecka Sněmovna/
przewodniczący - Radek VONDRÁČEK /ANO 2011/

Podział mandatów po wyborach z 20-21 października 2017 r.: ANO 2011 78, ODS 25, Piráti 22, SPD 22, KSČM 15, ČSSD 15, KDU-ČSL 10, TOP 09 7, STAN 6. Razem 200.

Senat /Senát/
przewodniczący - Jaroslav KUBERA /ODS/ /13 X 2018 - 13 X 2024/

Podział mandatów po wyborach częściowych z 5-6 oraz 12-13 października 2018 r.: ODS 16, KDU-ČSL 16, ČSSD 13, STAN 10, ANO 2011 7, SEN 21 6, TOP 09 3, SZ 1, Piraci 1, inne 2, niezależni 6. Razem 81.

Partie

ANO 2011 - partia polityczna utworzona 11 maja 2012 r, na bazie ruchu politycznego Akcja Niezadowolonych Obywateli /Akce Nespokojených Občanu - ANO, zał. 2011/; przewodn.: Andrej BABIŠ.

Obywatelska Partia Demokratyczna /Občanská Demokratická Strana - ODS/ - utworzona 21 kwietnia 1991 r. po ostatecznym rozłamie w Forum Obywatelskim /OF/; od 23 lutego 1991 r. działała jako jedna z jego frakcji; 31 marca 1996 r. połączyła się z Partią Chrześcijańsko-Demokratyczną  /Křestanskodemokratická Strana - KDS; zał. 1990/; przewodn.: Petr FIALA.

Czeska Partia Piratów /Česká Pirátská Strana - Piráti/ - utworzona 17 czerwca 2009 r.; przewodn.: Ivan BARTOŠ.

Wolność i Bezpośrednia Demokracja /Svoboda a Přímá Demokracie - SPD/ - partia eurosceptyczna, utworzona 2 maja 2015 r. w wyniku rozłamu w partii Świt Bezpośredniej Demokracji; przewodn.: Tomio OKAMURA.

Komunistyczna Partia Czech i Moraw /Komunistická Strana Čech a Moravy - KSČM/ - utworzona w marcu 1990 r.; do 28 sierpnia 1991 r. wchodziła na zasadzie federacji, wraz z Partią Lewicy Demokratycznej, w skład Komunistycznej Partii Czechosłowacji /Komunistická Strana Československa - KSČS; zał. 14 V 1921/, a następnie do grudnia 1991 r. w skład Federacji Komunistycznej Partii Czech i Moraw oraz Partii Lewicy Demokratycznej /Federace KSČM a SDL/; przewodn.: Vojtěch FILIP.

Czeska Partia Socjaldemokratyczna /Česka Strana Socialné Demokratická - ČSSD/ - utworzona w 1878 r.; reaktywowana w listopadzie 1989 r. pn. Czechosłowacka Socjaldemokracja; obecną nazwę przyjęła w 1993 r.; przewodn.: Jan HAMÁČEK.

Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna - Czechosłowacka Partia Ludowa /Křestanska a Demokratická Unie - Československa Strana Lidová - KDU-ČSL/ - utworzona w 1992 r. z połączenia Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej /zarej. 24 VI 1991/ i Czechosłowackiej Partii Ludowej /zał. 1948 po reorganizacji partii działającej pod tą samą nazwą od 1918 r./; poprzednio obie partie tworzyły koalicję wyborczą; przewodn.: Pavel BĚLOBRÁDEK.

Tradycja Odpowiedzialność Prosperity 09 /Tradice Odpovědnost Prosperita 09 - TOP 09/ - partia utworzona 26 czerwca 2009 r.; honorowy przewodn.: Karel SCHWARZENBERG; przewodn.: Jiří POSPÍŠIL. 

Burmistrzowie i Niezależni /Starostové a Nezávislí - STAN/ - ugrupowanie polityczne skupiające czeskich samorządowców, ściśle współpracuje z centroprawicową partią TOP 09, utworzone w 2004 r. pn. Niezależni Burmistrzowie dla Regionu /Nezávislí Starostové pro Kraj/, od 2009 działa jako siła polityczna; przewodn.: Vít RAKUŠAN.

Senator 21 /Senátor 21 - SEN 21/ - ruch polityczny utworzony w 2017 r.; przywódca: Václav LÁSKA.

Świt-Narodowa Koalicja /Úsvit-Narodni Koalice/ - ruch polityczny utworzony 13 czerwca 2013 r., do sierpnia 2015 r. nosił nazwę Świt Bezpośredniej Demokracji /Úsvit Přimé Demokracie - UPD/; przewodn.: Miroslav LIDINSKÝ.

Partia Zielonych /Strana Zelených - SZ/ - utworzona 9 grudnia 1989 r.; zarejestrowana 3 lutego 1990 r.; przewodn.: Petr ŠTĚPÁNEK.

Północni Czesi /Severočeši.cs - S/ - ruch polityczny utworzony 14 kwietnia 2008 r.; przewodn.: Bronislav SCHWARZ. 

Czeska Suwerenność /Česká Suverenita - ČS/ - partia utworzona w wyniku przekształcenia się sojuszu wyborczego Suwerenność /Suverenita - blok Jany Bobošikové; zał. 2010/; przewodn.: Jana VOLFOVÁ /kob./.

