Holey Dollar – zabytkowa moneta z 1813 r. wraca do polskich zbiorów
Do Polski wraca cenna moneta Holey Dollar z 1813 r., która została skradziona ze zbiorów numizmatycznych Muzeum Okręgowego w Toruniu. Moneta została odzyskana dzięki współpracy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i australijskich partnerów z organami ścigania - poinformowano na stronie MKiDN.
Jak zaznaczono, "restytucja zbiorów numizmatycznych jest niezwykle trudnym procesem". "W przypadku monety Holey Dollar ogromne znaczenie miała współpraca polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z australijskim Działem Kolekcji i Dziedzictwa Kulturowego w Departamencie Infrastruktury, Transportu, Rozwoju Regionalnego, Komunikacji i Sztuki. Decyzję o zwrocie monety do polskich zbiorów podjął Tony Burke, minister sztuki Australii" - czytamy w informacji.
Wyjaśniono, że "ważną rolę odegrały także policja, prokuratura oraz eksperci z zakresu numizmatyki i historii sztuki". "To dzięki ich współpracy udało się namierzyć obiekt w Australii" - podkreślono w komunikacie.
Poinformowano, że uroczyste przekazanie odzyskanej monety odbyło się w Ambasadzie RP w Canberze i wzięli w nim udział podsekretarz stanu w MKiDN Marta Cienkowska oraz minister sztuki Tony Burke.
"Moneta Holey Dollar powstała w 1813 r. w Australii. Została wybita na srebrnym dolarze hiszpańskim Karola III i wycięta z meksykańskiej monety z 1777 r. Jest najstarszym środkiem płatniczym wytworzonym w Australii, która wówczas była angielską kolonią" - przypomniano na stronie MKiDN, dodając, że "stanowi zatem symbol australijskiej numizmatyki".
Jak zaznaczono, "idealny stan zachowania monety wskazuje na to, że nigdy nie znajdowała się w regularnym obrocie płatniczym". "Mogła być elementem podarunku przekazywanego pomiędzy ważnymi osobistościami we wczesnej Australii. Nie wiadomo jednak w jaki sposób opuściła ten kontynent" - czytamy w komunikacie.
Przypomniano, że w 1914 r. w Amsterdamie monetę zakupił polski kolekcjoner Walery Amrogowicz. "Wzbogaciła ona jego kolekcję, która obejmowała około 2 tys. numizmatów, ponad 200 miedziorytów, jak również zbiór akwarel i znaczków pocztowych. Tuż przed swoją śmiercią w 1931 r. Amrogowicz przekazał swoje zbiory Towarzystwu Naukowemu w Toruniu. Następnie trafiły one do Muzeum Okręgowego" - napisano na stronie MKiDN.
"Moneta Holey Dollar w toruńskich kolekcjach przetrwała dwie wojny światowe i upadek komunizmu. Między 2008 a 2017 została skradziona wraz z kilkuset innymi numizmatami i znalazła się na międzynarodowym rynku aukcyjnym. W 2022 r. dzięki informacjom od policji, prokuratury oraz pracowników Muzeum Okręgowego w Toruniu pracownicy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego odnaleźli ją w Australii" - czytamy o losach numizmatu.
Podkreślono, że "Holey Dollar jest kolejną monetą, skradzioną ze zbiorów toruńskich i odzyskaną dzięki współpracy MKiDN i organów ścigania". "W listopadzie 2023 r. do Muzeum Okręgowego w Toruniu powróciło 8 zabytkowych monet z XVI–XIX w. z 400 numizmatów skradzionych w latach 2008–2017" - wyjaśniono.
Na stronie resortu kultury przypomniano, że MKiDN prowadzi ponad 180 spraw restytucyjnych w 20 krajach. "Dzięki działaniom restytucyjnym odzyskaliśmy do dziś 782 dobra kultury" - napisano.(PAP)
gj/ dki/ know/
