2022-08-01 18:00 aktualizacja: 2022-08-02, 08:43
Sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres, Fot. PAP/EPA/JUSTIN LANE
Świat stoi w obliczu zagrożenia nuklearnego, jakiego nie widziano od czasów zimnej wojny - ostrzegł sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres podczas rozpoczętej w poniedziałek w Nowym Jorku konferencji przeglądowej stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT).
Zdaniem Guterresa konferencja odbywa się w momencie krytycznym dla wspólnego pokoju i bezpieczeństwa. Wśród obecnych zagrożeń wymienił kryzys klimatyczny, nierówności społeczne, konflikty i łamanie praw człowieka, a także osobiste i gospodarcze spustoszenie spowodowane pandemią Covid-19.
„A dzieje się to w czasie zagrożenia nuklearnego, jakiego nie widziano od czasów zimnej wojny” – podkreślił.
Początkowy okres po zimnej wojnie przyniósł nadzieję na pokój i świat uniknął samobójczego błędu, jakim byłby konflikt nuklearny, ale z upływem czasu ta nadzieja słabnie - zauważył Guterres.
„Napięcia geopolityczne osiągają nowe szczyty. Rywalizacja bierze górę nad współpracą i współdziałaniem. Nieufność zastępuje dialog, a rozłam zastępuje rozbrojenie. Państwa szukają fałszywego bezpieczeństwa, gromadząc zapasy i wydając setki miliardów dolarów na broń zagłady, na którą nie ma miejsca na naszej planecie” – ocenił, zwracając uwagę, że na całym świecie jest obecnie prawie 13 tys. sztuk broni jądrowej.
Za pogłębiające się kryzysy z podtekstem nuklearnym uznał m.in. sytuację na Bliskim Wschodzie i na Półwyspie Koreańskim, a także inwazję Rosji na Ukrainę.
„Chmury, które rozstąpiły się po zakończeniu zimnej wojny, znów się zbierają. Do tej pory mieliśmy wyjątkowe szczęście, ale szczęście to nie strategia. Nie jest też osłoną przed napięciami geopolitycznymi, które mogą przerodzić się w konflikt nuklearny” – zaznaczył szef ONZ.
Wskazał na znaczenie NPT i rozpoczętej w poniedziałek konferencji. Postulował wzmocnienie i potwierdzenie przepisów zakazujących stosowania broni jądrowej. Jej wyeliminowanie określił jako jedyny sposób na zagwarantowanie, że nigdy nie zostanie użyta.
Guterres nawoływał też, aby zająć się narastającymi napięciami na Bliskim Wschodzie i w Azji oraz promować pokojowe wykorzystanie technologii jądrowej jako katalizatora w realizacji celów zrównoważonego rozwoju, postępu medycyny itp.
„Musimy wypełnić wszystkie zaległe zobowiązania zawarte w samym traktacie (NPT) i utrzymać go w stanie przydatności w tych trudnych czasach. (…) Mamy wspólny obowiązek pozostawienia świata lepszym, bezpieczniejszym niż ten, który zastaliśmy. To jest ten moment, by sprostać temu podstawowemu testowi i raz na zawsze rozgonić chmury zagłady nuklearnej” – konkludował szef ONZ.
Guterres zapowiedział też w swoim wystąpieniu, że zamierza odwiedzić Hiroszimę podczas zbliżającej się rocznicy zrzucenia bomby atomowej przez USA na to miasto w Japonii. Doszło do tego 6 sierpnia 1945 r.
Konferencja przeglądowa stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej potrwa do 26 sierpnia.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
kw/