Morawianie /Moravané - M/ - partia utworzona w 2005 r. w wyniku połączenia Morawskiej Partii Demokratycznej /Moravska Demokratická Strana - MDS, zał. 1997/ i Morawsko-Śląskiego Związku Samorządowego; przewodn.: Pavel DOHNAL.

Stowarzyszenie Niezależnych Kandydatów - Europejscy Demokraci /Sdruzeni Nezavislých Kandidatu - Evropšti Demokraté - SNK ED/ partia utworzona 28 stycznia 2006 r. w wyniku połączenia Stowarzyszenia Niezależnych Kandydatów /SNK/ i partii Europejscy Demokraci /ED, zał. VI 2002 r./; przewodn.: Zdeňka MARKOVÁ /kob./.

Narodowi Socjaliści - Lewica 21 Wieku /Národni Socialisté - Levice 21. Stoleti - NS-LEV 21/ - partia zarejestrowana 7 listopada 2011 r.; przewodn.: Petr MICHEK.

Partia Praw Obywateli–Zemanowcy /Strana Práv Občanu-Zemanovci - SPOZ/ - partia utworzona w 2009 r. na bazie obywatelskiego stowarzyszenia Przyjaciele Milosza Zemana; w 2010 r. przyjęła nazwę Partia Praw Obywateli-Zemanowcy /Strana Práv Občanu-Zemanovci;  następnie w 2013 r. zmieniła nazwę na Partia Praw Obywateli /Strana Práv Občanu - SPO/; od 28 marca 2018 r. powróciła do pierwotnej nazwy; honorowy przewodn.: Miloš ZEMAN; przewodn.: Lubomír NEČAS.

Partia Wolnych Obywateli /Strana Svobodných Občanů - Svobodní/ - partia eurosceptyczna, utworzona 14 lutego 2009 r.; przewodn.: Tomáš PAJONK.

Związki zawodowe

Czesko-Morawska Konfederacja Związków Zawodowych /Českomoravska Konfederace Odborových Svazů - ČMKOS/ - założona w listopadzie 1992 r. w wyniku podziału Czeskiej i Słowackiej Konfederacji Związków Zawodowych /Česka a Slovenska Konfederace Odborových Svazů - ČSKOS/, utworzonej 3 III 1990 r. zamiast Rewolucyjnego Ruchu Związkowego /Revolučni Odborove Hnuti - ROH, zał. 1945/; do 1998 r. nosiła nazwę Czesko-Morawska Izba Związków Zawodowych /Českomoravska Komora Odborových Svazů - ČMKOS/; liczy 772 000 członków skupionych w 32 federacjach związkowych; przewodn.: Josef STŘEDULA.

Prasa

Dzienniki

Aha! - tabloid, Praga, zał. 1 X 2004.

Blesk - tabloid, Praga, zał. 14 IV 1991.

Česke a Moravskoslezské Zemědělské Noviny - prasa rolnicza, Praga, zał. 1991.

Deník - popularny, Praga, zał. 2006.

Halo Noviny - dziennik, Praga, zał. 1991.

Hospodařske Noviny - ogólnoinformacyjny i gospodarczy dziennik niezależny, Praga, zał. IV 1957; do 21 V 1990 r. ukazywał się jako tygodnik ekonomiczny.

Lidové Noviny - niezależny, zał. 1893 w Brnie, wznowiony 1988, Praga, jako miesięcznik kół dysydenckich ukazujący się nielegalnie; do 1 IV 1990 wychodził dwa razy w tygodniu.

Mlada Fronta Dnes - niezależny, Praga, zał. 9 V 1945 jako gazeta młodzieżowa; do 1990 r. nosił nazwę "Mlada Fronta".

Právo - niezależny od I 1991; poprzednio organ centralny KP Czechosłowacji; do 18 IX 1995 nosił tytuł "Rude Pravo", Praga, zał. 21 IX 1920.

Czasopisma 

Katolický Týdeník - tygodnik katolicki, Praga, zał. 1990.

Mlady Svět - ilustrowany tygodnik dla młodzieży, Praga, zał. 1959.

Obrana Lidu - tygodnik wyd. przez Ministerstwo Obrony, Praga.

Odborář - dwutygodnik związków zawodowych, Praga, zał. 1 X 1948.

Prague Post - tygodnik polityczno-gospodarczo-kulturalny w jęz. angielskim, Praga, zał. 1991; od 2013 tylko wydanie internetowe.

Pravo Lidu - tygodnik, wyd. przez Czeską Partię Socjaldemokratyczną /poprzednio Partię Czechosłowackiej Socjaldemokracji/, Praga, zał. 1990.

Profit - tygodnik gospodarczy, Praga.

Reflex - tygodnik społeczny, Praga, zał. 1989.

Respekt - tygodnik niezależny, Praga, zał. 1990.

Týden - tygodnik ilustrowany, Praga, zał. 1994.

Vlasta - ilustrowany tygodnik poświęcony sprawom kobiet, Praga, zał. I 1947 przez Czeski Związek Kobiet.

Agencja prasowa

Česka Tisková Kancelář /CTK/ - państwowa agencja prasowa, Praga,zał. 28 X 1918; formalnie od 20 XI 1992 r. nosi obecną nazwę.