2022-02-03 13:11 aktualizacja: 2022-02-03, 14:35
Mateusz Morawiecki, fot. PAP/Leszek Szymański
Premier Mateusz Morawiecki i szef rządu Czech Petr Fiala podpisali w czwartek międzyrządową umowę ws. funkcjonowania kopalni węgla brunatnego Turów - poinformowała Kancelaria Premiera RP. "Mam nadzieję, że dziś lub jutro Republika Czeska wycofa swoją skargę ws. Turowa z Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu" - powiedział w Pradze premier Mateusz Morawiecki.
"Premier Mateusz Morawiecki i premier Czech Petr Fiala podpisali umowę między Rządem RP a Rządem Republiki Czeskiej o współpracy w zakresie odnoszenia się do skutków na terytorium Republiki Czeskiej wynikających z eksploatacji kopalni odkrywkowej węgla brunatnego Turów" - przekazała KPRM na Twitterze.
🇵🇱🇨🇿 Premier @MorawieckiM i premier Czech @P_Fiala podpisali umowę między Rządem RP a Rządem Republiki Czeskiej o współpracy w zakresie odnoszenia się do skutków na terytorium Republiki Czeskiej wynikających z eksploatacji kopalni odkrywkowej węgla brunatnego #Turów. pic.twitter.com/AoRvkVeOXK
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) February 3, 2022
Mateusz Morawiecki na swoim profilu facebookowym zamieścił zdjęcia z podpisania umowy. "Umowa podpisana" - podkreślił szef rządu.
Premier Czech: podpisaliśmy umowę między rządami Czech i Polski w sprawie kopalni odkrywkowej w Turowie
Podpisaliśmy umowę między rządami Czech i Polski w sprawie kopalni odkrywkowej w Turowie. To sukces, udało się nam usunąć przeszkodę w stosunkach między naszymi krajami – powiedział w Pradze premier Czech Petr Fiala.
„Niezmiernie się cieszę, że gościmy pana premiera Mateusza Morawieckiego. Mam nadzieję, że zrobiliśmy krok naprzód w naszych relacjach. Toczyliśmy intensywne rozmowy, mające jeden cel – osiągnięcia porozumienia z korzyścią dla naszych obywateli, które umożliwi nawiązanie do relacji między Polską a Czechami, jakie mieliśmy przed sprawą Turowa” – powiedział Fiala.
Dodał także, że udało się dojść do porozumienia. „Przed chwilą podpisaliśmy umowę w sprawie kopalni odkrywkowej w Turowie. To sukces. Udało się usunąć przeszkodę w stosunkach między naszymi krajami” – dodał Petr Fiala.
Fiala: umowa z Polską przewiduje budowę bariery, wału, monitoring i specjalny fundusz
Umowa z Polską ws. działalności kopalni w Turowie przewiduje dokończenie budowy bariery zapobiegającej odpływowi wód podziemnych, wału ziemnego, monitoring środowiskowy oraz fundusz na projekty lokalne - poinformował Fiala.
Jak mówił Fiala podczas wspólnego wystąpienia z premierem Mateuszem Morawieckim, w umowie Polska zobowiązała się dokończyć budowę bariery, która zapobiegnie odpływowi wód podziemnych z Czech do Polski. Uzgodniono też budowę wału ziemnego, który - według Fiali - zabezpieczy mieszkańców regionu przez zanieczyszczeniem powietrza, hałasem i pyłami
Do zakończenia wydobycia w kopalni Turów monitorowany będzie poziom hałasu, zanieczyszczenia powietrza, osunięcia gruntu i poziom wód gruntowych - dodał.
Powstanie też fundusz mikroprojektów, z którego będą finansowane projekty lokalne i regionalne, mające na celu ochronę środowiska - dodał premier Czech.
Fiala: jestem przekonany, że współpraca między Polską i Czechami będzie korzystna dla naszych obywateli
Jestem przekonany, że współpraca między Polską i Czechami będzie korzystna dla naszych obywateli i mieszkańców Europy Środkowej, dla całego naszego regionu - powiedział Fiala.
"Przyznaję, że dziś rozmawialiśmy nie tylko o kopalni Turów i związanych z tym kwestiach, ale również poruszyliśmy szereg innych kwestii, które leżą w interesach Polski i Czech" - powiedział premier Czech.
