2023-03-18 11:29 aktualizacja: 2023-03-18, 19:51
Prace Jacka Malczewskiego i jego syna Rafała na wystawie "Malczewscy". Fot. PAP/ Piotr Polak
Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu obchodzi setną rocznicę powstania. Placówka znana jest m.in. z bogatej kolekcji dzieł swojego patrona, urodzonego w Radomiu wybitnego polskiego symbolisty. Obecnie liczy ona około 50 obrazów olejnych, 10 akwarel, ponad 50 rysunków, 2 szkicowniki oraz obszerne archiwum rodzinne, na które składają się cenne dokumenty, dyplomy, zdjęcia i listy. Od kilkunastu lat w muzeum oglądać można stałą wystawę twórczości malarza.
Zaczątkiem zbiorów obecnego muzeum były prace, które w grudniu 1913 r. znany kolekcjoner ks. Jan Wiśniewski przekazał radomskiemu oddziałowi Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. „Ta darowizna przyczyniła się do powstania pierwszej w Radomiu placówki muzealnej” - powiedział PAP dyr. Muzeum im. Jacka Malczewskiego Leszek Ruszczyk.
Przygotowanie placówki pokrzyżowała jednak I wojna światowa. Dopiero 18 marca 1923 r., w jednej z sal ówczesnego gmachu starostwa przy obecnej ulicy Żeromskiego 53, otwarto pierwsze w mieście muzeum. W czasie II wojny światowej zbiory ks. Wiśniewskiego zostały w 95 proc. rozproszone i zagrabione.
Po wojnie placówka funkcjonowała pod różnymi adresami. W latach 80. XX w. muzeum sukcesywnie przenosiło swoje działy do znajdującego się w Rynku XVIII-wiecznego zespołu popijarskiego. Obecnie jest tam jego główna siedziba.
Największą chlubą radomskiego muzeum jest czwarta w kraju pod względem wielkości kolekcja prac Jacka Malczewskiego. Muzeum od wielu lat gromadzi prace i pamiątki związane z urodzonym w tym mieście artystą. W 1925 r. Rada Miasta kupiła od Malczewskiego do sali posiedzeń tryptyk "Mój pogrzeb" i obraz "Autoportret". Dzieła te zapoczątkowały kolekcję obrazów Malczewskiego w Radomiu. Obecnie liczy ona około 50 obrazów olejnych, 10 akwarel, ponad 50 rysunków, 2 szkicowniki oraz obszerne archiwum rodzinne, na które składają się cenne dokumenty, dyplomy, zdjęcia i listy.
Od kilkunastu lat w muzeum oglądać można stałą wystawę twórczości malarza. Wśród eksponatów są prace będące własnością placówki, jak i te oddane w depozyt przez prywatnych kolekcjonerów. Wśród prezentowanych dzieł znajdują się m.in. słynne obrazy: "Autoportret z muzą" i "Zatruta studnia z autoportretem" oraz szereg portretów członków rodziny i znajomych artysty.
Wydarzenia z okazji 100-lecia powstania Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu
Z okazji 100-lecia istnienia muzeum zaplanowało 9 wystaw, 12 wydawnictw oraz 2 koncerty. Jubileuszowe obchody rozpoczęły się już w lutym otwarciem wystawy "Malczewscy. Spotkanie artystów". Ekspozycja prezentuje prace Jacka Malczewskiego i jego syna Rafała. Będzie ją można oglądać do połowy kwietnia.
Dyr. Ruszczyk podkreślił, że muzeum Malczewskiego posiada także inne cenne zbiory. Dział Historii gromadzi militaria, numizmaty, fotografie, dokumenty, pocztówki i eksponaty związane z codziennym życiem. Jest wśród nich np. skrzynia żelazna Piotr Prażmy z Klwowa, 1562 r. Dział Sztuki Dawnej posiada ponad 27 tys. obiektów. W skład kolekcji wchodzi: malarstwo, grafika, rzeźba, rzemiosło artystyczne, a także dokumentacja sztuk plastycznych. Dział archeologii zbiera i dokumentuje znaleziska archeologiczne z obszaru między Wisłą, Pilicą i Kamienną.
Dział Sztuki Nieprofesjonalnej posiada z kolei licząca ponad pół tysiąca eksponatów kolekcję polskiego malarstwa nieprofesjonalnego. Są wśród nich prace autorów uznawanych przez znawców za najwybitniejszych twórców na tym polu, takich jak: Teofil Ociepka, Nikifor Krynicki, czy Ludwik Holesz. Z kolei w zbiorach Działu Przyrody znajduje się m.in. unikalna w skali kraju kolekcja jaj ptasich należąca wcześniej do ornitologa i pracownika lasów Państwowych Leopolda Pac-Pomarnackiego. Od niedawna w strukturach „Malczewskiego” działa także Muzeum Historii Radomia, która przedstawia dzieje miasta od IX do XXI wieku.
Patron radomskiego muzeum
Jacek Malczewski to jeden z najwybitniejszych polskich symbolistów. Urodził się 14 lipca 1854 roku w Radomiu, z którym od pokoleń związana była jego rodzina. Od 1837 roku Malczewski studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie (dwa lata pod kierunkiem Jana Matejki). Później wyjeżdżał do Francji, Włoch i Monachium. Całe swoje dorosłe życie związał jednak z Krakowem. Był bardzo cenionym artystą. W Radomiu na kilka lat przed śmiercią malarza jego imieniem nazwano jedną z ulic. Pięćdziesięciolecie pracy twórczej artysty w 1925 roku uczczono wystawami w Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Lwowie. Zmarł 8 października 1929 roku, na dwa lata przed śmiercią utraciwszy wzrok. Został pochowany na Skałce w Krakowie. (PAP)
Autorka: Ilona Pecka
mmi/
