Gujana
Ustrój
Od 23 II 1970 r. republika, członek brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Poprzednio przez 385 lat kolonia - kolejno hiszpańska, holenderska, francuska i od 1814 r. brytyjska, a od 26 V 1966 r. niepodległe państwo.
Zgodnie z konstytucją z 6 X 1980 r., ostatnio modyfikowaną w V 2006 r., głową państwa i szefem rządu jest prezydent, którym zostaje kandydat desygnowany przez partię, która zdobyła większość mandatów w wyborach powszechnych do parlamentu. Kadencja prezydenta trwa 5 lat.
Organem władzy ustawodawczej jest 1-izbowy parlament - Zgromadzenie Narodowe o kadencji 5-letniej, liczące 65 członków (12 przedstawicieli regionów i 53 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych).
Władza wykonawcza należy do rządu, na którego czele stoi prezydent. Pracami rządu kieruje premier powoływany przez prezydenta.
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 10 regionów.
Głowa państwa
prezydent i szef rządu - David Arthur GRANGER /APNU/ /od 16 V 2015/
I wiceprezydent oraz premier - Moses Veerasammy NAGAMOOTOO /APNU/
wiceprezydent oraz min. bezpieczeństwa publicznego - Khemraj RAMJATTAN /AFC/
wiceprezydent oraz min. ds. rdzennej ludności - ds. rdzennej ludności - Sydney ALLICOCK
*
poprzedni prezydent i szef rządu - Donald RAMOTAR /PPP/C/ /3 XII 2011 - 16 V 2015/
Rząd
utworzony 20 V 2015 r., stan po zmianach z 2 V 2019 r.
ministrowie:
stanu p/u prezydenta - Dawn HASTINGS-WILLIAMS /kob./
spraw zagranicznych - Karen CUMMINGS /kob./
spraw wewnętrznych - Raphael TROTMAN
finansów - Winston JORDAN
budownictwa - Annette FERGUSON /kob./
zdrowia - Volda LAWRENCE /kob./
ds. opieki społecznej - Amna ALLY /kob./
ds. społeczności - Ronald BULKAN
turystyki - Cathy HUGHES /kob./
ds. spójności społecznej - George NORTON
rolnictwa - Valerie ADAMS-YEARWOOD /kob./
ds. obywatelstwa - Winston FELIX
ds. biznesu - Haimraj RAJKUMAR
prokurator generalny - Basil WILLIAMS
p/u prezydenta ds. młodzieży - Simona BROOMES /kob./
p/u prezydenta ds. służb publicznych - Tabitha SARABO-HALLEY /kob./
*
poprzedni premier - Samuel Archibald Anthony HINDS /19 XII 1997 - 19 V 2015/
Parlament
Zgromadzenie Narodowe /National Assembly/
spiker - Barton SCOTLAND
Podział mandatów po wyborach z 11 maja 2015 r.: APNU-AFC 33, PPP/C 32. Razem 65.
Partie
Ludowy Kongres Narodowy-Reforma /People's National Congress-Reform - PNCR/ - utworzony w 1955 r.; przywódca: David Arthur GRANGER.
Sojusz na rzecz Zmiany /Alliance for Change - AFC/ - partia utorzona w 2005 r.; przywódca: Raphael TROTMAN; przewodn.: Khemraj RAMJATTAN.
Ludowa Partia Postępowa Obywatelska /People's Progressive Party Civic - PPP/C/ - utworzona 1 stycznia 1950 r.; sekr. gen: Donald RAMOTAR.
Zjednoczona Siła /The United Force - TUF/ - utworzona w 1961 r. partia grupująca białych osadników; przywódca: Marissa NADIR /kob./.
Sojusz Ludzi Pracy /Working People's Alliance - WPA/ - utworzony w 1977 r. jako grupa nacisku; w 1979 r. przekształcił się w partię polityczną.
Partia Działania Gujany /Guyana Action Party - GAP/ - przewodn.: Paul HARDY.
Rozkwit Organizacja i Przebudowa Gujany /Rise Organise and Rebuild Guyana - ROAR/ - przywódca: Ravi DEV.
Demokratyczny Ruch Pracy /Democratic Labour Movement - DLM/ - partia centrowa utworzona w 1983 r.; przywódca: Paul Nehru TENNASSEE.
Ludowy Ruch Demokratyczny /People's Democratic Movement - PDM/ - partia centrowa utworzona w 1973 r.; przywódca: Llewellyn JOHN.
