2024-12-20 12:35 aktualizacja: 2024-12-20, 12:59
Odzyskana strata wojenna, obraz Józefa Brandta „Wyjazd na polowanie”. Fot. PAP/Michał Meissner
Zaginiony w czasie II wojny światowej obraz Józefa Brandta „Wyjazd na polowanie” wrócił do Muzeum Śląskiego w Katowicach. W piątek został oficjalnie przekazany placówce przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Minister kultury Hanna Wróblewska podczas konferencji przypomniała, że „Wyjazd na polowanie” to jedno z najważniejszych dzieł w przedwojennej kolekcji Muzeum Śląskiego.
„Wizerunek tego obrazu był publikowany niemal od razu po wojnie w wielu katalogach dzieł utraconych. Stał się symbolem dzieła utraconego” – podkreśliła.
Obraz został zrabowany z Muzeum Śląskiego w czasie II wojny światowej. Szefowa MKiDN wyjaśniła na podstawie jego stanu, że „nie była to kradzież namierzonego zabytku, tylko pospieszny rabunek – wycięcie płótna z ramy, zrolowanie i wywiezienie”.
Dalsze losy dzieła nie są dokładnie znane. Zostało ono odzyskane przez resort kultury od kolekcjonera na terenie Polski.
W 1928 r. „Wyjazd na polowanie” kupił do kolekcji Muzeum Śląskiego jego pierwszy dyrektor Tadeusz Dobrowolski. „
Wybierał najbardziej ikoniczne obrazy, a ten wybrał wtedy jako jeden z najważniejszych obrazów reprezentujących malarstwo polskie” – powiedział dr Karol Makles pełniący obowiązku dyrektora Muzeum Śląskiego.
Józef Brand był batalistą. Przewodził szkole monachijskiej, czyli grupie polskich malarzy tworzących w drugiej połowie XIX i na początku XX w. w Monachium.
Dr Karol Makles poinformował, że według wstępnej wyceny „Wyjazd na polowanie” może być warty ponad 2 mln zł. Zapowiedział, że po konserwacji – najprawdopodobniej w pierwszym kwartale 2025 r. – obraz zostanie wyeksponowany w Muzeum Śląskim wśród innych dzieł zakupionych dla placówki w dwudziestoleciu międzywojennym przez Tadeusza Dobrowolskiego.
Poszukiwanych wciąż jest ponad 1000 dzieł - w tym ok. 100 obrazów - utraconych przez Muzeum Śląskie w czasie II wojny światowej.
Muzeum Śląskie utworzono w 1929 r. Wystawy prezentowało wówczas w gmachu Sejmu Śląskiego.
Budowę pierwszej siedziby rozpoczęto w 1936 r. Funkcjonalistyczny budynek projektu Karola Schayera wzniesiono naprzeciwko Sejmu Śląskiego. Uchodził on wówczas za jeden z najnowocześniejszych obiektów publicznych na kontynencie. Piętra łączyły windy i ruchome schody, a specjalny system klimatyzacyjny wytwarzał wewnątrz ciśnienie zabezpieczające eksponaty przed przedostawaniem się do nich zanieczyszczeń z zewnątrz.
Do otwarcia Muzeum Śląskiego nie doszło z powodu wybuchu II wojny światowej. W kolejnych latach władze hitlerowskie rozebrały gmach, który stanowił symbol polskości. Natomiast w latach 50. XX w. w jego miejscu stanęła siedziba Okręgowej Rady Związków Zawodowych, gdzie obecnie mieści się Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego.
Podczas II wojny światowej część zbiorów Muzeum Śląskiego, która nie została zniszczona lub wywieziona w nieznanych kierunkach, trafiła do Muzeum Górnośląskiego (Oberschlesisches Landesmuseum) w Bytomiu. Najcenniejsza kolekcja obrazów polskiego malarstwa dawnego jest obecnie prezentowana na wystawie stałej Muzeum Śląskiego.
Minister Hanna Wróblewska poinformowała, że MKiDN obecnie prowadzi w sumie ponad 180 postępowań restytucyjnych w 20 krajach.(PAP)
pato/ dki/ kp/
