2024-01-19 22:50 aktualizacja: 2024-01-20, 07:40
Dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy gen. Wałerij Załużny (C) podczas uroczystych obchodów Dnia Niepodległości Ukrainy. Fot. PAP/Vladyslav Musiienko
Walki na Ukrainie mogą trwać jeszcze co najmniej dwa lata, a w 2025 r. Kijów może podjąć kolejną próbę przeprowadzenia kontrofensywy - pisze portal telewizji CNN, powołując się na źródła wśród przedstawicieli zachodnich wywiadów i armii.
Ukraina spędzi rok 2024 na wzmacnianiu swojej bazy zbrojeniowej i odbudowie sił, taką samą strategię zapewne także zastosuje Rosja - pisze CNN, cytując przedstawiciela amerykańskich władz.
W tym roku nie dojdzie do żadnych dużych zwycięstw na polu bitwy - prognozują rozmówcy CNN. "Obie strony są zbyt wyczerpane pod kątem żołnierzy i sprzętu, by doszło do dużych ruchów w 2024 r." - zaznaczają. Źródło wojskowe przekazało, że Ukraińcy rozważają rok 2025 jako lepszą opcję do rozpoczęcia kolejnej ofensywy.
Stacjonujący w Europie amerykański wojskowy twierdzi, że Ukraina może rozpocząć kolejną dużą kontrofensywę w celu rozbicia rosyjskich sił w okupowanym Melitopolu na południowym wschodzie za co najmniej dwa lata.
"Bez względu na to, co wydarzy się w amerykańskiej polityce w tym roku, amerykańskie i zachodnie służby wywiadowcze uważają, że wojna Rosji na Ukrainie najpewniej będzie trwać dużo dłużej" - pisze CNN.
Źródła podają różne prognozy dotyczące tego, jak długo jeszcze będą trwały walki, ale większość z nich przyznaje, że mowa o co najmniej dwóch kolejnych latach. Niektórzy mówią o nawet pięciu latach walk.
Przedstawiciele władz zachodnich alarmują, że kontynuacja wsparcia dla Ukrainy ma decydujące znaczenie. Jednocześnie pracownicy wywiadu USA uważają, że w perspektywie krótkoterminowej zmniejszenie amerykańskiej pomocy dla Kijowa nie będzie miało znacznego wpływu na sytuację na polu bitwy. Rosja stara się przegrupować, a Ukraina zyskuje na czasie - podkreślają źródła.
Jednak w perspektywie długoterminowej brak amerykańskiej pomocy może sprawić, że Moskwa odzyska impet, zwiększając dostawy uzbrojenia i korzystając ze wsparcia Iranu i Korei Północnej - prognozuje jeden z rozmówców, cytowanych przez CNN.
"Aktywna defensywa"
Po niepowodzeniu zeszłorocznej kontrofensywy Ukrainy jej zachodni sojusznicy uważają, iż najlepszą strategią dla tego kraju na ten rok jest "aktywna defensywa", a tę opinię coraz bardziej podzielają też władze w Kijowie - pisze brytyjski dziennik "Financial Times".
"FT" wskazuje, że w miarę zbliżania się drugiej rocznicy rosyjskiej inwazji, perspektywy militarne Ukrainy wydają się słabnąć - porzuciła ona nadzieje na szybkie zwycięstwo i zamiast tego przygotowuje się na przeciągającą się wojnę. Jeden z zachodnich urzędników, zajmujących się polityką ukraińską, uważa, że "istnieje niewielka perspektywa operacyjnego przełomu przez którąkolwiek ze stron w 2024 r.", nie mówiąc już o kilku miesiącach.
Świadczące o tym sygnały płyną z Kijowa, gdzie prezydent Wołodymyr Zełenski oznajmił na początku grudnia, że rozpoczął się "nowy etap" i nakazał armii zbudować nowe fortyfikacje wzdłuż kluczowych odcinków 1000-kilometrowej linii frontu.
Cytowany zachodni urzędnik twierdzi, że strategia "aktywnej obrony" - utrzymywanie linii obronnych, ale poszukiwanie słabych punktów do wykorzystania w połączeniu z atakami powietrznymi dalekiego zasięgu - pozwoliłaby Ukrainie "zbudować swoje siły" w tym roku i przygotować się na rok 2025, kiedy kontrofensywa miałaby większe szanse.
Ale jak zauważa gazeta, o losie Ukrainy zadecyduje prawdopodobnie kilka czynników, w tym głównie to, czy Zachód nadal będzie wykazywał determinację, by ją wspierać w walce, przekazując pomoc wojskową, a jeśli tak, to w jakim zakresie. Obawy budzi głównie postawa największego dostawcy pomocy wojskowej - USA, gdzie Republikanie wstrzymują w Kongresie 60 mld dolarów przyszłego finansowania dla Kijowa.
Nawet jeśli Biały Dom porozumie się z Kongresem w sprawie przedłużenia pomocy dla Ukrainy, wydaje się mało prawdopodobne, aby był w stanie zaoferować skok w zakresie zdolności i technologii, który pozwoliłby Ukrainie zdecydowanie odzyskać przewagę w tym roku.
