Rosja

Ustrój

Państwo federacyjne, w którego skład wchodzą 22 republiki: Adygei, Ałtaju, Baszkirii (Baszkortostan), Buriacji, Dagestanu, Inguska, Kabardyjsko-Bałkarska, Kałmucji (Chałm-Tangcz), Karaczajsko-Czerkieska, Karelii, Komi, Maryjska, Mordowii, Jakucji (Sacha), Osetii Północnej, Tatarstanu (Tatarstan), Tuwy, Udmurcji, Chakasji, Czeczeńska, Czuwaska oraz Krym (obszar jednostronnie inkorporowany do Rosji, przez większość państw uznawany za część Ukrainy); 9 krajów, 46 obwodów, 4 okręgi autonomiczne, 1 obwód autonomiczny oraz 3 miasta wydzielone (Moskwa, Sankt Petersburg oraz Sewastopol - obszar jednostronnie inkorporowany do Rosji, przez większość państw uznawany za część Ukrainy).
Poprzednio, od stycznia 1918 r., Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka (RFSRR), która 30 XII 1922 r. weszła w skład ZSRR. 
12 VI 1990 r. Zjazd Deputowanych Ludowych RFSRR uchwalił deklarację suwerenności państwowej republiki. 25 XII 1991 r. Rada Najwyższa przyjęła uchwałę o zmianie nazwy państwa na Federacja Rosyjska; 17 IV 1992r. przyjęto dwie równorzędne nazwy państwa: Federacja Rosyjska i Rosja. 
8 XII 1991 r. Rosja wraz z Białorusią i Ukrainą podpisały porozumienie o utworzeniu Wspólnoty Niepodległych Państw, do której, na mocy deklaracji z 21 XII 1991 r., przystąpiły kolejno wszystkie b. republiki ZSRR (z wyjątkiem Estonii, Litwy i Łotwy). 
Zgodnie z konstytucją, zaaprobowaną w referendum z 12 XII 1993 r., ostatnio modyfikowaną 21 III 2014 r., głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na kadencję 6-letnią. Prezydent posiada szerokie uprawnienia w zakresie władzy ustawodawczej i wykonawczej. 
Organem władzy ustawodawczej jest 2-izbowy parlament - Zgromadzenie Federalne, składające się z izby wyższej - Rady Federacji i izby niższej - Dumy Państwowej. W skład Rady Federacji wchodzą przedstawiciele regionów (po 2 ze wszystkich 83 podmiotów federacji) mianowani przez gubernatorów i lokalne władze ustawodawcze. Duma Państwowa składa się z 450 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na kadencję 5-letnią (225 według ordynacji proporcjonalnej z list partyjnych oraz 225 w systemie większościowym w okręgach jednomandatowych).
Organem władzy wykonawczej jest rząd, na którego czele stoi przewodniczący (premier) powoływany przez prezydenta w uzgodnieniu z Dumą Państwową. Członków rządu mianuje prezydent na wniosek premiera. 
Organem konsultacyjnym jest Rada Państwa składająca się z gubernatorów - szefów najwyższych organów władzy wykonawczej podmiotów Federacji. Pracami Rady Państwa kieruje prezydent. 
Republiki wchodzące w skład Federacji Rosyjskiej posiadają własne konstytucje oraz organa władzy ustawodawczej i wykonawczej.

Głowa państwa

prezydent - Władimir PUTIN /od 7 V 2012, reelekcja 2018/
                                                                                    *
poprzedni prezydent - Dmitrij MIEDWIEDIEW /7 V 2008 - 7 V 2012/

Rząd

utworzony 18 V 2018 r.

