Meksyk
Ustrój
Republika związkowa, w której skład wchodzi 31 stanów i dystrykt federalny.
Zgodnie z konstytucją z 5 II 1917 r., wielokrotnie modyfikowaną, ostatnio 1 VIII 1996 r., głową państwa i szefem rządu jest prezydent, wybierany w wyborach powszechnych na 6 lat, który posiada szerokie uprawnienia w zakresie władzy ustawodawczej.
Władza ustawodawcza należy do Kongresu, który składa się z Senatu i Izby Deputowanych. Senat o kadencji 6-letniej liczy 128 członków (po 4 z każdego stanu i dystryktu federalnego) wybieranych w głosowaniu powszechnym. 1/3 składu Senatu jest odnawiana co 3 lata. W skład Izby Deputowanych, wybieranej w wyborach powszechnych na kadencję 3-letnią, wchodzi 500 członków (300 wyłanianych w wyborach bezpośrednich, a 200 mandatów rozdzielanych jest między partie proporcjonalnie do ilości głosów zdobytych w wyborach).
Władza wykonawcza należy do rządu, któremu przewodniczy i który powołuje prezydent.
Każdy ze stanów posiada własną konstytucję, wybierany organ ustawodawczy i rząd stanowy. Na czele stanu stoi gubernator wybierany w wyborach powszechnych.
Stany Meksyku: Aguascalientes, Campeche, Chiapas, Chihuahua, Coahuila, Colima, Durango, Guanajuato, Guerrero, Hidalgo, Jalisco, Jukatan, Kalifornia Dolna Południowa, Kalifornia Dolna Północna, Meksyk, Michoacán, Morelos, Nayarit, Nuevo León, Oaxaca, Puebla, Queretaro, Quintana Roo, San Luis Potosi, Sinaloa, Sonora, Tabasco, Tamaulipas, Tlaxcala, Veracruz, Zacatecas.
Dystrykt federalny: miasto Meksyk.
Głowa państwa
prezydent i szef rządu - Andrés Manuel LÓPEZ OBRADOR /MORENA/ /od 1 XII 2018/
*
poprzedni prezydent i szef rządu - Enrique PEÑA NIETO /PRI/ /1 XII 2012 - 1 XII 2018/
Rząd
utworzony 1 XII 2018 r., stan po zmianach z 9 VII 2019 r.
sekretarze:
ds. zagranicznych - Marcelo Luis EBRARD CASAUBÓN
ds. wewnętrznych - Olga SÁNCHEZ CORDERO /kob./
ds. obrony narodowej - gen. Luis Cresencio SANDOVAL GONZÁLEZ
ds. finansów i kredytu publicznego - Arturo HERRERA GUTIÉRREZ
ds. marynarki wojennej - José Rafael OJEDA DURÁN
ds. bezpieczeństwa i obrony cywilnej - Alfonso DURAZO MONTAÑO
ds. gospodarki - Graciela MÁRQUEZ COLÍN /kob./
ds. rozwoju społecznego - María Luisa ALBORES GONZÁLEZ /kob./
ds. sprawiedliwości /prokurator generalny/ - Alejandro GERTZ MANERO
ds. służb publicznych - Irma SANDOVAL-BALLESTEROS /kob./
ds. łączności i transportu - Javier JIMÉNEZ ESPRIÚ
ds. pracy i ubezpieczeń społecznych - Luisa María ALCADE LUJÁN /kob./
ds. ochrony środowiska i bogactw naturalnych - Josefa González BLANCO ORTÍZ MENA /kob./
ds. energetyki - Rocío NAHLE GARCÍA
ds. rolnictwa i rozwoju rolnego - Víctor Manuel VILLALOBOS ARÁMBULA
ds. oświaty publicznej - Esteban MOCTEZUMA
ds. zdrowia - Jorge Carlos ALCOCER VARELA
ds. turystyki - Miguel TORRUCO MARQUES
ds. rozwoju rolnego, terytorialnego i urbanizacji - Román MEYER FALCÓN
ds. kultury - Alejandra FRAUSTO GUERRERO /kob./
Parlament
Kongres /Congreso de la Unión/
Izba Deputowanych /Cámara de Diputados/
przewodniczący - Porfirio Alejandro MUÑOZ LEDO /MORENA/ /1 IX 2018 - 31 VIII 2019/
Podział mandatów po wyborach z 1 lipca 2018 r.: MORENA 191, PAN 82, PT 61, PES 55, PRI 45, MC 27, PRD 21, PVEM 16, PNA 2. Razem 500.
