Norwegia z mniejszościowym rządem. Jest zapowiedź rewolucji na rynku energetycznym
Po zerwaniu koalicji w wyniku sporu o bliższe związanie Norwegii z unijnym systemem energetycznym premier Jonas Gahr Stoere zapowiedział reformę rynku energii. Ceny prądu mają być przewidywalne, a jego produkcja kontrolowana przez państwo. Nie będzie też nowych połączeń z sieciami za granicą.
O nowej strategii energetycznej norweski premier poinformował na konferencji prasowej w piątek. Było to pierwsze spotkanie z prasą po odejściu z rządu eurosceptycznej Partii Centrum (Senterpartiet), która nie zgadzała się na promowane przez rządzącą Partię Pracy wdrożenie brukselskich regulacji i połączenie norweskiego rynku energii z unijnym.
Stała cena prądu w całym kraju
Stoere zapowiedział wprowadzenie stałej ceny prądu w całej Norwegii. Niezależnie od ceny rynkowej gospodarstwa domowe mają zapłacić 0,40 korony (0,15 groszy) za zużytą kilowatogodzinę. W ten sposób Norwegowie będą mogli uniknąć niepewności co do wysokości swoich rachunków za prąd, którego cena ustalana jest co godzinę, uzależniona od warunków atmosferycznych czy aktualnego popytu. Dodatkowo jest ona różna w różnych częściach Norwegii. Różnicę między rynkową a ryczałtową ceną prądu pokryje budżet państwa. Ogłoszone zostało również obniżenie stawki podatku VAT za korzystanie z sieci z 25 proc. do 15 proc.
"Unijne ceny nieprzewidywalne"
Rząd norweski nie będzie kontynuował prac nad zbliżeniem własnego rynku produkcji energii z systemem Unii Europejskiej. Stoere określił ceny unijne jako nieprzewidywalne i zbyt ryzykowne dla pozostających poza UE Norwegów.
Pakiet dyrektyw, które do czwartku Partia Pracy promowała i chciała wdrożyć, jej lider określił jako kontrowersyjne. Nie wykluczył jednak wdrożenia poszczególnych przepisów składających się na pakiet, do czego jego kraj i tak jest zobowiązany na mocy porozumienia w sprawie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
Stoere chciałby, aby w ramach Rady Nordyckiej, w skład której wchodzą: Islandia, Norwegia, Szwecja, Finlandia i Dania, wypracowana została strategia walki z wysokimi i zmieniającymi się nieprzewidywalnie cenami energii.
Zapowiedział też analizę wpływu regulacji systemowych w krajach, z którymi Norwegia ma połączenia energetyczne, na nordycki rynek prądu.
W sprawie samych połączeń z zagranicznymi klientami norweski rząd zwrócił się już do administratora sieci, Statnett, by nie planował budowy nowych mostów lub kabli energetycznych, którymi Norwegia łączyłaby się z unijnym systemem. Moratorium miałoby obowiązywać do końca kolejnej kadencji parlamentu, czyli do 2029 roku.
Zapowiedziane przez norweskiego premiera zmiany mają zostać zrealizowane do 1 października 2025 r., a nowa stawka VAT za korzystanie z sieci już od 1 lipca.
Z Oslo Mieszko Czarnecki (PAP)
cmm/ kar/ mar/