Zjednoczona Partia Republikańska /United Republicain Party - URP/ - utworzona w 1985 r.
Sojusz Frontu Narodowego /National Front Alliance - NFA/ - partia utworzona 1 grudnia 2000 r. z połączenia m.in. Narodowej Partii Republikańskiej /National Republican Party - NRP, zał. 1990/ i Demokratycznej Partii Gujany /Guyana Democratic Party - GDP, zał. 1996/.
Partia Pracy Gujany /Guyana Labour Party - GLP/ - utworzona w 1992 r. przez członków ruchu obywatelskiego pn. "Gujańska Akcja na rzecz Reform i Demokracji" /Guyanese Action for Reform and Democracy - Guard, zał. I 1989/.
Ludowa Partia Gujany /Guyana People's Party - GPP/ - utworzona w 1996 r.; przywódca: Max MOHAMED.
Ludowa Partia Jedności Gujany /People's Unity Party of Guyana - PUP/ - utworzona w 1999 r.; przywódca: Peter R. RAMSAROOP.
*
Partnerstwo na rzecz Jedności Narodowej /A Partnership for National Unity - APNU/ - koalicja, w której skład wchodzi m.in. Sojusz Ludzi Pracy, Ludowy Kongres Narodowy-Reforma, Partia Działania Gujany i Sojusz Frontu Narodowego.
Związki zawodowe
Kongres Związków Zawodowych /Trades Union Congress - TUC/ - założony w 1940 r.; należy do MKWZZ/ORIT; w 1993 r. połączył się z Federacją Niezależnych Związków Zawodowych w Gujanie /Federation of Independent Trade Unions in Guyana; FITUG, zał. 1988/; zrzesza 22 związki zawodowe.
Prasa
The Catholic Standard - tygodnik katolicki, Georgetown, zał. 1905.
Guyana Chronicle - dziennik rządowy, Georgetown, zał. 1881, posiada wydanie niedzielne pt. "Sunday Chronicle".
Guyana Review - miesięcznik, Georgetown, zał. 1993.
Guynews - miesięcznik, Georgetown.
Kaieteur News - tygodnik niezależny, Charlestown, zał. 1994.
Mirror - organ Ludowej Partii Postępowej, Georgetown, zał. 1962 jako dziennik, od 1981 gazeta ukazująca się 2 razy w tygodniu.
New Nation - organ Ludowego Kongresu Narodowego, Georgetown, zał. 1955; tygodnik.
The Official Gazette of Guyana - tygodnik oficjalny, Georgetown.
Stabroek News - dziennik niezależny, liberalny, Georgetown, zał. 1986.
Thunder - organ Ludowej Partii Postępowej, Georgetown, zał. 1950; kwartalnik.
Agencja prasowa
Guyana Information Services - Georgetown, zał. 1993; publikuje informacje o Gujanie.
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
Gujana
Flaga
Godło
- Kooperacyjna Republika Gujany, Co-operative Republic of Guyana
- Obszar: 214 970 km2
- Ludność: 771 025 (2017)
- Stolica: Georgetown
- Ludność stolicy: 235 017 (2012) (zespół miejski)
- Język urzędowy: angielski
- Święto narodowe: 23 II - Dzień Republiki (1970)
- Jednostka monetarna: 1 dolar gujański (GYD) = 100 centów
- Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, ACP, CARICOM, WHO, IMF (MFW), NAM, OAS (OPA), WTO
Ameryka
- Anguilla
- Antigua i Barbuda
- Argentyna
- Aruba
- Bahamy
- Barbados
- Belize
- Bermudy
- Boliwia
- Brazylia
- Brytyjskie Wyspy Dziewicze
- Chile
- Curaçao
- Dominika
- Dominikana
- Ekwador
- Falklandy
- Grenada
- Grenlandia
- Gujana Francuska
- Gwadelupa
- Gwatemala
- Haiti
- Honduras
- Jamajka
- Kajmany
- Kanada
- Kolumbia
- Kostaryka
- Kuba
- Martynika
- Meksyk
- Montserrat
- Nikaragua
- Panama
- Paragwaj
- Peru
- Portoryko
- Saint Kitts i Nevis
- Saint Lucia
- Saint Pierre i Miquelon
- Saint Vincent i Grenadyny
- Salwador
- Sint Maarten
- Stany Zjednoczone
- Surinam
- Trynidad i Tobago
- Turks i Caicos
- Urugwaj
- Wenezuela
- Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych