2024-09-04 05:40 aktualizacja: 2024-09-04, 12:20
Aspiryna (zdjęcie ilustracyjne). Fot. PAP/Jacek Turczyk
Kwas acetylosalicylowy, potocznie określany jako aspiryna, może być bezpiecznie stosowany w ciąży - ocenił prof. Mirosław Wielgoś, konsultant krajowy w dziedzinie perinatologii. Jednak - podobnie jak inne leki - trzeba go stosować tylko wtedy, gdy istnieją określone wskazania - zaznaczył specjalista.
W przesłanej PAP informacji prasowej kampanii "Akcja kardioprotekcja" ekspert podkreślił, że konieczne jest pamiętanie o przeciwwskazaniach, z których najważniejsze jest uczulenie na kwas acetylosalicylowy.
Kwas acetylosalicylowy (ASA) jest lekiem szeroko stosowanym w medycynie na całym świecie. W większych dawkach (jednorazowo 500-1000 mg) działa przeciwgorączkowo, przeciwbólowo i przeciwzapalnie. W mniejszych dawkach (75-150 mg) wykazuje działania kardioprotekcyjne (ochronne dla układu krążenia). Wynika to z faktu, że zmniejsza agregację płytek krwi, redukując tym samym ryzyko powstania zakrzepów i zatorów, a w konsekwencji - zawałów serca i udarów mózgu. Dlatego kwas acetylosalicylowy jest często zalecany pacjentom po przebytym zawale czy udarze oraz osobom z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym (np. pacjentom z cukrzycą lub z nadciśnieniem). Z danych wynika, że stosowanie go po zawale serca zmniejsza ryzyko zgonu o 12 proc. i wydłuża życie.
Istnieją również pewne wskazania do stosowania tego leku przez kobiety w ciąży - może on zmniejszać m.in. ryzyko stanu przedrzucawkowego i przez to korzystnie wpłynąć na przebieg ciąży. Kluczowe jest jednak, aby był stosowany w małych dawkach, z uwzględnieniem szczegółowej oceny ryzyka i pod ścisłym nadzorem lekarza.
"W ostatnich latach opublikowano liczne badania, które potwierdzają, że stosowanie małych dawek kwasu acetylosalicylowego u kobiet ciężarnych jest nie tylko bezpieczne, ale również korzystne. Wyniki tych badań wskazują, że niskie dawki kwasu acetylosalicylowego nie stwarzają ryzyka dla przebiegu ciąży ani dla zdrowia dziecka" – podkreślił prof. Mirosław Wielgoś, konsultant krajowy w dziedzinie perinatologii.
Jak wymienił specjalista, lek ten powinien być stosowany profilaktycznie u ciężarnych kobiet z grupy podwyższonego ryzyka stanu przedrzucawkowego i/lub wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu dziecka (hipotrofia wewnątrzmaciczna). Stan przedrzucawkowy jest powikłaniem ciąży, które – nieleczone - może prowadzić do zgonu kobiety ciężarnej i/lub jej dziecka. Powoduje ograniczenie wzrostu płodu, niedotlenienie jego mózgu oraz poród przedwczesny (a co za tym idzie, wszystkie powikłania wcześniactwa). Definiuje się go jak indukowane ciążą nadciśnienie tętnicze, z towarzyszącym mu białkomoczem.
Prof. Wielgoś zaznaczył, że ryzyko stanu przedrzucawkowego i wewnątrzmacicznej hipotrofii powinno być oceniane u każdej kobiety ciężarnej w trakcie diagnostyki prenatalnej w pierwszym trymestrze ciąży. Do oceny ryzyka konieczne jest: przeprowadzenie wywiadu medycznego, ocena średniego ciśnienia tętniczego, oznaczenie markerów biochemicznych (białko ciążowe A, w skrócie PAPP-A i/lub łożyskowy czynnik wzrostu, w skrócie PIGF) oraz przepływy w tętnicach macicznych.
U kobiet z grupy podwyższonego ryzyka stanu przedrzucawkowego (PE) i/lub wewnątrzmacicznego zahamowania wzrastania (IUGR) zaleca się profilaktyczne stosowanie kwasu acetylosalicylowego. Według prof. Wielgosia profilaktykę powinno się rozpocząć przed 16. tygodniem ciąży i kontynuować ją do końca 36. tygodnia.
Rekomendowana dawka profilaktyczna kwasu acetylosalicylowego u ciężarnych z podwyższonym ryzykiem tych zaburzeń wynosi 150 mg na dobę - zaznaczył specjalista. Tabletkę należy przyjmować raz dziennie, na noc.
Ekspert zwrócił uwagę, że zalecając ciężarnej tę profilaktykę lekarz powinien pamiętać o przeciwwskazaniach, z których najważniejsze jest uczulenie na kwas acetylosalicylowy.
jjj/ zan/ grg/
