Libia

2019-07-11 11:13 aktualizacja: 2019-07-11, 15:05
Fot. PAP/EPA/CLAUDIO ACCOGLI

Ustrój

Republika od 1 IX 1969 r., poprzednio monarchia konstytucyjna, niepodległa od 24 XII 1951 r.
Do 22 IX 2011 r. nosiła nazwę Wielka Arabska Libijska Dżamahirijja Ludowo-Socjalistyczna. 8 I 2013 r. Powszechny Kongres Narodowy uchwalił zmianę nazwy na Państwo Libia.
Zgodnie z konstytucją proklamowaną 3 III 1977 r., do obalenia reżimu Muammara Kadafiego, pełnia władzy ustawodawczej należała do 178 lokalnych zgromadzeń i komitetów ludowych. Uchwalane przez nie zalecenia i projekty ustaw były przedstawiane na forum organu ustawodawczego, Powszechnego Kongresu Ludowego, który nadawał im formę prawną.  Kongres wyłaniał dwa organy: sprawujący funkcję głowy państwa 5-osobowy Sekretariat Generalny oraz Generalny Komitet Ludowy (rząd).
W wyniku wojny domowej rozpoczętej w lutym 2011 r. 23 VIII 2011 r. władzę w kraju przejęła Tymczasowa Rada Narodowa (National Transitional Council - NTC; zał. 5 III 2011) reprezentująca siły opozycyjne wobec Muammara Kadafiego.
8 VIII 2012 r. NTC przekazała władzę nowo wybranemu Powszechnemu Kongresowi Narodowemu składającemu się z 200 członków. W czerwcu 2014 r. odbyły się wybory do nowego organu ustawodawczego - 200-osobowej Izby Reprezentantów (z siedzibą w Tobruku). Partie i ugrupowania, które nie uznały nowo wybranej Izby, w sierpniu 2014r. powołały Nowy Powszechny Kongres Narodowy (z siedzibą w Trypolisie).
17 XII 2015 r. przedstawiciele rywalizujących ze sobą parlamentów Libii - nieuznawanego na świecie parlamentu w Trypolisie, który sprzyja radykalnym islamistom, i uznawanego w Tobruku,  podpisali w Maroku deklarację , która zakłada utworzenie Rządu Porozumienia Narodowego oraz przeprowadzenie wyborów powszechnych w ciągu 2 lat. Organem władzy ustawodawczej będzie Rada Państwa, w której skład wejdą członkowie Izby Reprezentantów i Nowego Powszechnego Kongresu Narodowego. Funkcję głowy państwa ma pełnić 9-osobowa Rada Prezydencka.
5 IV 2016 r. parlament w Trypolisie wydał oświadczenie, w którym oddaje władzę na rzecz utworzonego z inicjatywy ONZ rządu jedności narodowej.
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 22 jednostki (szabija).

Głowa państwa

przewodniczący Izby Reprezentantów - Akila Salih ISA /niezal./ /Tobruk/ /od 5 VIII 2014/

przewodniczący Nowego Powszechnego Kongresu Narodowego - Nuri Abu SAHMAJN /niezal./ /Trypolis/ /od 4 VIII 2014/
                                                                                    *
poprzednia głowa państwa - przewodniczący Powszechnego Kongresu Narodowego Muhammad Jusuf al-MAGARIAF /NFP/

/9 VIII 2012 - 28 V 2013/

Rząd

Rząd Porozumienia Narodowego 
utworzony 14 II 2016 r., stan po zmianach z 7 X 2018 r.

premier oraz p.o. min. obrony - Fajiz Mustafa as-SARADŻ
wicepremier - Ahmed Omar MAITIK
wicepremier - Fathi Abd al-Hamid al-MIDŻABRI
wicepremier - Musa al-KONI

ministrowie:
spraw zagranicznych - Muhammad at-Tahir SIALA
spraw wewnętrznych - Fathi Ali BASZAGHA 
finansów - Faradż BUMATARI 
ds. specjalnych - Muhammad Ammari Muhammad ZAJED
ds. społeczeństwa obywatelskiego - Ahmed Hamza MAHDI
sprawiedliwości - Dżuma Abdullah DRISI 
ds. samorządów lokalnych - Bidad Kansu MASUD
transportu - Milad Muhammad MATUK
spraw społecznych - Faida Mansur asz-SZAFI /kob./
planowania - al-Hadi at-Tahir ad-DŻUHAIMI
gospodarki i przemysłu - Ali Abd al-Aziz ISAWI
oświaty - Muhammad Chalifa al-AZABI
pracy - Ali Kalma MUHAMMAD
zdrowia - Omar Baszir at-TAHIR
ds. młodzieży i sportu - Bashir al-KANTRI 

ministrowie stanu:
ds. kobiet i rozwoju społecznego - Asma Mustafa al-USTA /kob./
ds. rodzin męczenników, osób rannych i zaginionych - Muhanad Said JUNIS
ds. reform instytucjonalnych - Iman Muhammad Ben JUNIS
ds. porozumienia narodowego - Abde ad-Dżawad Faradż al-OBAJDI
ds. migrantów i osób wysiedlonych - Jusuf abu Bakr DŻALALA
                                                                                    *
poprzedni premierzy: Abd Allah as-SANI /Tobruk/ /11 III 2014 - 19 I 2016/
Chalifa al-GHAWI /Trypolis/ /31 III 2015 - 19 I 2016/

Parlament

Izba Reprezentantów /House of Representatives/ /Tobruk/
przewodniczący - Akila Salih ISA /niezal./

Wybory do Izby Reprezentantów odbyły się 25 czerwca 2014 r.

