Ze wsparcia z Tarczy Antykryzysowej skorzystało 86 procent firm

Jak czytamy w raporcie PIE „Tarcza Antykryzysowa. Koło ratunkowe dla firm i gospodarki?”, z rozwiązań dostępnych w rządowym pakiecie pomocy dla firm, tzw. Tarczy Antykryzysowej skorzystało 86 proc. przedsiębiorców. Zwrócono uwagę, że za pośrednictwem PFR, BGK, ZUS, MRPiT oraz ARP rozdysponowano łącznie 162,9 mld zł.

Przedsiębiorcy korzystają głównie ze wsparcia ZUS

Z raportu wynika, że większość przedsiębiorców (92 proc.) korzystała z więcej niż jednego instrumentu wsparcia. Firmy oceniły pomoc państwa średnio na 3,5 - w skali 1-5. Stwierdzono, że najwyżej ocenione przez przedsiębiorców i najczęściej wykorzystywane było zwolnienie ze składek ZUS.

Z opublikowanych w raporcie badań PIE wynika, że ze zwolnienia ze składek ZUS skorzystało 73 proc. firm; 66 proc. z obniżenia wymiaru czasu pracy lub pracy zdalnej; po 65 proc. z Tarczy Finansowej oraz z dofinansowania wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne. Ponad połowa (52 proc.) przedsiębiorców sięgnęła po więcej niż 10 instrumentów Tarczy Antykryzysowej.

Jak przypomniano, aby "złagodzić gospodarcze skutki kryzysu pandemicznego w 2020 r., rząd przygotował i uchwalił pakiet pomocy składający się łącznie z sześciu Tarcz Antykryzysowych oraz Tarczy Finansowej 1.0.". Autorzy raportu zastrzegli, że nie jest on pełną ewaluacją Tarczy Antykryzysowej. "Długofalowa efektywność poszczególnych instrumentów pomocowych dopiero się uwidoczni, a proces ratowania gospodarki i wychodzenie z recesji cały czas trwa" - podkreślono.

Funkcjonowanie przedsiębiorstw i firm w trakcie pandemii

PIE koncentruje się na podsumowaniu działań państwa w okresie od wybuchu pandemii w marcu 2020 r. do końca 2020 r., kiedy ogłoszono Tarczę 6.0. "Działania w ramach Tarczy Antykryzysowej analizujemy jedynie w perspektywie działań z 10 miesięcy 2020 r. oraz tych jej celów, które dotyczą rynku pracy i funkcjonowania przedsiębiorstw" - napisano.

Katarzyna Dębkowska, szefowa zespołu foresightu gospodarczego w Polskim Instytucie Ekonomicznym zwróciła uwagę, że Polska znalazła się w grupie państw, dla których rzeczywiste odczyty wskaźników makroekonomicznych za 2020 r. są powyżej przeciętnej dla UE-27. "Biorąc pod uwagę skalę pomocy ze środków publicznych w proc. PKB, widzimy, że w Polsce pomoc ta była również ponadprzeciętna na tle innych państw UE. Możemy zatem wnioskować, że wydane pieniądze przełożyły się lepszą niż prognozowana sytuację gospodarczą w naszym kraju" – stwierdziła.

Zdaniem autorów raportu Tarcza Antykryzysowa pomogła "skutecznie zamortyzować uderzenie kryzysowe, co pokazały dane makroekonomiczne za ubiegły rok". Przypomniano m.in., że deficyt finansów publicznych wynosił w 2020 r. - 7,0 proc., czyli o 2,5 pkt. proc. mniej niż prognozowany na wiosnę 2020 r. przez Komisję Europejską, a dług publiczny 57,5 proc., czyli o 1 pkt. proc. mniej niż wskazywała prognoza KE. Z kolei bezrobocie sięgnęło 3,4 proc. - o 4,1 pkt. proc. mniej niż prognoza KE z wiosny 2020 r.. "Poprawił się też wskaźnik zatrudnienia, który po spadku na wiosnę 2020 r. rósł w kolejnych miesiącach i pod koniec roku przekroczył poziom sprzed pandemii" - zaznaczono. Dodano, że liczba upadłości firm w 2020 r. (587) była porównywalna z liczbą z 2019 r. (586), "a nawet nieco mniejsza w stosunku do lat 2017-2018 (591-615)".

Czytaj więcej

W specjalnym ośrodku Instytutu Kolejnictwa trwają testy nowych pociągów stołecznej SKM

Stwierdzono, że pomoc udzielona w ramach Tarczy Antykryzysowej pozwoliła uniknąć istotnego wzrostu krótkookresowego zadłużenia firm, które średnio oscylowało od 1 pkt. proc. do 3 pkt. proc. "W 2020 r. zmniejszył się też odsetek firm z brakiem płynności finansowej z 19 proc. na początku pandemii do 3-6 proc. w pozostałych kwartałach roku" - zauważono. W raporcie podkreślono, że Polska należy do grupy krajów (obok Włoch, Danii i Finlandii), charakteryzującej się relatywnie wysoką efektywnością wydatków pomocowych zarówno względem wsparcia pracowników, jak i przedsiębiorstw.

W ocenie ekspertów przy ewentualnym kolejnym kryzysie o charakterze podobnym do tego wywołanego pandemią, szczególnie pomocne dla wsparcia firm powinny być: świadczenie postojowe, dofinansowanie wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne, zwolnienie ze składek ZUS, wydłużenie zasiłku opiekuńczego na dzieci, obniżenie wymiaru czasu pracy lub praca zdalna i Tarcza Finansowa. "Kluczowe jest, aby rodzaj i intensywność pomocy były dostosowane do branży, w której działa przedsiębiorstwo" - podkreślono.

Zdaniem autorów raportu w przyszłości trzeba też unikać nadmiernego rozdrobnienia rodzajów wsparcia i rozciągnięcia w czasie ich uruchamiania, "gdyż utrudnia to firmom percepcję udzielanej pomocy, a także analizę jej skutków". (PAP)

autorka: Magdalena Jarco

kgr/