2019-07-15 14:57 aktualizacja: 2019-07-15, 15:29
Fot. PAP/EPA/AHMED JALLANZO

Ustrój

Republika niepodległa od 1 VII 1962 r. Poprzednio część belgijskiego terytorium powierniczego Ruanda-Urundi.
Zgodnie z konstytucją przyjętą w referendum 26 V 2003 r., ostatnio modyfikowaną 18 XII 2015 r., głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na kadencję 7-letnią (od 2024 r. kadencja 5-letnia).
Władzę ustawodawczą sprawuje 2-izbowy parlament, składający się z Izby Deputowanych o kadencji 5-letniej i Senatu o kadencji 8-letniej. W skład Izby Deputowanych wchodzi 80 członków - 53 wybieranych w wyborach powszechnych oraz 27 mianowanych przez rady lokalne i organizacje społeczne. Senat liczy 26 osób - 12 wybieranych w wyborach pośrednich i 14 mianowanych.
Władzę wykonawczą sprawuje rząd, na którego czele stoi premier powoływany przez prezydenta.
Pod względem administracyjnym, od 1 I 2006 r., kraj podzielony jest na 5 prowincji.

Głowa państwa

prezydent - Paul KAGAME /FPR/ /od 22 IV 2000, reelekcje: 2003, 2010, 2017/
--------------- 
Od 24 III 2000 r. (jako wiceprezydent) pełnił obowiązki prezydenta, 17 IV 2000 r. wybrany przez parlament i rząd na okres przejściowy; zaprzysiężony 22 IV 2000 r.; 25 VIII 2003 r. wybrany według zasad nowej konstytucji i 12 IX 2003 r. zaprzysiężony na kadencję 7-letnią; ponownie wybrany 9 VIII 2010 r. oraz 4 VIII 2017 r.
                                                                                    *
poprzedni prezydent - Pasteur BIZIMUNGU /FPR/ /19 VII 1994 - 23 III 2000/

Rząd

utworzony 19 X 2018 r.

premier - Édouard NGIRENTE

ministrowie:
p/u prezydenta - Judith UWIZEYE /kob./
ds. gabinetu - Marie-Solange KAYISIRE /kob./ 
spraw zagranicznych i współpracy międzynarodowej - Richard SEZIBERA
obrony - gen. Albert MURASIRA
samorządu lokalnego - Anastase SHYAKA
rolnictwa i hodowli - Géraldine MUKESHIMANA /kob./ 
finansów i planowania gospodarczego - Uzziel NDAGIJIMANA 
sprawiedliwości i prokurator generalny - Johnston BUSINGYE
zdrowia - Diane GASHUMBA /kob./
handlu i przemysłu - Soraya HAKUZIYAREMYE /kob./
oświaty - Eugene MUTIMURA
infrastruktury - Claver GATETE
ochrony środowiska - Vincent BIRUTA 
kultury i sportu - Esperance NYIRASAFARI /kob./
ds. technologii informacyjnej i innowacji - Paula INGABIRE /kob./
ds. młodzieży - Rosemary MBABAZI /kob./
ds. służb publicznych i pracy - Fanfan Rwanyindo KAYIRANGWA 
ds. równouprawnienia i rodziny - Solina NYIRAHABIMANA /kob./ 
ds. zarządzania w sytuacjach nadzwyczajnych - Germaine KAMAYIRESE /kob./

ministrowie stanu:
ds. zagranicznych i współpracy regionalnej - Olivier NDUHUNGIREHE
ds. rolnictwa i hodowli - Fulgence NSENGIYUMVA
ds. kształcenia technicznego i zawodowego - Oliver RWAMUKWAYA
ds. szkolnictwa podstawowego i średniego - Isaac MUNYAKAZI 
ds. społecznych i opieki społecznej - Alvera MUKABARAMBA /kob./
ds. rozwoju społeczno-gospodarczego - Cyriaque HARELIMANA
ds. konstytucyjnych - Evode UWIZEYIMANA 
ds. energetyki i zasobów wodnych - wakat 
ds. transportu - Jean de DIEU UWIHANGANYE
ds. zdrowia i podstawowej opieki zdrowotnej - Patrick NDIMUBANZI
ds. planowania - Uzziel NDAGIJIMANA
                                                                                    *
poprzedni premier - Édouard NGIRENTE /30 VIII 2017 - 19 X 2018/

Parlament

/Inteko Ishinga Amategeko - Parlement - Parliament/

Izba Deputowanych /Umutwe w'Abadepite - Chambre des Députés - Chamber of Deputies/
spiker - Donatille MUKABALISA /kob./ /PL/  

Podział mandatów po wyborach z 2-3 września 2018 r.: koalicja RPF 40 (RPF 36, PDC 1, PDI 1, PPC 1, UDPR 1), PSD 5, PL 4, DGPR 2, PS-Imberakuri 2, wybrani pośrednio 27. Razem 80.