przewodniczący rządu /premier/ - Dmitrij MIEDWIEDIEW /"Jedna Rosja"/
I z-ca przewodn. /I wicepremier/ oraz min. finansów - Anton SIŁUANOW
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Maksim AKIMOW
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Jurij BORISOW
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Tatiana GOLIKOWA /kob./
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Olga GOŁODIEC /kob./
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Aleksiej GORDIEJEW
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Dmitrij KOZAK
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Witalij MUTKO
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Jurij TRUTNIEW
z-ca przewodn. /wicepremier/ i szef kancelarii - Konstantin CZUJCZENKO

ministrowie:
spraw zagranicznych - Siergiej ŁAWROW
spraw wewnętrznych - Władimir KOŁOKOLCEW
obrony - Siergiej SZOJGU
sprawiedliwości - Aleksandr KONOWAŁOW
rozwoju gospodarczego - Maksim ORIESZKIN
energetyki - Aleksandr NOWAK
ds. obrony cywilnej, sytuacji nadzwyczajnych i likwidacji skutków klęsk żywiołowych - Jewgienij ZINICZEW
rolnictwa - Dmitrij PATRUSZEW
ds. zasobów naturalnych i ekologii - Dmitrij KOBYŁKIN
transportu  - Jewgienij DITRICH
budownictwa i gospodarki mieszkaniowo-komunalnej - Władimir JAKUSZEW
ds. rozwoju cyfrowego, łączności i środków przekazu - Konstantin NOSKOW
ds. rozwoju Dalekiego Wschodu - Aleksandr KOZŁOW
ds. Kaukazu Północnego - Siergiej CZEBOTARIEW
zdrowia - Weronika SKWORCOWA /kob./
kultury - Władimir MIEDINSKI
przemysłu i handlu - Denis MANTUROW
pracy i opieki społecznej - Maksim TOPILIN
sportu - Paweł KOŁOBKOW
oświaty - Olga WASILIEWA /kob./
nauki i szkolnictwa wyższego - Michaił KOTIUKOW
                                                                                    *
poprzedni przewodniczący rządu /premier/ - Dmitrij MIEDWIEDIEW /8 V 2012 - 8 V 2018/

Parlament

Zgromadzenie Federalne /Fiedieralnoje Sobranije/

Duma Państwowa /Gosudarstwiennaja Duma/
przewodniczący - Wiaczesław WOŁODIN /"Jedna Rosja"/

Podział mandatów po wyborach do Dumy Państwowej z 18 września 2016 r.: "Jedna Rosja" 343, KPRF 42, LDPR 39, SR 23, "Ojczyzna" 1, GP 1, niezależni 1. Razem 450.

Rada Federacji /Sowiet Fiedieracyi/
przewodnicząca - Walentina MATWIJENKO /kob./ /"Jedna Rosja"/ 

Partie

"Jabłoko" - Rosyjska Zjednoczona Partia Demokratyczna /"Jabłoko" - Rossijskaja Objedinionnaja Diemokraticzeskaja Partija/ - partia utworzona w styczniu 1995 r. na bazie bloku wyborczego "Jawliński-Bołdyriew-Łukin" /"Jabłoko", zał. 26 X 1993/; przewodn.: Emilia SŁABUNOWA /kob./. 

"Jedna Rosja" /"Jedinaja Rossija"/ - pełna nazwa: Ogólnorosyjska Partia Polityczna "Jedność i Ojczyzna" /Wsierossijskaja Politiczeskaja Partija "Jedinstwo i Otieczestwo"/ - utworzona 1 grudnia 2001 r. w wyniku połączenia 3 ugrupowań: partii "Jedność" /"Jedinstwo", zał. 27 V 2000/, ruchu społeczno-politycznego "Ojczyzna" /"Otieczestwo", zał. XI 1998/ i ruchu społecznego skupiającego przedstawicieli regionów "Cała Rosja" /"Wsia Rossija", zał. 22 V 1999/; w 2008 r. w jej skład weszła Agrarna Partia Rosji /Agrarnaja Partija Rossiji - APR, zał. 23 II 1993/; przewodn.: Dmitrij MIEDWIEDIEW. 

Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej /Kommunisticzeskaja Partija Rossijskoj Fiedieracyi - KPRF/ - utworzona 14 lutego 1993 r. jako kontynuatorka Komunistycznej Partii RFSRR /zdelegalizowana 6 XI 1991/; przewodn. KC: Giennadij ZIUGANOW. 

