Przywódcy państw Trójmorza przyznali Ukrainie status partnera uczestniczącego Inicjatywy

Czytaj więcej

Prezydent Zełenski: powinniśmy być członkiem Inicjatywy Trójmorza

W poniedziałek w Rydze odbyło się spotkanie liderów państw Inicjatywy Trójmorza, czyli 12 państw środkowoeuropejskich będących członkami UE.

Gospodarz szczytu, prezydent Łotwy Egils Levits poinformował, że kraje Trójmorza zdecydowały, by zaprosić Ukrainę do udziału w projektach wdrażanych w ramach tej inicjatywy.

„Doszliśmy do jednogłośnej konkluzji, że stoimy u boku Ukrainy, będziemy stać u jej boku i będziemy wspierać jej walkę o jej integralność terytorialną, suwerenność i wolność” – dodał. Prezydent podkreślił, że "Ukraina walczy w imię wartości - tych samych, które możemy nazwać naszymi wartościami”.

"Wspieramy przyznanie Ukrainie statusu państwa kandydującego do UE"

„Europa nie jest kompletna bez Ukrainy. Dlatego silnie wspieramy przyznanie Ukrainie statusu państwa kandydującego do UE” – podkreślił. Chcemy angażować bliżej Ukrainę we współpracę trójmorską – zapewnił.

Levits poinformował, że USA zapowiedziały znaczne wsparcie finansowe na rzecz Funduszu Inwestycyjnego Trójmorza.

Prezydent Łotwy wyraził zadowolenie z faktu, że Stany Zjednoczone chcą wzmacniać relacje transatlantyckie oraz że "Japonia i Wielka Brytania również są zainteresowane współpracą z Trójmorzem".

Prezydent Duda: priorytetem dalsze wzmacnianie połączeń infrastrukturalnych

Prezydent Andrzej Duda powiedział, że w obecnych, tak trudnych okolicznościach wyraźnie widać, jak istotny był sens podjęcia w 2015 r. współpracy między państwami Trójmorza. Podkreślił, że chodzi o współtworzenie więzi o charakterze gospodarczym, komunikacyjnym, a przede wszystkim o budowanie sfer bezpieczeństwa w naszej części Europy: energetycznego, komunikacyjnego i cybernetycznego.

Zaznaczył, że były to dziedziny, w których do tej pory działania państw regionu nie były kompatybilne. Duda podkreślił, że celem współpracy trójmorskiej jest również szybsze osiągnięcie poziomu rozwoju takiego, jak w państwach Europy Zachodniej.

Dyskusję podczas poniedziałkowego szczytu – mówił Duda – zdominowała sytuacja na Ukrainie i postawa państw Trójmorza wobec rosyjskiej napaści.

Zaznaczył, że wszystkie państwa Trójmorza wspierają nadanie Ukrainie oficjalnego statusu kandydata do UE. "Mam nadzieję, że jeszcze w tym tygodniu w gronie Rady Europejskiej zapadnie decyzja w tej sprawie" - powiedział prezydent.

Poinformował również, że w rozmowie z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim poruszył kwestię dołączenia Ukrainy do Inicjatywy Trójmorza. Jak zaznaczył, członkami inicjatywy Trójmorza są kraje członkowskie UE, ma ona jednak także partnerów strategicznych, w tym USA, Wielką Brytanię czy Komisję Europejską.

"Postanowiliśmy stworzyć specjalny, nowy rodzaj partnerstwa z Trójmorzem - obok partnerstwa strategicznego - partnerstwo uczestniczące, nowy rodzaj partnerstwa, który nie jest zarezerwowany tylko dla Ukrainy. Nadaliśmy go dzisiaj Ukrainie, ale zakładamy, że ten sam rodzaj partnerstwa może stać się udziałem tych państw, które leżą w Europie Środkowej i nie są członkami Unii Europejskiej, ale do niej aspirują" - oświadczył Duda.

Dodał, że państwa, które będą posiadały lub będą na drodze do posiadania statusu kandydata do Unii Europejskiej, będą mogły wystąpić o przyznanie takiego statusu partnerstwa z Inicjatywną Trójmorza.

Wsparcie starań Bośni i Hercegowiny w otrzymaniu statusu kandydata do UE

Andrzej Duda relacjonował, że prezydent Słowenii Borut Pahor wnioskował o wsparcie starań Bośni i Hercegowiny w otrzymaniu statusu kandydata do UE. "To wsparcie z naszej strony dla Bośni i Hercegowiny jest, odpowiedź na apel pana prezydenta Pahora jest pozytywna. Tutaj decyduje Rada Europejska, ale jeżeli Bośnia i Hercegowina będzie chciała w przyszłości współpracować z państwami Trójmorza, to oczywiście i tę kwestię rozważymy" - zapowiedział.

"Dzisiaj najważniejsze jest to, że stanowimy jedność, że współdziałamy ze sobą i nadal chcemy realizować i rozwijać wspólne projekty" - mówił Duda.

Zapowiedział, że jeżeli Ukraina wyrazi chęć stworzenia odnogi trasy Via Carpatia lub będzie chciała rozwijać nowoczesne linie kolejowe między państwami, to państwa Trójmorze będą wspólnie z Ukrainą takie projekty realizować.

Rumunia gospodarzem następnego szczytu Inicjatywy Trójmorza

Prezydent Rumunii Klaus Iohannis poinformował, że gospodarzem następnego szczytu Inicjatywy Trójmorza w 2023 roku będzie po raz kolejny Rumunia. "Centrum decyzyjne znajdzie się blisko Morza Czarnego" – zauważył.

"To kluczowy moment dla całego regionu Inicjatywy Trójmorza jeżeli chodzi o niczym niesprowokowaną i nielegalną agresję Rosji na Ukrainę" – powiedział Ioannis. Zapowiedział, że jako gospodarz kolejnego szczytu, jego kraj zbada, jak Inicjatywa Trójmorza może wspomagać Ukrainę, także w ramach projektów, w których Ukraina uczestniczyłaby jako kraj partnerski.

Zdaniem prezydenta Rumunii Mołdawia i Gruzja, które tak jak Ukraina dążą do członkostwa w Unii Europejskiej, muszą otrzymać od Inicjatywy takie samo wsparcie.

Przekazał, że uczestnicy spotkania w stolicy Łotwy rozmawiali o strategicznych projektach w obszarach transportu, energii i wymiaru cyfrowego. "Bardzo ważne, aby - jeżeli będzie taka potrzeba – zmienić zakres naszej odpowiedzialności w wielu obszarach, jednocześnie skupiając się na realizacji głównych celów tej inicjatywy" – dodał

Inicjatywa Trójmorza zrzesza 12 państw: Austrię, Bułgarię, Chorwację, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Polskę, Rumunię, Słowację, Słowenię i Węgry. Ideą tego przedsięwzięcia jest pobudzanie rozwoju gospodarczego państw Europy Środkowo-Wschodniej oraz stworzenie stabilnego i spójnego partnerstwa państw z obszaru pomiędzy Morzem Bałtyckim, Adriatykiem i Morzem Czarnym.

Z Rygi Aleksandra Rebelińska i Natalia Dziurdzińska (PAP)

mj/