Nowy Powszechny Kongres Narodowy  /New General National Congress//Trypolis/
przewodniczący - Nuri Abu SAHMAJN /niezal./

Utworzony 8 sierpnia 2014 r.; uważa się za kontynuację Powszechnego Kongresu Narodowego wybranego w wyborach powszechnych 7 lipca 2012 r.

Partie

Sprawiedliwość i Budowa /Justice and Construction - JC/ - partia utworzona 3 marca 2012 r.; przewodn.: Muhammad SOWAN.

Partia Frontu Narodowego /National Front Party - NFP/ - utworzona 9 maja 2012 r.; przewodn.: Muhammad Ali ABD ALLAH.

Związek na rzecz Ojczyzny /Union for Homeland - UH/ - partia utworzona w 2012 r.; przewodn.: Abd ar-Rahman SEWEHLI. 

Narodowa Partia Centrowa /National Centrist Party - NCP/ - utworzona 23 października 2011 r.; przewodn.: Ali TARHUNI.

Partia Demokratyczna /Democratic Party - DP/ - utworzona 14 lipca 2011 r.; przywódca: Ahmad SZEBANI.

Partia Nowej Libii /New Libya Party - NLP/ - utworzona 11 kwietnia 2011 r.; przywódca: Ragab ZATUT.
                                                                                    *
Sojusz Sił Narodowych /National Forces Alliance - NFA/ - sojusz 58 organizacji, utworzony w lutym 2012 r.; przewodn.: Mahmud DŻIBRIL; sekr. gen.: Salaheddin al-BISZARI.

Związki zawodowe

Krajowa Federacja Związków Zawodowych /National Trade Unions' Federation - NTUF/ - założona w marcu 1972 r.; liczy 700 000 członków; sekr. gen.: Abdalla IDRIS.

Prasa

al-Amal - miesięcznik społeczny dla dzieci, Trypolis.

al-Bait - dwutygodnik społeczny, Trypolis.

al-Daawa al-Islamija - tygodnik kulturalny w jęz. arabskim, angielskim i francuskim, Trypolis, zał. 1980.

al-Dżamahirija - tygodnik polityczny, Trypolis, zał. 1980.

al-Dżarida al-Rasmija - gazeta oficjalna, ukazuje się nieregularnie, Trypolis.

Economic Bulletin - miesięcznik gospodarczy, w jęz. angielskim, wyd. przez agencję JANA, Trypolis.

al-Fadżr al-Dżadid - dziennik rządowy, wyd. przez agencję JANA, Trypolis, zał. 1969.

Libyan Arab Republic Gazette - tygodnik w jęz. angielskim, Trypolis.

Risalat al-Dżihad - miesięcznik w jęz. arabskim, angielskim i francuskim, wyd. przez Światowe Stowarzyszenie Islamskie, Trypolis, zał. 1983.

al-Sakafa al-Arabija - tygodnik kulturalny, Trypolis, zał. 1973.

Scientific Bulletin - miesięcznik wyd. przez agencję JANA, Trypolis.

al-Szams - dziennik, Trypolis.

al-Watan al-Arabi al-Kabir - Trypolis, zał. 1987.


Agencje prasowe

Jamahiriya News Agency /JANA/ - agencja informacyjna, Trypolis, zał. 1977.

Mathaba - agencja informacyjna, Trypolis, zał. 1999.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Libia

Flaga

Godło

  • Państwo Libia, Dawlat Libija
  • Obszar: 1 759 540 km2
  • Ludność: 6 273 726 (2017)
  • Stolica: Trypolis
  • Ludność stolicy: 1 126 000 (2014) (zespół miejski)
  • Język urzędowy: arabski
  • Święto narodowe: 25 VI - Narodowy Dzień Państwowości (1991)
  • Jednostka monetarna: 1 dinar libijski (LYD) = 100 dirhamów
  • Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, AL, IMF (MFW), NAM, OPEC, OAPEC, AU, WHO, WTO
  • Ruiny rzymskiego miasta Leptis Magna Fot. PAP/EPA/CIRO FUSCO
    Ruiny rzymskiego miasta Leptis Magna Fot. PAP/EPA/CIRO FUSCO
  • Trypolis Fot. PAP/EPA/MOHAMED MESSARA
    Trypolis Fot. PAP/EPA/MOHAMED MESSARA
  • Corinthia Hotel w Trypolisie Fot. PAP/EPA/STR
    Corinthia Hotel w Trypolisie Fot. PAP/EPA/STR