Liberalno-Demokratyczna Partia Rosji /Libieralno-Diemokraticzeskaja Partija Rossiji - LDPR/ - nacjonalistyczna, utworzona 30 marca 1990 r.; przewodn.: Władimir ŻYRINOWSKI.

"Ojczyzna" /Wsierossijskaja Politiczeskaja Partija "Rodina"/ - partia nacjonalistyczna, utworzona 14 września 2003 r.; przewodn.: Aleksiej ŻURAWLOW.

Partia Wzrostu /Partija Rosta - PR/   - prokremlowska partia liberalno-demokratyczna, utworzona 16 listopada 2008 r. w wyniku połączenia 3 partii: Sojusz Sił Prawicy /Sojuz Prawych Sił - SPS, zał. 27 V 2001/, Siła Obywatelska /zał. 2007/ i Demokratyczna Partia Rosji /Diemokraticzeskaja Partija Rossiji - DPR, zał. 27 V 1990/; do marca 2016 r. nosiła nazwę Słuszna Sprawa /Prawoje Dieło - PD/; przewodn.: Boris TITOW. 

Patrioci Rosji /Patrioty Rossiji - PP/ - partia utworzona w kwietniu 2005 r.; przewodn.: Giennadij SEMIGIN.

Platforma Obywatelska /Grażdanskaja Platforma - GP/ - partia liberalna, utworzona 4 czerwca 2012 r.; przewodn.: Rifat SZAJCHUTDINOW.

Sprawiedliwa Rosja /Sprawiedliwaja Rossija - SR/ - partia utworzona 28 października 2006 r. w wyniku połączenia 3 partii: "Ojczyzna"-Związek Narodowo-Patriotyczny /"Rodina"-Narodno-Patrioticzeskij Sojuz; zał. 2003/, Rosyjska Partia Życia /Rossijskaja Partija Żyzni - RPŻ/ i Rosyjska Partia Emerytów; przewodn.: Siergiej MIRONOW. 

Rosja Przyszłości /Rossija Buduszczego/ - utworzona 19 maja 2018 r. przez zwolenników Aleksieja Nawalnego z przekształcenia struktur Partii Postępu /zał. 8 II 2014/; kierownictwo: 7-osobowa Centralna Rada; sekr. Rady: Iwan ŻDANOW.

Partia Wolności Narodowej /Partija Narodnoj Swobody - PARNAS/ - utworzona 14 marca 1991 r. jako Republikańska Partia Rosji; od 2012 r. nosiła nazwę Republikańska Partia Rosji-Partia Wolności Narodowej; od 2015 r. nosi obecną nazwę; przywódca: Michaił KASJANOW.
                                                                                    *
Ogólnorosyjski Ruch Społeczny "Front Ludowy O Rosję" /Obszczierossijskoje Obszcziestwiennoje Dwiżenije "Narodnyj Front Za Rossiju"/ - utworzony 12 czerwca 2013 r. w wyniku przekształcenia się Ogólnorosyjskiego Frontu Ludowego /zał. V 2011 jako nieformalna struktura skupiająca zwolenników Władimira Putina/; przywódca: Władimir PUTIN.

Związki zawodowe

Federacja Niezależnych Związków Zawodowych Rosji /Fiedieracyja Niezawisimych Profsojuzow Rossiji - FNPR/ - założona w 1990 r.; skupia 41 związków zawodowych i kilka autonomicznych central branżowych; liczy ok. 31 mln członków; przewodn.: Michaił SZMAKOW. 

Powszechna Konfederacja Związków Zawodowych /Wsieobszczaja Konfiedieracyja Profsojuzow - WKP/ - utworzona 16 kwietnia 1992 r.; liczy ok 75 mln członków; sekr. gen.: Władimir SZCZERBAKOW. 

Wszechrosyjska Konfederacja Pracy /Wsierossijskaja Konfiedieracyja Truda - WKT/ - utworzona 12 sierpnia 1995 r.; liczy 1,27 mln członków; przewodn.: Aleksandr BUGAJEW.

Prasa

Dzienniki

Izwiestija - niezależny, Moskwa, zał. 13 III 1917; do 23 VIII 1991 wyd. przez Prezydium Rady Najwyższej ZSRR.

