Głodni myśliwi w ciepłych morzach - rekiny i zmiany klimatu

Będzie im coraz trudniej polować i będą coraz mniejsze. Problemy rekinów wynikające z ocieplenia i zakwaszenia oceanów odbiją się echem na całej morskiej społeczności - piszą naukowcy z Australii w "Scientific Reports".

PAP/EPA © 2014 / HELMUT FOHRINGER / epa02212761 A Great White shark (Carcharodon carcharias) is seen from the safety of a steel cage submersed next to a boat in the Indian Ocean, Gansbaai, South Africa, Saturday 19 June 2010. Shark cage diving in South Africa attracts thousands of adventure tourists from around the world to have the unique opportunity to see these creatures from a boat and also in the water behind a steel cage. The practice of shark cage diving involves 'chumming' the waters with fish oil and remains to attract the sharks. This has become highly controversial in light of the increase in shark attacks in Cape waters in recent years. EPA/HELMUT FOHRINGER Dostawca: PAP/EPA. PAP/EPA © 2014 / HELMUT FOHRINGER

Wzrost stężenia dwutlenku węgla (CO2) w oceanach i ocieplenie wód, spodziewane do końca tego wieku, będą miały dramatyczny wpływ na rekiny - ich zdolność do polowania i wzrost - wynika z badania naukowców z australijskiego University of Adelaide.

"W cieplejszych wodach rekiny będą bardziej głodne, ale przy podwyższonym stężeniu CO2 nie będą w stanie znaleźć pokarmu" - mówi główny autor badania, stypendysta Australian Research Council (ARC), Ivan Nagelkerken.

Do takich wniosków doszli ekolodzy morscy z Environment Institute na University of Adelaide po serii eksperymentów. Twierdzą, że ogrzanie i zakwaszenie wód oceanów będzie miało szkodliwy wpływ na zdolność rekinów do zaspokojenia potrzeb energetycznych. Konsekwencje tego problemu odbiją się w całych ekosystemach na zasadzie domina. Jako zwierzęta znajdujące się na wierzchołku łańcucha pokarmowego, rekiny utrzymują równowagę biologiczną całego ekosystemu. Regulują liczbę innych drapieżników, które z kolei wpływają na gatunki jeszcze mniejsze. Ekolodzy ostrzegają, że każde zachwianie na wyższych szczeblach takiej drabiny zależności odbija się na szczeblach niższych i działaniu całego systemu.

Aby ocenić wpływ zmian klimatu na rekiny, naukowcy przeprowadzili na rekinach z Port Jackson długotrwały eksperyment. Drapieżniki trzymano w ogromnych zbiornikach, w których zapewniono im środowisko zbliżone do naturalnego (siedlisko oraz gatunki, na które mogły polować).

Okazało się, że przy podwyższonych temperaturach i przy wyższym stężeniu CO2 embriony rekinów rozwijały się szybciej i zwiększyło się ich energetyczne zapotrzebowanie. Jednocześnie spadła wydajność ich metabolizmu, a ryby te straciły zdolność do lokalizacji pokarmu za pomocą węchu.

"Przy zmniejszonej zdolności do polowania rekiny nie będą już w stanie wywierać tej samej, odgórnej kontroli na morskie sieci pokarmowe, która jest kluczowa dla zdrowia ekosystemów oceanicznych" - podkreśla Nagelkerken.

Autorzy publikacji zauważają, że podczas badań wpływu zakwaszenia oceanów i zmian klimatu naukowcy zwykle skupiają się na zachowaniu drobnych morskich ryb. Brakowało natomiast zakrojonych na dużą skalę badań zachowania i fizjologii dużych, długowiecznych drapieżników.

Wyniki badania stanowią mocny argument w ręku osób zabiegających o wprowadzenie globalnego zakazu połowów rekinów - komentuje ekolog morskie z Adelaide, prof. Sean Connell.

"Jedna trzecia gatunków rekinów i płaszczek jest już dziś zagrożona w skali globalnej z powodu przełowienia - mówi prof. Connell. - Zmiany klimatu i zakwaszenie oceanów dołożą im tylko kolejny poziom presji i przyspieszą tempo wymierania".(PAP)

zan/agt/