"FT" pisze, że podczas grudniowej wizyty w Waszyngtonie, Zełenski uderzył w pilny ton, błagając Republikanów w Kongresie o bezzwłoczne zatwierdzenie nowej pomocy wojskowej. Zwraca uwagę, że był to wyraźny kontrast z jego poprzednią wizytą na początku 2023 r., gdy otrzymał owacje na stojąco od kongresmenów, którym powiedział, że "możecie przyspieszyć nasze zwycięstwo".
Ukraina wydawała się mieć wówczas przewagę na polu bitwy po tym, gdy kontrofensywy na wschodzie w kierunku Charkowa i na południu w kierunku Chersonia doprowadziły do odbicia największych połaci terytorium, od kiedy Rosjanie zostali wyparci spod Kijowa i Czernihowa wiosną 2022 r., zaś ogromne postępy dały żołnierzom duży zastrzyk morale, a zmęczonemu społeczeństwu ukraińskiemu wiarę, że wojna może zakończyć się zwycięstwem - zauważa "FT".
Kraj czeka mobilizacja
Ale w kolejnych miesiącach ukraińska kontrofensywa nie osiągnęła celów, w tym odbicia terytoriów kontrolowanych przez Rosję i odcięcia mostu lądowego na Krym. Tysiące ukraińskich żołnierzy zostało zabitych lub rannych, a setki dostarczonych przez Zachód pojazdów bojowych i broni zostało zniszczonych. W rezultacie ukraińskie nastroje spadły, a sondaże wskazują, że bezprecedensowa jedność pokazana na początku wojny może się rozpadać. Na dodatek kraj czeka mobilizacja. Dowódcy armii poprosili Zełenskiego o wcielenie do wojska ponad 500 tys. rekrutów, co pokazuje rozmiar strat ukraińskich.
"FT" wskazuje, że obecnie to siły rosyjskie są w ofensywie i choć Kyryło Budanow, szef ukraińskiego wywiadu wojskowego HUR, twierdzi, że rosyjskie ataki do tej pory nie przyniosły żadnych przełomów, to właśnie sukcesy Rosji na polu bitwy zmusiły Ukrainę do przyjęcia bardziej defensywnej postawy, a strategię tę wspierają główni sojusznicy Kijowa.
Estońskie ministerstwo obrony opublikowało w grudniu raport, w którym napisano, że Ukraina powinna przejść na "obronę strategiczną", by dać sobie i sojusznikom czas na zbudowanie bazy przemysłowej, wyszkolenie rezerw, zwiększenie liczebności sił zbrojnych oraz zwiększenie zdolności produkcyjnych artylerii w celu wznowienia kampanii ofensywnej w 2025 r.
Jest to zgodne ze strategią, którą Waszyngton ma sugerować Ukrainie. Amerykanie naciskają również na bardziej konserwatywne podejście. Zamiast ofensywy lądowej, należałoby skupić się na utrzymaniu obecnego terytorium, umocnieniu pozycji i wzmocnieniu dostaw i sił w nadchodzących miesiącach. W tym czasie, zgodnie z amerykańskim poglądem, ukraińskie wojska mogłyby nadal szukać słabych punktów w rosyjskiej obronie, aby wykorzystać je, gdy nadarzy się okazja. Ukraina może kontynuować - i być może zintensyfikować - ataki powietrzne dalekiego zasięgu z użyciem pocisków rakietowych i dronów, które okazały się skuteczne w atakach na rosyjską Flotę Czarnomorską na Krymie i tamtejsze lotniska.
Ale jak pisze "FT", w Kijowie nie brak głosów, że skupianie się wyłącznie na strategii defensywnej byłoby szkodliwe. Były minister obrony Andrij Zagorodniuk ostrzegł, że byłoby to "błędem o historycznych proporcjach", bo bez ukraińskich działań ofensywnych Putin "będzie pokazywał światu, że wojna jest nie do wygrania dla Ukrainy". Podobnego zdania jest Budanow.
"Rosja może planować ofensywę na dużą skalę już latem"
Innym powodem, dla którego Ukraina powinna zwiększyć nacisk na wzmocnienie obrony - mówią pod warunkiem zachowania anonimowości ukraińscy urzędnicy ds. bezpieczeństwa - jest to, że Rosja może planować ofensywę na dużą skalę już latem. Jej celem byłoby zajęcie pozostałych części czterech obwodów - donieckiego, ługańskiego, chersońskiego i zaporoskiego - których aneksję Putin ogłosił we wrześniu 2022 r., a nie można wykluczyć, że Rosja podejmie kolejną próbę zdobycia Charkowa lub nawet Kijowa.
"FT" wskazuje też, że nowo odtajniona ocena amerykańskiego wywiadu, z którą gazeta miała okazję zapoznać się w grudniu, zauważa, że ostateczny cel Putina na Ukrainie, jakim jest podbój kraju i podporządkowanie sobie jego mieszkańców, pozostaje niezmieniony. Wyjaśnia to, dlaczego Rosja kontynuuje operacje ofensywne we wschodniej Ukrainie na wielu osiach, szczególnie wokół Awdijiwki, ale także w kierunku Łymanu i Kupiańska na północnym wschodzie, napisano w dokumencie.
PAP)
gn/
