"Co roku 2 września do Miednoje przyjeżdżają potomkowie i krewni, delegacje policji i straży granicznej, Polonia, mieszkańcy obwodu twerskiego, by pokłonić się mogiłom zabitych obywateli polskich i radzieckich" - powiedział ambasador RP w Moskwie Włodzimierz Marciniak w trakcie uroczystości.
Przypomniał, że pierwsze poszukiwania miejsc pochówków zamordowanych obywateli polskich rozpoczął miejscowy oddział Stowarzyszenia Memoriał - rosyjskiej organizacji pozarządowej dokumentującej zbrodnie stalinowskie. "Droga do zachowania pamięci o ofiarach Miednoje była długa, ale była ona wspólna" - zaznaczył dyplomata.
Sobotnie obchody odbyły się na rosyjskiej części Zespołu Memorialnego w Miednoje i na Polskim Cmentarzu Wojennym, który został otwarty i poświęcony przed 17 laty, 2 września 2000 roku. W tej nekropolii znajduje się 25 zbiorowych mogił, w których spoczywają szczątki 6,3 tys. polskich jeńców w Ostaszkowie, w tym 5 tys. policjantów II RP, funkcjonariuszy Straży Granicznej, Korpusu Ochrony Pogranicza, Żandarmerii Wojskowej, Oddziału II Sztabu Głównego WP i pracowników wymiaru sprawiedliwości.
W rosyjskiej części Zespołu Memorialnego spoczywa według źródeł rosyjskich około 5 tys. ofiar represji - obywateli ZSRR zamordowanych przez NKWD w latach 30. XX wieku.
Mszę świętą w intencji funkcjonariuszy II RP spoczywających na Polskim Cmentarzu Wojennym oraz ofiar stalinizmu spoczywających w Miednoje odprawili ksiądz kapelan KWP w Lublinie Bogdan Zagórski i ksiądz Marek Tacikowski, proboszcz Parafii Przemienienia Pańskiego w Twerze.
Wcześniej w sobotę uczestnicy uroczystości złożyli kwiaty i zapalili znicze przy tablicy poświęconej pomordowanym, umieszczonej na budynku w Twerze (w latach 1930-90 - Kalinin), w którym mieściła się siedziba NKWD. Obecnie jest to gmach Instytutu Medycyny. W podziemiach tego budynku rozstrzeliwani byli wiosną 1940 roku, w ramach zbrodni katyńskiej, jeńcy obozu specjalnego NKWD w Ostaszkowie, których ciała następnie grzebano w Miednoje.
W składzie delegacji, która jak co roku przybyła na obchody z Polski, znaleźli się przedstawiciele Komendy Głównej Policji, Komendy Głównej Straży Granicznej oraz Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939. W uroczystościach wzięli też udział dyplomaci, przedstawiciele Polonii, duchowieństwa oraz Szkolnego Punktu Konsultacyjnego przy ambasadzie RP w Moskwie.
Polski Cmentarz Wojenny w Miednoje zajmuje obszar około 1,7 hektara. U wejścia stoją dwa obeliski z godłem Rzeczypospolitej; za zespołem ołtarzowym znajdują się zbiorowe mogiły z wysokimi krzyżami. Tablice upamiętniające zamordowanych umieszczono wzdłuż alei okalającej teren mogił.
Nekropolia znajduje się około 30 kilometrów od Tweru, w pobliżu drogi do Petersburga, w miejscu gdzie w 1991 roku odnaleziono zbiorowe mogiły jeńców z Ostaszkowa. Dokumenty o jej budowie, podobnie jak Cmentarza Wojennego w Katyniu, Polska i Rosja podpisały w 1995 roku. Rząd Rosji przyjął w 1996 roku uchwałę o utworzeniu w Katyniu i Miednoje zespołów memorialnych w miejscach pochówków obywateli radzieckich i polskich - ofiar represji totalitarnych. Budowa Polskiego Cmentarza Wojennego, prowadzona staraniami Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, trwała w latach 1999-2000.
Z Moskwy Anna Wróbel (PAP)
awl/ mc/