Przekazał, że szefowie obu rządów rozmawiali o sytuacji międzynarodowej, sytuacji na Ukrainie, a także o polityce energetycznej w Unii Europejskiej.
"Muszę przyznać, że po tych pierwszych naszych rozmowach mam wrażenie, że mamy bardzo podobne stanowiska w wielu kwestiach. Jestem przekonany, że współpraca między Polską i Czechami będzie korzystna dla naszych obywateli i mieszkańców Europy Środkowej i dla całego naszego regionu" - powiedział szef czeskiego rządu.
Mateusz Morawiecki: podpisanie umowy ws. Turowa kończy okres zamrożenia bardzo dobrych relacji polsko-czeskich
Podpisanie umowy ws. Turowa jest dla nas fundamentalnie ważne, bo kończy okres zamrożenia bardzo dobrych relacji polsko-czeskich - powiedział w Pradze premier Mateusz Morawiecki. Podkreślił, że teraz rozpoczyna się nowy rozdział we wzajemnych relacjach.
Jak podkreślił, podpisanie umowy jest dla Polski fundamentalnie ważne, bo "kończy okres zamrożenia czy zahamowania bardzo dobrych relacji polsko-czeskich". "One do czasu Turowa rozwijały się świetnie. Dziś otwieramy nowy rozdział, w dobrych nastrojach, z optymizmem patrząc w przyszłość. Tego potrzebujemy jako sąsiedzi, jako państwa znajdujące się na wschodniej flance NATO i UE, bo wiemy, że gdzieś niedaleko nas czarne chmury gromadzą się nad bezpieczeństwem naszych sąsiadów od strony wschodniej” – powiedział Morawiecki.
Przypomniał, że Polska nie mogła sobie pozwolić na wyłączenie z funkcjonowania kopalni i elektrowni w Turowie ze względów społecznych i ze względu na bezpieczeństwo energetyczne Polski. "To kilka procent naszego systemu elektroenergetycznego, kilka tysięcy miejsc pracy, a razem z rodzinami kilkanaście czy dwadzieścia kilka tysięcy miejsc pracy" – zaznaczył szef rządu.
"Dziś mogę powiedzieć, że kopalnia i elektrownia Turów będą bez przeszkód funkcjonowały i będą bez przeszkód dostarczały energię elektryczną dla kilku milionów mieszkańców Dolnego Śląska i nie tylko" - oświadczył premier.
Premier: mam nadzieję, że dziś lub jutro Republika Czeska wycofa swoją skargę ws. Turowa
Jestem przekonany, że zgodnie z naszą umową dziś lub jutro Republika Czeska wycofa swoją skargę z Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu ws. Turowa i ten problem przestanie istnieć - stwierdził Mateusz Morawiecki.
"Mam nadzieję, jestem przekonany, że zgodnie z naszą umową w bardzo krótkim czasie, dziś lub jutro, mam nadzieję, że dziś Republika Czeska wycofa swoją skargę z Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu, i ten problem przestanie istnieć" - powiedział Mateusz Morawiecki.
Według Morawieckiego to porozumienie przychodzi we właściwym momencie. "Wokół nas mamy bardzo wiele wyzwań, mamy wyzwania energetyczne, związane z polityką gazową po Stronie Rosji (...), z polityką klimatyczną UE, bardzo wysokie ceny uprawnień do emisji CO2" - wskazał.
Morawiecki wyraził zadowolenie, że "po półrocznym z okładem okresie przymrożenia" polsko-czeskich relacji "na poziomie Rady Europejskiej znowu będziemy mówili w kluczowych dla Polski sprawach jednym głosem".
Premier wskazał, że Republika Czeska jest jednym z kluczowych partnerów gospodarczych i politycznych Polski. "Jest takim sąsiadem, który wzmacnia naszą siłę" - powiedział. Szef rządu jest przekonany, że zakończenie sporu jest wartością, która "buduje siłę naszych dwóch krajów".
Fiala: Polska zapłaci 35 mln euro rekompensaty. Fundacja PGE 10 mln euro woj. libereckiemu
Polska zapłaci 35 mln euro rekompensaty; Fundacja PGE przekaże 10 mln euro województwu libereckiemu - mówił Fiala odnosząc się do warunków finansowych porozumienia dotyczącego kopalni Turów. Dodał, że nadzór UE nad obowiązywaniem umowy uzgodniono na 5 lat.
