Cudem przeżyła dzięki awarii komory gazowej. Zmarła ocalała z Auschwitz pianistka Stella Czajkowska

Czajkowska urodziła się w 1923 roku w Rypinie, po wojnie wyemigrowała do Szwecji.

Pianistka w filmie dokumentalnym z 2010 roku "Rachunek szczęścia" Ireneusza Dobrowolskiego, którego jest bohaterką, wspominała dzieciństwo spędzone w latach 30. w Wolnym Mieście Gdańsku, gdzie będąc żydowską dziewczynką uczęszczała do niemieckiego konserwatorium i polskiej szkoły. Czajkowska opowiada w dokumencie, że wówczas, zakochana w muzyce, nie dostrzegała rozwijającego się nazizmu. W czasie wojny wraz z rodziną trafiła do getta w Łodzi oraz obozu zagłady Auschwitz w Oświęcimiu. Cudem przeżyła dzięki awarii komory gazowej. Potem znalazła się jeszcze w obozie Stutthof.

W 1947 roku Stella Czajkowska wróciła na kilka lat do Polski. Ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Łodzi, a następnie zrobiła aspiranturę w Akademii Muzycznej w Warszawie w klasie fortepianu u prof. Jana Ekiera. W 1958 roku wyjechała ponownie do Szwecji.

Czajowska koncertowała w całej Skandynawii, propagując utwory polskich kompozytorów, współpracowała z publiczną rozgłośnią Szwedzkie Radio. Od 1974 roku pracowała jako pedagog w Wyższej Szkole Muzycznej przy Uniwersytecie w Goeteborgu, gdzie prowadziła klasę solistów. W 1989 uzyskała tytuł profesora.

W Szwecji Czajkowska wygłaszała wykłady na temat Holokaustu, często połączone z recitalami. Z racji poczucia humoru była uwielbiana przez młodzież.

Telewizja SVT wyemitowała film dokumentalny poświęcony pianistce "Det loenar sig inte att grata" (Nie opłaca się płakać) w reżyserii Hakana Pieniowskiego z 2005 roku.

W 2013 roku Czajkowska została uhonorowana srebrnym medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" za promocję polskiej kultury.

SVT poinformowała o śmierci pianistki w poniedziałek, nie podając daty jej zgonu. Polonijny portal Strefa.se przekazał, że Czajkowska zmarła w sobotę 19 listopada.

Ze Sztokholmu Daniel Zyśk (PAP)

js/