Koncepcja projektu dotyczącego asystencji osobistej osoby niepełnosprawnej będzie omawiana podczas organizowanego we wtorek w Pałacu Prezydenckim "Forum Deinstytucjonalizacji".
Deinstytucjonalizacja usług społecznych zakłada przechodzenie od pomocy instytucjonalnej opartej na placówkach całodobowej opieki do wsparcia pozwalającego osobom niesamodzielnym pozostawać w swoich domach, rodzinach i środowiskach.
Usługa asystenta osobistego
Jednym z elementów deinstytucjonalizacji jest właśnie usługa asystenta osobistego, który pomaga osobie z niepełnosprawnością w wykonywaniu codziennych czynności, czy też podejmowaniu aktywności społecznej np. w wyjściu, powrocie lub dojazdach na rehabilitację. To także m.in. pomoc w zakupach i w załatwieniu spraw urzędowych.
Główne założenia projektu w sprawie systemowego wdrożenia takiego wsparcia zostały opracowane przez prezydencką Radę ds. Społecznych Narodowej Rady Rozwoju.
Jak poinformowała PAP zasiadająca w radzie Paulina Malinowska-Kowalczyk, koncepcja w pierwszej kolejności zostanie skonsultowana z przedstawicielami różnych środowisk osób z niepełnosprawnościami. Następnie rada przystąpi do pracy nad przygotowaniem projektu legislacyjnego, który będzie opracowany we współpracy z Ministerstwem Rodziny i Polityki Społecznej oraz Biurem Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.
Doradczyni prezydenta przypomniała, że do systemowego świadczenia usług asystencji osobistej zobowiązuje Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, którą Polska ratyfikowała w 2012 r.
"Dzięki temu, że osoby z niepełnosprawnościami będą miały zapewnioną kontynuację świadczenia asystencji osobistej, to nie trafią do placówek opieki całodobowej. To jest najważniejsza siła tego wsparcia" - podkreśliła Malinowska-Kowalczyk.
Zwróciła uwagę, że w niektórych regionach Polski widnieją "białe plamy" w dostępie do takich usług. Obecnie są one ogłaszane corocznie przez resort rodziny w ramach konkursów ofert dla samorządów. To - jak wskazała ekspertka - powoduje niepewność wśród osób korzystających z tych usług, co do tego, czy wsparcie będzie kontynuowane.
"Chcemy doprowadzić do tego, żeby każda potrzebująca tego osoba z niepełnosprawnością na terenie całego kraju miała prawo do korzystania z asystencji osobistej. W naszej koncepcji chcielibyśmy, by to było rozwiązanie finansowane z budżetu państwa i było zadaniem zleconym samorządom" - powiedziała Malinowska-Kowalczyk.
"Chcemy też dokładnie określić osoby, które będą uprawnione do asystencji w pierwszej fazie wprowadzania systemowego rozwiązania. Będziemy o tym jeszcze dyskutować" - dodała doradczyni prezydenta.
Nowe miejsca pracy
Jak zaznaczyła, sytuacja związana z wojną w Ukrainie pokazuje też, że część uchodźców, która decyduje się na pozostanie w Polsce, będzie mogła podjąć pracę w tym zawodzie. "Myślę, że w ogóle liczba asystentów będzie z czasem rosła i wtedy ta forma wsparcia będzie mogła być dostępna dla większego grona osób" - dodała ekspertka.
Zapowiedziała, że gotowy projekt ustawy w tej sprawie powinien ujrzeć światło dzienne najpóźniej w sierpniu tego roku. Wcześniej odbędą się konsultacje m.in. w ramach wtorkowego "Forum Deinstytucjonalizacji".
Spotkanie w Pałacu Prezydenckim będzie podzielone na trzy panele dyskusyjne. Pierwszy panel będzie poświęcony dyskusji nad systemowym wprowadzeniem usługi asystencji osobistej. Wezmą w nim udział senator Marek Plura (KO), przewodniczący Rady do spraw Samorządu Terytorialnego w ramach Narodowej Rady Rozwoju Jarosław Stawiarski, pełnomocnik rządu do spraw osób niepełnosprawnych Paweł Wdówik oraz rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek.
Drugi panel został zatytułowany: "Asystencja osobista, jako usługa szyta na miarę" i poprowadzi go współtwórczyni koncepcji prof. Katarzyna Roszewska.
"W panelu wezmą udział przedstawiciele różnych środowisk osób niepełnosprawnych, bo usługa asystencji jest potrzebna zarówno dla osób z niepełnosprawnością ruchową jak i intelektualną, czy sensoryczną" - wskazała Malinowska-Kowalczyk.
Trzeci panel poprowadzi przewodniczący Rady ds. Społecznych prof. Marek Rymsza. Uczestnikami rozmowy będą osoby, które są bezpośrednio zaangażowane w świadczenie usług asystenckich. To m.in. osoby z niepełnosprawnościami, asystenci osobiści, czy też osoby je zatrudniające.
"Założenia, które przedstawimy, są punktem wyjścia do rozmowy, a następnie do tworzenia podstaw legislacyjnych. Mamy nadzieję, że dzięki tej dyskusji dostaniemy silny feedback z merytorycznymi wskazówkami, które będą dla nas istotne w opracowaniu ostatecznej wersji projektu" - podkreśliła doradczyni prezydenta.(PAP)
Autorka: Karolina Kropiwiec
gn/