Jedyny w Polsce słynny reaktor jądrowy MARIA zostanie zmodernizowany

2023-06-20 16:41 aktualizacja: 2023-06-20, 18:34
Prezydent Andrzej Duda w sterowni reaktora MARIA w 2016 r. Fot. PAP/Leszek Szymański
Prezydent Andrzej Duda w sterowni reaktora MARIA w 2016 r. Fot. PAP/Leszek Szymański
Rząd chce zmodernizować badawczy reaktor jądrowy MARIA, aby wydłużyć jego funkcjonowanie co najmniej do 2050 r.- poinformowała we wtorek Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, po tym jak rząd przyjął w tej sprawie uchwałę. Koszt modernizacji wyniesie około 91,7 mln zł.

Jak podano po posiedzeniu rządu, badawczy reaktor jądrowy MARIA jest jedynym w Polsce działającym reaktorem jądrowym i unikatowym w kraju i na świecie urządzeniem badawczym o "istotnym znaczeniu dla zdrowia publicznego, gospodarki i nauki".

W uzasadnieniu do projektu uchwały podano, że po ponad 40-letniej pracy modernizacji wymagają niemal wszystkie układy technologiczne reaktora.

Wskazano też, że alternatywnym rozwiązaniem byłaby budowa nowego reaktora badawczego, jednakże jej szacunkowy koszt wynosiłby ok. 2 mld zł, a koszty ewentualnej likwidacji reaktora przekroczyłyby wielokrotnie koszty jego modernizacji.

Możliwość sfinansowania w całości modernizacji polskiego reaktora badawczego z środków budżetowych, została zapisana w noweli ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta została w połowie marca tego roku podpisana przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę i weszła w życie.

Reaktor MARIA. Zaprojektowany i zbudowany przez polskich specjalistów

Jak podaje Narodowe Centrum Badań Jądrowych Świerk, na swojej stronie internetowej, budowę reaktora rozpoczęto w czerwcu 1970 r., a uruchomiono w grudniu 1974 r. w Instytucie Badań Jądrowych (obecnie Narodowe Centrum Badań Jądrowych) w Otwocku-Świerku pod Warszawą. Został on zaprojektowany i zbudowany przez polskich specjalistów.

MARIA jest reaktorem doświadczalno-produkcyjnym o mocy cieplnej do 30 MW i jednym z najwyższych strumieni neutronów wśród tego typu urządzeń. Dzięki unikatowej konstrukcji, w rdzeniu reaktora można napromieniać neutronami różnorodne materiały, np. materiały tarczowe do produkcji radioizotopów. W reaktorze MARIA wytwarzane są kluczowe radioizotopy dla medycyny nuklearnej.

Z produktów opartych na radioizotopach produkowanych w reaktorze MARIA korzysta ok. 17 mln ludzi na świecie. Według szacunków konsultanta krajowego w dziedzinie medycyny nuklearnej w Polsce przeprowadzane jest 380 tys. procedur medycyny nuklearnej rocznie.

Jak wskazano w projekcie uchwały, dzięki modernizacji reaktora MARIA radiofarmaceutyki pozyskiwane w Ośrodku Radioizotopów NCBJ-POLATOM zapewnią Polakom dostęp do obrazowania guzów nowotworowych i do ich leczenia po cenach niższych niż alternatywne rozwiązania zagraniczne. Radioizotopy produkowane w reaktorze będą wykorzystywane do ukierunkowanej terapii alfa, brachyterapii, sterylizacji krwi i obrazowania krwotoków wewnętrznych, terapii zapalenia i bólu stawów, diagnostyki i terapii raka wątroby, brachyterapii prostaty i mózgu, terapii raka tarczycy, czerniaka, raka piersi i jajników, guzów endokrynnych, scyntygrafii, badań pulmonologicznych, badań płynu mózgowo-rdzeniowego i innych. (PAP)

autor: Łukasz Pawłowski

mar/