Kommiersant - niezależna gazeta gospodarczo-polityczna, Moskwa, zał. XII 1989; ukazuje się 6 razy w tygodniu.

Komsomolskaja Prawda - niezależny, polityczno-rozrywkowy, Moskwa, zał. 24 V 1925; do IX 1991 centralny organ Komsomołu.

Krasnaja Zwiezda - centralny organ Ministerstwa Obrony, Moskwa, zał. 1 I 1924.

Moskowskaja Prawda - niezależny, Moskwa, zał. 1918; ukazuje się 5 razy w tygodniu.

Moskowskij Komsomolec - gazeta codzienna, Moskwa, zał. 1919.

Niezawisimaja Gazieta - niezależna gazeta społeczno-polityczna, Moskwa, zał. 21 XII 1990.

Nowaja Gazieta - Moskwa, zał. 1 IV 1993, ukazuje się 3 razy w tygodniu.

Rossijskaja Gazieta - organ rządu, Moskwa, zał. 11 XI 1990.

Rossijskije Wiesti - organ administracji prezydenta, Moskwa, zał. II 1992, ukazuje się 5 razy w tygodniu.

Trud - gazeta związków zawodowych, Moskwa, zał. 19 II 1921.

Wieczernaja Moskwa - niezależna popołudniówka, Moskwa, zał. 1923.

Wiedomosti - gazeta ekonomiczno-finansowa, Moskwa, zał. 1999.


Czasopisma

Argumienty i Fakty - tygodnik społeczno-polityczny, Moskwa, zał. 1 I 1978.

Dieńgi - tygodnik gospodarczy, zał. 1992 pod tytułem ""Kommiersant-Weekly"; od I 2017 ukazuje się wyłącznie w internecie.

Ekonomika i Żizń - niezależny tygodnik gospodarczy, Moskwa, zał. 1960, do 1990 ukazywał się pt. "Ekonomiczeskaja Gazieta".

Kultura - tygodnik społeczno-kulturalny, Moskwa, zał. 1929; poprzednio wychodził pt. "Sowietskaja Kultura".

Litieraturnaja Gazieta - tygodnik społeczno-polityczny i literacki, Moskwa, zał. 1929.

The Moscow Times - tygodnik w jęz. angielskim, Moskwa, zał. 1992

Obszczaja Gazieta - tygodnik, Moskwa, zał. 1991.

Ogoniok - tygodnik społeczno-polityczny i literacko-kulturalny, Moskwa, zał. 1899.

Sielskaja Żyzń - miesięcznik dla mieszkańców wsi, Moskwa, zał. III 1918.

Włast - tygodnik analityczny, zał. 1994; od I 2017 ukazuje się wyłącznie w internecie.

Zawtra - tygodnik, Moskwa.


Agencje prasowe

Agencja Informacyjna Rosji TASS /Informacjonnoje Agientstwo Rossiji TASS/ - oficjalna agencja informacyjna Federacji Rosyjskiej i Wspólnoty Niepodległych państw, Moskwa, utworzona 22 I 1992 r. pod nazwą Informacjonnoje Tielegrafnoje Agientstwo Rossiji /ITAR-TASS/ w wyniku przekształcenia struktur agencji TASS /Tielegrafnoje Agientstwo Sowietskogo Sojuza, zał. XII 1917/.; 1 X 2014 r. powróciła do dawnej nazwy TASS.

Rossija Siegodnia - oficjalna agencja informacyjna, Moskwa, zał. 9 XII 2013 na bazie agencji RIA-Nowosti /zał. 21 II 1961, rozw. 9 XII 2013/ i radia Gołos Rossiji.

Sputnik - agencja informacyjna o zasięgu międzynarodowym, Moskwa, zał. 10 XI 2014; kontynuuje tradycje agencji RIA-Nowosti /zał. 21 II 1961, rozw. 9 XII 2013/.

Informacjonnoje Agientstwo "Interfax" - niezależna agencja informacyjna, Moskwa, zał. 1989.