Parlament Rwanda

Senat /Umutwe wa Sena - Sénat - Senate/
przewodniczący - Bernard MAKUZA

Wybory pośrednie do Senatu odbyły się 26-27 września 2011 r.

Partie

Rwandyjski Front Patriotyczny /Front Patriotique Rwandais - FPR/ - utworzony w 1990 r. w Ugandzie jako ugrupowanie paramilitarne plemienia Tutsi; przewodn.: Paul KAGAME.

Partia Socjaldemokratyczna /Parti Social-Démocrate - PSD/ - utworzona 1 lipca 1991 r. przez grupę b. członków Narodowego Ruchu Republikańskiego na rzecz Demokracji i Rozwoju; przywódca: Vincent BIRUTA.

Partia Liberalna /Parti Libéral - PL/ - utworzona w 1991 r.; przewodn.: Donatille MUKABALISA /kob./; sekr. gen.: Odette NYIRAMIRIMO /kob./.

Democratic Green Party of Rwanda /Parti Vert Démocratique du Rwanda - DGPR/ - utworzona 14 sierpnia 2009 r.; przywódca: Frank HABINEZA.

Partia Społeczna Imberakuri /Parti Social Imberakuri - PS-Imberakuri/ - utworzona 14 grudnia 2008 r. przez grupę b. członków Partii Socjaldemokratycznej; przywódca: Bernard NTAGANDA.  

Partia Idealnej Demokracji /Parti Démocratique Idéal - PDI/ - utworzona w 1992 r. pod nazwą Demokratyczna Partia Islamska /Parti Démocratique Islamique - PDI/.

Partia Demokratyczno-Centrowa /Parti Démocrate Centriste - PDC/ - utworzona w 1991 r. pod nazwą Partia Demokratyczno-Chrześcijańska /Parti Démocrate Chrétien/; przewodn.: Agnes MUKABARANGA /kob./.

Demokratyczny Związek Ludu Rwandyjskiego /Union Démocratique du Peuple Rwandais - UDPR/ - utworzony w 1992 r.

Rwandyjska Partia Socjalistyczna /Parti Socialiste Rwandais - PSR/ - utworzona w 1991 r.

Partia Postępu i Zgody /Parti du Progres et de la Concorde - PPC/ - utworzona w 2003 r.; przewodn.: Christian MARARA.

Związki zawodowe

Centrala Związkowa Pracujących Rwandy /Centrale Syndicale des Travailleurs du Rwanda - CESTRAR/ - założona w 1985 r.; sekr. gen.: Eric MANZI.

Prasa

L'Enjeu - tygodnik w jęz. francuskim, Kigali.

Hobé - miesięcznik dla młodzieży w jęz. kinya-ruanda, Kigali, zał. 1955.

Ishakwe y'l Rwanda - tygodnik w jęz. kinya-ruanda, Kigali.

Kinyamateka - dwutygodnik gospodarczy w jęz. kinya-ruanda i francuskim, Kigali, zał. 1933.

New Times - dziennik w jęz. angielskim, Kigali, zał. 1995, posiada tygodniowe wydanie pt. "Sunday Times" oraz jest dostępny w internecie od 2006.

Rwanda Voice - tygodnik w jęz. angielskim.

Ukuri - tygodnik w jęz. kinya-ruanda, Kigali.

Umbuga Rw'abagare - miesięcznik dla kobiet, Kigali.

Umuseso - tygodnik w jęz. kinya-ruanda, Kigali.


Agencja prasowa

Rwanda News Agency/Agence Rwandaise d'Information - RNA/ARI - rządowa agencja informacyjna, Kigali, zał. 1975.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Rwanda

Flaga

Godło

  • Republika Rwandy, République du Rwanda, Republic of Rwanda, Repubulika y'u Rwanda
  • Obszar: 26 338 km2
  • Ludność: 12 033 749 (2017)
  • Stolica: Kigali
  • Ludność stolicy: 1 257 000 (2015)
  • Język urzędowy: kinya-ruanda, francuski, angielski
  • Święto narodowe: 1 VII - rocznica proklamowania niepodległości (1962)
  • Jednostka monetarna: 1 frank Rwandy (RWF) = 100 centymów
  • Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, ACP, IMF (MFW), NAM, AU, WHO, WTO, Commonwealth
  • Masowe groby w Gisozi niedaleko Kigali Fot. PAP/EPA/Wolfgang Kumm
    Masowe groby w Gisozi niedaleko Kigali Fot. PAP/EPA/Wolfgang Kumm
  • Kobiety ozdabiające naczynia przed wypaleniem w Shyorongi Fot. PAP/EPA/DAI KUROKAWA
    Kobiety ozdabiające naczynia przed wypaleniem w Shyorongi Fot. PAP/EPA/DAI KUROKAWA