Czy da się uodpornić na ból, głód i strach? Książka wydawnictwa Muzeum Auschwitz próbuje dać odpowiedź na to pytanie

2023-02-03 14:32 aktualizacja: 2023-02-03, 17:06
Otwarcie wystawy monograficznej autorstwa byłego więźnia Sonderkommando, malarza Davida Olere pt. "Ten, który ocalał z krematorium III" w budynku poobozowej pralni na terenie byłego kompleksu KL Auschwitz Fot. PAP/Andrzej Grygiel
Otwarcie wystawy monograficznej autorstwa byłego więźnia Sonderkommando, malarza Davida Olere pt. "Ten, który ocalał z krematorium III" w budynku poobozowej pralni na terenie byłego kompleksu KL Auschwitz Fot. PAP/Andrzej Grygiel
Książka „Zlagrowani. Strategie przystosowawcze więźniów Auschwitz”, będąca pogłębionym studium socjologiczno-psychologicznym, w którym podano analizie postawy więźniów, ukazała się nakładem wydawnictwa Muzeum Auschwitz – podała oświęcimska placówka.

Biuro prasowe Miejsca Pamięci poinformowało, że głównym tematem książki dr Wandy Witek-Malickiej z centrum badań muzeum, są różnego rodzaju strategie przystosowawcze, jakie więźniowie stosowali, by przetrwać w obozie. Jak dowodzi autorka, każdy, aby przeżyć, musiał przystosować się do infernalnej rzeczywistości.

„Pisałam z myślą o czytelniku, który podczas lektury obozowych wspomnień stawiał sobie pytania, jak więźniowie mogli znieść takie cierpienia i jak możliwe było uodpornienie się i w pewnym sensie przyzwyczajenie do bólu, głodu, strachu i grozy obozowej codzienności” – powiedziała cytowana w komunikacie dr Wanda Witek-Malicka.

Autorka we wstępie podkreśliła, że „praca prezentuje rozmaite sposoby przystosowania się – od nieuświadomionych mechanizmów psychologicznych aż po złożone, nieomal zinstytucjonalizowane, zbiorowe działania konspiracyjne – których ostatecznym celem była obrona najistotniejszych wartości, z życiem na czele”.

Muzeum zakomunikowało, że wydawnictwo jest pozycją, która zrywa z wieloma, funkcjonującymi od lat w powszechnym obiegu, stereotypami na temat społeczności więźniarskiej.

„Z olbrzymim obiektywizmem, a zarazem przejmującą wnikliwością i wrażliwością badawczą, autorka przedstawia powolny proces zlagrowania człowieka, który – postawiony w obliczu skrajnych warunków życia stworzonych przez władze obozu - próbuje walczyć o przetrwanie i ocalenie najważniejszych wartości, równocześnie zdając sobie sprawę, że jest to walka tragiczna. Zawsze bowiem wyraża się poprzez wybór pomiędzy życiem własnym a życiem współwięźnia” – wskazano.

„Mam nadzieję, że to pogłębione studium problematyki psychospołecznej i kulturowej obozu koncentracyjnego pozwoli lepiej pojąć realia lagrowe, a tym samym umożliwi zrozumienie procesu kształtowania się postaw więźniarskich” – napisała Witek-Malicka.

Publikację wydano przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Obóz Auschwitz założono w 1940 r.

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów. Spośród ok. 140-150 tys. deportowanych do obozu Polaków śmierć poniosła niemal połowa. W Auschwitz ginęli także Romowie, jeńcy sowieccy i osoby innej narodowości.

W 1947 r. na terenie byłych obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau powstało muzeum. (PAP)

Autor: Marek Szafrański

mar/