Senat /Senado de la República/
przewodniczący - Martí BATRES GUADARRAMA /MORENA/ /1 IX 2018 - 31 VIII 2019/
Podział mandatów po wyborach z 1 lipca 2018 r.: MORENA 55, PAN 24, PRI 13, PRD 8, MC 7, PVEM 7, PES 7, PT 6, PNA 1. Razem 128.
Partie
Ruch Odnowy Narodowej /Movimiento Regeneración Nacional - MORENA/ - partia lewicowa, utworzona w 2014 r.; przewodn. i sekr. gen.: Yeidckol POLEVNSKY GURWITZ /kob./.
Partia Akcji Narodowej /Partido Acción Nacional - PAN/ - utworzona 16 września 1939 r.; przewodn.: Marcelo de Jesús TORRES COFIÑO; sekr. gen.: Fernando RODRÍGUEZ DOVAL.
Partia Pracy /Partido del Trabajo - PT/ - utworzona 8 grudnia 1990 r.; przewodn.: Alberto ANAYA GUTIÉRREZ.
Partia Spotkania Społecznego /Partido Encuentro Social - PES/ - utworzona 9 lipca 2014 r.; przewodn.: Hugo Eric FLORES CERVANTES
Partia Instytucjonalno-Rewolucyjna /Partido Revolucionario Institucional - PRI/ - utworzona 4 marca 1929 r. z przekształcenia się Partii Narodowo-Rewolucyjnej /Partido Nacional Revolucionario/; obecną nazwę nosi od 18 marca 1946 r.; przewodn.: Claudia Ruiz MASSIEU SALINAS /kob./; sekr. gen.: Arturo ZAMORA JIMÉNEZ.
Ruch Obywatelski /Movimiento Ciudadano - MC/ - partia utworzona 1 sierpnia 1998 r. pod nazwą Partia Konwergencji na rzecz Demokracji /Partido Convergencia por la Democracia - CD/; od sierpnia 2002 r. nosiła skróconą nazwę Konwergencja /Convergencia - C/; w partię pod obecną nazwą przekształciła się 31 lipca 2012 r.; przywódca: Dante DELGADO RANNAURO.
Partia Rewolucji Demokratycznej /Partido de la Revolución Democrática - PRD/ - utworzona 5 maja 1989 r. w wyniku połączenia się rozwiązanej Meksykańskiej Partii Socjalistycznej /Partido Mexicano Socialista - PMS; zał. 1987/ z organizacjami lewicowymi; przewodn.: Ángel Clemente ÁVILA ROMERO.
Zielona Partia Ekologiczna Meksyku /Partido Verde Ecologista de México - PVEM/ - utworzona 14 maja 1993 r.; przewodn.: Carlos Alberto PUENTE SALAS.
Partia Nowego Sojuszu /Partido Nueva Alianza - PNA/ - utworzona 30 stycznia 2005 r.; przewodn.: Luis CASTRO OBREGÓN.
Związki zawodowe
Kongres Pracy /Congreso del Trabajo - CT/ - założony w 1966 r.; należy do MKWZZ/ORIT; liczy ok. 10 mln członków.
Konfederacja Pracowników Meksyku /Confederación de Trabajadores de Mexico - CTM/ - założona 21 lutego 1936 r.; należy do MKWZZ/ORIT; liczy ok. 10 mln członków; sekr. gen.: Joaquín GAMBOA PASCOE.
Rewolucyjna Konfederacja Robotników i Chłopów /Confederación Revolucionaria de Obreros y Campesinos - CROC/ - założona w 1952 r.; autonomiczna; liczy ok. 4,5 mln członków.
Powszechny Związek Robotników i Chłopów Meksyku /Unión General de Obreros y Campesinos de México - UGOCM/ - założony w 1949 r.; należy do ŚFZZ; liczy 7,5 mln członków.
Regionalna Konfederacja Robotników Meksyku /Confederación Regional Obrera Mexicana - CROM/ - założona w 1918 r.; liczy 120 000 członków.
Krajowa Federacja Niezależnych Związków Zawodowych /Federación Nacional de Sindicatos Independientes - FNSI/ - założona w 1936 r.
Krajowy Związek Pracowników /Unión Nacional de Trabajadores - UNT/ - utworzony w listopadzie 1997 r.
