78 lat temu Powstańcy walczyli już tylko w trzech dzielnicach

2022-09-03 06:16 aktualizacja: 2022-09-03, 20:23
Reprodukcja zdjęcia przedstawiającego ruiny Zamku Królewskiego zniszczonego podczas II wojny światowej i kolumnę Zygmunta III Wazy. Fot. PAP/ Reprodukcja
Reprodukcja zdjęcia przedstawiającego ruiny Zamku Królewskiego zniszczonego podczas II wojny światowej i kolumnę Zygmunta III Wazy. Fot. PAP/ Reprodukcja
3 września 1944 r. walczyły już tylko odizolowane od siebie dzielnice Warszawy - Mokotów, Śródmieście i Żoliborz. W Truskawiu oddział z Grupy AK "Kampinos" rozbił kolaboracyjny batalion SS- RONA złożony z rosyjskich kolaborantów. Wcześniej brał on w Rzezi Ochoty. ,

3 września 1944 r. po upadku Starówki i Sadyby bronią się jeszcze trzy odizolowane od siebie dzielnice: Mokotów, Śródmieście (w tym także Powiśle) i Żoliborz.

Trwały naloty i ostrzał artyleryjski Śródmieścia, głównie na Powiślu i w rejonie ul. Świętokrzyskiej, Jasnej i Moniuszki.

Znana z okrucieństwa, składająca się głównie z niemieckich kryminalistów SS-Sturmbrigade „Dirlewanger” i oddziały grupy uderzeniowej Schmidt rozpoczęły atak na Powiśle i Północne Śródmieście. Walki rozgrywały się m.in. w okolicy ul. Browarnej i Dobrej.

W szpitalu powstańczym przy ul Sienkiewicza na skutek ran odniesionych w walce zmarł por. AK Roman Rozmiłowski ps. "Zawada" lub "Srebrny". 7 marca 1941 r. w Warszawie wykonał on wyrok śmierci na kolaborancie, austriackim aktorze Igo Symie.

"Niemcy zniszczyli Kolumnę Zygmunta, ten najbardziej warszawski z warszawskich pomników, bez którego trudno wyobrazić sobie Stolicę! Posąg króla runął z kolumnny" - informował "Biuletyn Informacyjny" z 3 września 1944 r. Za brytyjskim "Daily Herald" "Biuletyn Informacyjny" podawał także: "Rząd sowiecki, co jest faktem, odmówił b brytyjskim i amerykańskim samolotom, przewożącym broń dla Warszawy, prawa lądowania na obszarach polskich, zajętych przez wojska sowieckie".

Około godziny 1.00 w nocy w Truskawiu pod Warszawą oddział z Grupy AK „Kampinos” dowodzony przez por. Adolfa Pilcha ps. „Dolina” dokonał ataku na stacjononujący tam kolaboracyjny, rosyjski batalion z brygady SS-RONA, zabijając ok. 250 Rosjan i raniąc 100, tracąc przy tym 10 zabitych i 10 rannych. W dniach 4-14 sierpnia ronowcy pod dowództwem rosyjskiego kolaborantam SS-Brigadeführer Bronisława Kamińskiego brali udział w licznych zbrodniach, rabunkach i gwałtach na cywilnej ludności Ochoty. Niemcy uznali, że w walce z Powstańcami SS-RONA nie przedstawia wartości bojowej i wycofali jej oddziały w rejon Puszczy Kampinoskiej, m.in.do Truskawia. Podczas ataku żołnierze "Doliny" zdobyli m.in. działo, ciężki karabin maszynowy, dwa moździerze oraz radiostację. (PAP)

Autor: Maciej Replewicz

mj/