2024-11-16 15:55 aktualizacja: 2024-11-16, 16:14
Krzyżowa, 12.11.1989. Kanclerz Helmut Kohl i premier Tadeusz Mazowiecki przekazują sobie znak pokoju. Fot. PAP/ Adam Hawałej
Nabożeństwo ekumeniczne, wypowiedzi przedstawicieli polskiego i niemieckiego rządu oraz samorządowa dyskusja o kształtowaniu relacji polsko-niemieckich to główne elementy trwających w sobotę obchodów 35. rocznicy Mszy Pojednania w Krzyżowej na Dolnym Śląsku.
12 listopada 1989 r. odbyło się spotkanie premiera Polski Tadeusza Mazowieckiego i kanclerza Niemiec Helmuta Kohla, w czasie którego odprawiono nabożeństwo, nazwane później Mszą Pojednania za sprawą gestu obu polityków, którzy objęli się w trakcie przekazywania sobie znaku pokoju.
Wydarzenie, które stało się symbolem otwarcia nowego etapu w stosunkach polsko-niemieckich, miało miejsce w Krzyżowej na Dolnym Śląsku, w dawnym majątku Helmuta Jamesa von Moltke, członka opozycji antyhitlerowskiej, straconego za swoją działalność w styczniu 1945 r. W czasie II wojny światowej pałac był miejscem tajnych spotkań niemieckiej antynazistowskiej grupy "Kręgu z Krzyżowej". Dziś w pałacowo-folwarcznym kompleksie swoją siedzibę ma Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego i Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży.
W sobotę w samo południe w ramach trwają odchodów 35. rocznicy Mszy Pojednania odprawione zostało nabożeństwo ekumeniczne, w którym uczestniczyli biskupi Kościoła rzymskokatolickiego, ewangelickiego i augsbursko-ewangelickiego. Liturgii przewodniczyli bp Ignacy Dec i bp Waldemar Pytel.
Następnie odtworzono w wersji wideo wystąpienia polskiej wiceminister spraw zagranicznych Henryki Mościckiej-Dendys oraz minister mieszkalnictwa, rozwoju miast i budownictwa RFN Klary Geywitz.
Minister Mościcka-Dendys podkreśliła, że msza w Krzyżowej była kamieniem węgielnym w relacjach polsko-niemieckich i obecnie Polska i Niemcy są partnerami w Unii Europejskiej.
„Krzyżowa to instytucja symbol w relacjach polsko-niemieckich. Prowadzony tu dom spotkań nie tylko krzewi wiedzę, ale także buduje autentyczne więzi. Realizowane programy rozwijają kompetencje, ale też tolerancję i otwartość. W wielu z nich uczestniczą nie tylko obywatele Polski i Niemiec. Niesiecie państwo lekcję pojednania narodom w innych częściach świata od Bałkanów Zachodnich po Azję Wschodnią” - powiedziała Mościcka-Dendys.
Geywitz: zbudowano na pewno solidne mosty
Minister Klara Geywitz podkreśliła, że choć na pewno jeszcze nie wszystkie drzwi w relacjach polsko-niemieckich zostały otwarte i nie wszystkie mury wyburzone, ale zbudowano na pewno solidne mosty.
„Także w sensie dosłownym powstały te mosty pomiędzy Niemcami i Polską. Także w sensie ładu przestrzennego kraje współpracują w sposób oparty na zaufaniu, czyli transgranicznie. Choćby można wspomnieć o rozwoju miast transgranicznych Słubic i Frankfrutu, Goerlitz i Zgorzelca, czy też w zarządzaniu gospodarką wodną na Odrze i Nysie” - powiedziała Geywitz.
W sobotę odbędzie też dyskusja poświęconą kształtowaniu relacji polsko-niemieckich. Wezmą w niej udział przedstawiciele samorządów, organizacji pozarządowych i szkół.
Nabożeństwo, w którym uczestniczyli premier Tadeusz Mazowiecki i kanclerz Helmut Kohl, zostało odprawione na dziedzińcu kompleksu w Krzyżowej 12 listopada 1989 r. Mszy przewodniczył ówczesny biskup opolski Alfons Nossol.
Gest pokoju, który przeszedł do historii
Hierarcha w kazaniu wezwał do budowy „nowego rozdziału wzajemnych stosunków”. Nawiązał do sławnego orędzia polskich biskupów z 1965 r. ze słowami „wybaczamy i prosimy o wybaczenie”. Przypomniał też postać Helmuta Jamesa von Moltke i jedną z deklaracji „kręgu z Krzyżowej”: „W chrześcijaństwie widzimy najwartościowsze siły dla etyczno-religijnej odnowy narodu, dla przezwyciężenia nienawiści i kłamstwa, dla odbudowy Zachodu, dla pokojowej współpracy narodów”.
Po liturgicznym wezwaniu „przekażcie sobie znak pokoju” Mazowiecki i Kohl uścisnęli się, a uwieczniony przez fotoreporterów gest pokoju przeszedł do historii.
Patronat nad 35. rocznicą obchodów Mszy Pojednania objęli pełnomocnicy rządów ds. stosunków polsko-niemieckich: prof. Krzysztof Ruchniewicz i Dietmar Nietan.(PAP)
Autor: Roman Skiba
ros/ itm/gn/