Prasa
Dzienniki
La Afición - sportowy, Meksyk, zał. 1930.
Cuestión - Meksyk, zał. 1980.
El Día - poranny, Meksyk, zał. 1962.
Diario de México - poranny, Meksyk, zał. 1805.
Diario de Yucatán - poranny, niezależny, Merida, zał. 1925.
Esto - poranny, sportowy, Meksyk, zał. 1941.
Excélsior - poranny, niezależny; czołowy dziennik Meksyku; Meksyk, zał. 18 III 1917.
El Financiero - ekonomiczno-finansowy, Meksyk, zał. 1981.
El Heraldo de Chihuahua - niezależny, poranny, Chihuahua, zał. 1972; poprzednio nosił nazwę "El Heraldo".
El Heraldo de México - poranny, Meksyk, zał. 1965.
La Jornada - poranny, Meksyk, zał. 1984.
El Norte - poranny, niezależny, Monterrey, zał. 1872.
Novedades - poranny, związany ze sferami przemysłowymi i bankowymi, Meksyk, zał. 1936.
El Occidental - poranny, konserwatywny, Guadalajara, zał. 5 VIII 1942.
Ovaciones - poranny i wieczorny, Meksyk, zał. 1947.
La Prensa - poranny, niezależny, o charakterze popularno-masowym, Meksyk, zał. 1928.
Reforma - poranny, Meksyk, zał. 1993.
El Sol de México - Meksyk, zał. 1965.
El Universal - poranny, niezależny, centrolewicowy, Meksyk, zał. 1916.
Uno Más Uno - poranny, lewicowy, Meksyk, zał. XI 1977.
Czasopisma
Bolsa de Trabajo - tygodnik, Meksyk, zał. 1988.
Cambio - tygodnik, Meksyk, zał. 2001.
Conozca Más - miesięcznik, Meksyk, zał. 1990.
Contenido - miesięcznik, Meksyk, zał. 1963.
Impacto - tygodnik ogólnoinformacyjny, Meksyk, zał. 1949.
Segundamano - tygodnik, Meksyk, zał. 1986.
Siempre - tygodnik ilustrowany, Meksyk, zał. 1953.
Visión - dwutygodnik polityczny poświęcony sprawom Ameryki Łacińskiej, Meksyk, zał. 1950; wyd. również w Kolumbii, Argentynie i Chile.
Agencje prasowe
Agencia Mexicana de Información /AMI/ - Meksyk.
Agencia de Noticias del Estado Mexicano /Notimex/ - rządowa agencja informacyjna, Meksyk, zał. 1968.
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
Meksyk
Flaga
Godło
- Meksykańskie Stany Zjednoczone, Estados Unidos Mexicanos
- Obszar: 1 972 550 km2
- Ludność: 130 115 797 (2017)
- Stolica: Meksyk
- Ludność stolicy: 8 918 653 (2015)
- Język urzędowy: hiszpański
- Święto narodowe: 16 IX - rocznica proklamowania niepodległości (1810)
- Jednostka monetarna: 1 peso meksykańskie (MXN) = 100 centavos
- Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, APEC, IMF (MFW), NAFTA, OAS (OPA), OECD, WTO, WHO
-
Widok na Villa de Alvarez Fot. PAP/EPA/RAFAEL CRUZ
-
Zatoka Mazatlan Fot. PAP/EPA/STR
-
Starożytne miasto Majów w Calakmul Fot. PAP/EPA/INAH
Ameryka
- Anguilla
- Antigua i Barbuda
- Argentyna
- Aruba
- Bahamy
- Barbados
- Belize
- Bermudy
- Boliwia
- Brazylia
- Brytyjskie Wyspy Dziewicze
- Chile
- Curaçao
- Dominika
- Dominikana
- Ekwador
- Falklandy
- Grenada
- Grenlandia
- Gujana
- Gujana Francuska
- Gwadelupa
- Gwatemala
- Haiti
- Honduras
- Jamajka
- Kajmany
- Kanada
- Kolumbia
- Kostaryka
- Kuba
- Martynika
- Montserrat
- Nikaragua
- Panama
- Paragwaj
- Peru
- Portoryko
- Saint Kitts i Nevis
- Saint Lucia
- Saint Pierre i Miquelon
- Saint Vincent i Grenadyny
- Salwador
- Sint Maarten
- Stany Zjednoczone
- Surinam
- Trynidad i Tobago
- Turks i Caicos
- Urugwaj
- Wenezuela
- Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych