2020-11-24 13:49 aktualizacja: 2020-11-24, 13:53
Realizacja seryjnego filmu (5 odcinków) Kolumbowie w reżyserii Janusza Morgensterna. Nz. Jan Englert (L), J. Morgenstern (C) i Marek Perepeczko (P). Fot. PAP/Waldemar Niemojewski
Poświęcona pokoleniu młodych Polaków wchodzących w dorosłość w czasie II wojny światowej interdyscyplinarna konferencja Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego pt. "Stulecie pokolenia +Kolumbów+", odbędzie się w dniach 3-4 grudnia. Całość wydarzenia będzie dostępna online.
W symbolicznym dla polskiej historii roku 1920 na świat przyszło pokolenie, które później określono mianem "Kolumbów". Było pierwszym pokoleniem niepodległej Polski, doświadczyło wojny i komunizmu, stając się częścią narodowej mitologii. "Podczas konferencji chcemy przyjrzeć się temu pokoleniu, jego marzeniom, doświadczeniom, osiągnięciom i wpływowi na kulturę, ale także omówić nieoczywistość, rozbieżność między historyczną wiedzą o tej formacji, jej samopostrzeganiem i nadaną kategorią kulturową" - napisano na stronie FINA.
Uczestnicy konferencji będą prowadzić rozważania nie tylko o "Kolumbach", ale także postarają się "ująć tytułowe stulecie w różnorakie konteksty, mając świadomość rozdwojenia istniejącego między historią a tekstami kultury, powstałego na skutek działania wszechwładnej PRL-owskiej cenzury prewencyjnej, ale także cenzury redaktorskiej, a już +na wyjściu+ autocenzury poszczególnych twórców".
Organizatorzy konferencji zaznaczyli, że kwestię tę "uważają za bardzo istotną dla przyjętego tu rozumienia tego pokolenia".
Wskazano, że "Kolumbowie" byli wpisani w kulturę swojego czasu, ale też ją tworzyli. "Swoje piętno odcisnęli na literaturze i filmie, ale również na teatrze i sztuce wizualnej, stanowili fenomen ówczesnego życia kulturalnego, budowali legendę, która żyje do dziś" - podkreślono.
W czasie konferencji będzie można wysłuchać referatów dotyczących powstania i rozwoju mitu "Kolumbów", stawiających pytania także o rolę kulturotwórczą tego mitu. "Interesować nas będzie także pytanie o wizerunek pokolenia +Kolumbów+ w późniejszych tekstach kultury" - przekazali organizatorzy.
W czwartek, 3 grudnia, swoje wystąpienie wygłosi m.in. dr hab. Marcin Zaremba (Wydział Historii, UW) pt. "Kolumbowie. Czas pamięci".
Tego dnia zaprezentowana zostanie także rozmowa na żywo red. Marcina Zaborskiego (Uniwersytet SWPS, Radio RMF FM) z Januszem Zaorskim na temat serialu fabularnego "Kolumbowie" (1970).
Referat "Film +Życie raz jeszcze+ (1964) Romana Bratnego i Janusza Morgensterna jako okaleczona relacja o powojennym losie i politycznych wyborach przedstawicieli pokolenia Kolumbów" wygłosi także dr Piotr Śmiałowski (FINA).
W piątek, 4 grudnia, referat pt. "Rytuały męskości pokolenia +Kolumbów+" wygłosi dr hab. Tomasz Tomasik (prof. Akademii Pomorskiej w Słupsku). Swoje wystąpienie będzie miała także m.in. mgr Agnieszka Polanowska (FINA) pn. "Kolumb był żeglarzem – legenda pokolenia Kolumbów jako element powojennej tożsamości historycznej Polaków na przykładzie filmu +Najlepszy kolega+ Andrzeja Trzosa Rastawieckiego".
W trakcie dwóch dni konferencji pokazane zostaną także filmy dotyczące wybranych przedstawicieli pokolenia "Kolumbów" (Tadeusza Borowskiego, Jerzego Stefana Stawińskiego, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego) oraz refleksji z lat 80. o ówczesnych obchodach rocznicy powstania warszawskiego.
Organizatorzy poinformowali, że konferencję będzie można oglądać online na Youtube i facebooku "FINA Wałbrzyska 3/5".
Konferencja jest częścią projektu "Pamięć filmu. Cud nad Wisłą i inne wydarzenia historyczne w filmowych zasobach FINA". Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
