2023-10-04 17:25 aktualizacja: 2023-10-05, 15:39
Prezes IPN dr Karol Nawrocki podczas uroczystości wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności w trakcie Podkarpackiego Kongresu Pamięci Narodowej. Fot. PAP/Darek Delmanowicz
Podkarpacki Kongres Pamięci Narodowej rozpoczął się w środę w podrzeszowskiej Jasionce. Wydarzenie, które potrwa do czwartku, organizowane jest przez Instytut Pamięci Narodowej. Hasłem przewodnim kongresu jest „Historia mówi przez pokolenia”.
Otwierając kongres prezes IPN Karol Nawrocki powiedział, że pamięć i historia są jedyną pewną rzeczą w życiu człowieka.
„Historia jest wprawdzie nieodwracalna, ale jest też nieodwracalnie z nami związana. Nie ma takiej siły na tej ziemi, która mogłaby nam historię odebrać. Czy są to dwa systemy totalitarne - niemiecki narodowy socjalizm i sowiecki komunizm, czy kolejne władze zaborcze, to nikt nam, Polakom nie może odebrać naszej zbiorowej pamięci” – podkreślił.
Nawrocki dodał, że kongres jest z jednej strony „odpowiedzią na pytanie o stan naszej świadomości historycznej, narodowej, a z drugiej strony jest też próbą zaproponowania nowych rozwiązań historycznej narracji, edukacji”.
Obecny w Jasionce szef KPRM Marek Kuchciński zaznaczył, że „tożsamość, która wyłania się, gdy coraz lepiej poznajemy nasze dzieje, jest najważniejszą, fundamentalną wartością, która buduje przyszłość całego narodu, ale i każdego z nas, rodziny, społeczności lokalnej”.
„Na Podkarpaciu mamy kilkadziesiąt tysięcy szkół i instytucji edukacyjnych. I tylko stu kilkudziesięciu pracowników rzeszowskiego IPN i oni mają zapewnić nam tę przyszłość i to, żeby przyszłe pokolenie wiedziały, skąd pochodzimy, kim jesteśmy i żeby myślały dobrze o Polsce” – dodał b. marszałek Sejmu.
Podczas Podkarpackiego Kongresu Pamięci Narodowej zostanie podsumowany ponaddwudziestoletni dorobek IPN. Zostanie również zaprezentowana historyczna oferta edukacyjna w myśl hasła towarzyszącego kongresowi „Historia mówi przez pokolenia”.
W programie wydarzenia są m.in. cztery debaty historyczne. Pierwsza: „Świadomość historyczna mieszkańców województwa podkarpackiego. Rola organizacji społecznych”, druga: „Sport, patriotyzm, historia”, kolejna na temat pomocy Polaków dla ludności żydowskiej w latach okupacji niemieckiej i ostatnia poświęcona będzie 80. rocznicy ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej.
Pierwszy dzień kongresu zakończyła uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności oraz medali Reipublicae Memoriae Meritum.
Odznaczenia, w imieniu prezydenta RP, wręczył prezes IPN Karol Nawrocki. W swoim wystąpieniu Nawrocki podkreślił, że odznaczenia są dla tych osób, które w latach 70. i 80. walczyły o wolną i niepodległą Polskę.
„Dokonywaliście tak wiele wyborów w walce o wolność Polski. Spędzaliście godziny i dnie na przesłuchaniach i w więzieniach. Dokonywaliście wyborów, żeby Polska była wolna i niepodległa. Poświęciliście się dla wolnej Polski. Dziś Polska mówi wam dziękuję” – podkreślił, zwracając się do odznaczonych.
Dla wszystkich, którzy zdecydowali się przyjść na kongres przygotowano kilka stref: archiwalną, naukową, edukacyjną, militarną oraz rekonstrukcji historycznych.
Na zewnątrz budynku można zobaczyć historyczne pojazdy i uzbrojenie m.in. Fiat 508, działo przeciwpancerne Bofors, czołg Sherman oraz wyposażenie z epoki, szczególnie z okresu II wojny światowej. Obecni są także rekonstruktorzy w mundurach żołnierzy gen. Stanisława Maczka.
Natomiast w strefie nowych technologii, dzięki goglom VR każdy może spróbować sił w łamaniu bolszewickich szyfrów albo wejść do mieszkania w peerelowskim bloku, gdzie ukryta jest konspiracyjna drukarnia, aby wydrukować „bibułę” Solidarności Walczącej.
Dla najmłodszych w czasie wydarzenia występuje „Teatr Miś Wojtek” z opowieścią o niedźwiedziu Wojtku, który dzieli się z dziećmi fascynującymi przygodami związanymi z żołnierzami armii generała Władysława Andersa.
W czwartek, drugi i ostatni dzień kongresu, zaplanowano koncert pt. „... w drodze”, podczas którego artyści przybliżą twórczość legendarnych kompozytorów i autorów tekstów: Jerzego Petersburskiego, Mariana Hemara, Henryka Warsa i Alfreda Schutza. Publiczność usłyszy piosenki z okresu międzywojennego, wojennego i powojennego, które stanowiły tło ważnych wydarzeń dla Polski. W tym dniu wręczona zostanie też nagroda honorowa Świadka Historii. (PAP)
Autor: Wojciech Huk
mmi/
