"Ten film jest wołaniem o sprawiedliwość dla kobiet i matek ze Srebrenicy, które były świadkami okrutnego zabójstwa ponad 8000 swoich bliskich. Tak potworne okrucieństwa i zbrodnie przeciwko ludzkości nie mogą zostać nigdy zapomniane" - powiedziała przewodnicząca PE Roberta Metsola podczas ceremonii, która odbyła się w sali plenarnej w Strasburgu.
"Nagroda Publiczności LUX stanowi pomost między naszą pracą polityczną a twórczością filmowców w Europie. Filmy (nagradzane) LUX odzwierciedlają poprzez sztukę uczucia związane z walką o prawa obywatelskie, prawa człowieka, sprawiedliwość, demokrację i wolność" - dodała.
"Byłam zszokowana, gdy dowiedziałem się, że my, Europejczycy, pozwoliliśmy na wojnę na Ukrainie"
Odbierając nagrodę, reżyserka Jasmila Żbanić powiedziała: "Kiedy przygotowywałam film o ludobójstwie w Srebrenicy, myślałam, że wojna w Bośni, w Chorwacji, w naszym regionie była ostatnią wojną w Europie. Byłam zszokowana, gdy dowiedziałem się, że my, Europejczycy, pozwoliliśmy na wojnę na Ukrainie. Wzywam was wszystkich, abyście znaleźli sposób na powstrzymanie wojny na Ukrainie".
Ocalała z masakry w Srebrenicy, przewodnicząca Stowarzyszenia Matek Srebrenicy Munira Subaszić, zwróciła się do europosłów. "Na Ukrainie matki płaczą, szukając kości swoich synów. Dlatego błagam was o zaprzestanie wojny na Ukrainie, aby jak najmniej matek na świecie musiało cierpieć" - powiedziała.
Pozostałe dwa filmy nominowane do nagrody to: "Flee" duńskiego reżysera Jonasa Pohera Rasmussena (drugie miejsce) oraz "Wielka wolność" austriackiego reżysera Sebastiana Meise (trzecie miejsce).
Zwycięski film został wybrany w wyniku połączenia głosowania publiczności i posłów do Parlamentu Europejskiego. Głosowanie publiczności trwało do 25 maja, a posłowie do PE mogli głosować do 7 czerwca.
Film "Quo vadis, Aida?" został wyprodukowany przez Bośnię i Hercegowinę, Austrię, Holandię, Francję, Polskę, Norwegię, Niemcy, Rumunię i Turcję. Tytułowa bohaterka Aida jest tłumaczką dla sił pokojowych w Srebrenicy latem 1995 roku. Jej rodzina znajduje się wśród tysięcy cywilów szukających schronienia w obozie ONZ. Aida dowiaduje się, że jej rodzinę i ludzi czeka straszny los, i staje przed pytaniem, czy może zrobić cokolwiek, by to powstrzymać.
Od 2020 r. Europejska Nagroda Filmowa Publiczności LUX jest przyznawana przez Parlament Europejski i Europejską Akademię Filmową. Parlament wspiera w ten sposób dystrybucję filmów europejskich od 2007 roku, zapewniając napisy w 24 językach krajów UE filmom, które znalazły się w finale konkursu.
Partnerami Nagrody LUX są również Komisja Europejska i sieć kin Europa Cinemas.
Z Strasburga Łukasz Osiński (PAP)
gn/