2023-11-23 10:15 aktualizacja: 2023-11-23, 14:38
Niezdrowa dieta ma związek z ryzykiem zaburzeń psychicznych Fot. PAP/EPA/ANTONIO BAT
Niezdrowa dieta, uboga w warzywa, owoce, produkty z pełnego ziarna, ma związek nie tylko z wyższym ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu 2, ale też z ryzykiem depresji i stanów lękowych – wynika z przeglądu literatury naukowej, którą publikuje pismo „Nutrients”.
Najnowsza analiza danych literaturowych została przeprowadzona przez naukowców z George Mason University w Fairfax (Wirginia, USA).
Potwierdza ona, że zdrowa dieta bogata w produkty pełnoziarniste, warzywa, owoce i orzechy oraz uboga w czerwone i przetworzone mięso ma związek z niższym ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu 2. Takie wnioski płyną m.in. z opublikowanego w 2001 r. badania Harvard School of Public Health w Bostonie (USA), przeprowadzonego wśród 200 tys. osób.
Chińskie badanie z 2018 r. dowiodło z kolei zależności między spożyciem większych ilości białka roślinnego a niższym ryzykiem cukrzycy typu 2. Dietę z dużą ilością słodzonych cukrem napojów oraz przetworzonego jedzenia powiązano natomiast z ryzykiem rozwoju tego schorzenia.
W literaturze naukowej nie brak również dowodów na to, że dieta dobrej jakości jest korzystna dla zdrowia psychicznego.
W analizie, która objęła 3172 osoby w wieku 18-55 lat wykazano, że osoby stosujące dietę tzw. śródziemnomorską były znacznie mniej narażone na depresję, stany lękowe i inne zaburzenia psychiczne. Irańskie badanie ze stycznia 2023 r. dowiodło, że ze spożywaniem większych ilości białka zwierzęcego przez kobiety wiąże się wyższe o 163 proc. ryzyko depresji i o 83 proc. wyższe ryzyko stanów lękowych. Nie wykazało natomiast związku między ilościami spożywanego białka roślinnego a ryzykiem zaburzeń psychicznych.
O korzystnym wpływie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 na zdrowie psychiczne świadczą wyniki badania wśród chorych na cukrzycę typu 2, która wiąże się z wyższym dwu- lub trzykrotnie ryzykiem depresji. Irańskie badanie z 2018 r. wskazuje że suplementacja kwasami omega-3 łagodzi objawy łagodnej do umiarkowanej depresji u osób z cukrzycą typu 2.
Są badania – m.in. badanie amerykańskie z 2020 r. oraz brazylijskie z 2021 r. – które potwierdzają związek między dietą bogatą w przetworzone pokarmy a wyższym ryzykiem wystąpienia depresji i innych zaburzeń psychicznych.
Jak zaznaczyli w podsumowaniu autorzy najnowszej analizy, dane literaturowe wskazują na istotne znaczenie zdrowej diety w prewencji cukrzycy i zaburzeń psychicznych, jak również w ich leczeniu. Jest to o tyle ważne, że istnieją dowody nie tylko na to, że cukrzyca zwiększa ryzyko depresji i stanów lękowych, ale też związek zaburzeń psychicznych z ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2, wystąpieniem powikłań i wyższym ryzykiem zgonu z jej powodu.
Spożywanie dużych ilości błonnika, produktów o niskim indeksie glikemicznym (niski indeks glikemiczny oznacza, że dany produkt spożywczy nie powoduje dużego skoku poziomu glukozy we krwi po posiłku), spożycie dużych ilości kwasów nienasyconych, w tym kwasów omega-3 i białka roślinnego może odgrywać kluczową rolę w obniżaniu ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2 i zaburzeń psychicznych typu depresja czy stany lękowe, ale też łagodzić objawy tych schorzeń, jeśli już się rozwinęły.
Wyższe ryzyko cukrzycy typu 2 i zaburzeń psychicznych może też mieć związek z niedoborami takich składników odżywczych, jak witamina D, witaminy z grupy B, cynk, chrom, magnez oraz selen, napisali autorzy pracy.
Jak podsumowali specjaliści, interwencje żywieniowe powinny być stosowane w celu zmniejszenia ryzyka cukrzycy u pacjentów z depresja i lękami, podobnie jak w celu poprawy zdrowia psychicznego u chorych na cukrzycę typu 2. (PAP)
kno/