Szef czeskiego rządu, pytany przez dziennikarzy o szczegóły porozumienia, podkreślał, że "dla polsko-czeskich stosunków osiągnięcie porozumienia ma zasadnicze znaczenie". "Dla nas bardzo ważne jest to, że udało się zawrzeć umowę, która jest korzystna dla obu stron" - mówił.
Jeśli chodzi o długość nadzoru ze strony UE i obowiązywania umowy, Fiala ocenił, że były to kwestie, które były bardzo istotne. "Uzgodniliśmy, że będzie to 5 lat. Wydaje się nam, że jest to rozsądny kompromis, który jest do przyjęcia dla czeskiej i polskiej strony" - mówił.
"Jeżeli chodzi o rekompensaty ze strony Polski, to jak państwo wiedzą, były różne propozycje. Czesi domagali się w przeszłości nawet 50 mln euro. Ustaliliśmy, że będzie to 45 mln euro. 35 mln euro to będzie transfer między dwoma krajami, a 10 mln euro to kwota, którą przekaże Fundacja PGE województwu libereckiemu" - wskazał czeski premier.
Premier Czech o umowie ws. Turowa: warunkiem wycofania skargi jest przelew środków
Warunkiem wycofania skargi ws. Turowa jest przelew środków finansowych; w momencie, kiedy zostaną przelane, wówczas Czechy wycofają skargę - poinformował premier Czech.
"W umowie zostało uregulowane, że warunkiem wycofania skargi jest przelew środków finansowych" - poinformował premier Czech na wspólnej konferencji prasowej w Pradze z premierem Mateuszem Morawieckim.
"W momencie, kiedy zostaną przelane środki, wówczas Czechy wycofają skargę. Na to jesteśmy przygotowani" - powiedział. "I to wszystko odbędzie się wówczas w ciągu kilku godzin" - dodał.
Premier: umowa ws. Turowa jest tak skonstruowana, że nadzór TSUE nie będzie konieczny
Jestem przekonany, że umowa ws. Turowa jest tak skonstruowana, że nadzór TSUE nie będzie konieczny - powiedział premier Morawiecki. Dodał, że przywołanie TSUE jako potencjalnego arbitra było wymogiem Czech.
Podczas wspólnej konferencji premier Morawiecki został zapytany, na czym ma polegać nadzór ze strony TSUE: czy ma być uruchamiany, gdy któraś ze stron uzna, że umowa jest źle realizowana, czy jest to forma stałego nadzoru.
Morawiecki wyjaśnił, że zgodnie z życzeniem czy żądaniem strony czeskiej jako potencjalnego arbitra przywołano w umowie TSUE. "Nie jest to rodzaj stałego nadzoru. Tylko w przypadku, gdyby miał wystąpić jakiś podmiot niezależny, który miałby rozstrzygać jakieś wątpliwości dotyczące tej umowy" - doprecyzował premier.
"Jestem przekonany, że umowa została tak sformułowana, że nie będzie to konieczne" - dodał szef polskiego rządu. Nadzór ze strony Unii nad umową ma trwać 5 lat.
Polsko-czeskie rozmowy dotyczące kopalni węgla brunatnego Turów rozpoczęły się w czerwcu 2021 r. po tym, gdy strona czeska wniosła do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej skargę przeciwko Polsce w sprawie rozbudowy kopalni. Jednocześnie Praga domagała się wstrzymania wydobycia w kopalni, jako tzw. środka tymczasowego. Strona czeska uważa, że rozbudowa kopalni zagraża dostępowi mieszkańców czeskiego Liberca do wody; skarżą się oni także na hałas i pył związany z działalnością kopalni.
20 września 2021 r. TSUE nałożył na Polskę karę 500 tys. euro dziennie za niewdrożenie środka tymczasowego i niezaprzestanie wydobycia węgla brunatnego w kopalni. Polski rząd deklaruje, że nie zamierza płacić kary.
Czeski premier Petr Fiala deklarował wcześniej, że zawarcie porozumienia z Polską będzie skutkować wycofaniem przez jego kraj skargi z TSUE. (PAP)
Autorzy: Michał Boroń, Marek Siudaj, Aneta Oksiuta, Magdalena Jarco, Ewa Wesołowska, Rafał Białkowski, Piotr Górecki, Daria Kania
js/
