2024-09-24 08:22 aktualizacja: 2024-09-24, 10:38
Siedziba Trybunału Konstytucyjnego Fot. PAP/Radek Pietruszka
Organizacje pozarządowe, m.in. Fundacja Batorego, zaapelowały do prezydenta Andrzeja Dudy o podpisanie ustaw dot. Trybunału Konstytucyjnego. Autorzy apelu przypomnieli, że na głowie państwa ciąży obowiązek zapewnienia, by działania władz podlegały rzetelnej kontroli pod kątem zgodności z konstytucją.
Pod apelem, przekazanym PAP przez Fundację Batorego, podpisanych jest także kilkadziesiąt innych organizacji pozarządowych - m.in. Instytut Spraw Publicznych, Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia, Stowarzyszenie Prokuratorów Lex Super Omnia, Amnesty International Polska, Komitet Obrony Demokracji i Fundacja Wolne Sądy.
"Zwracamy się do Pana z apelem o podpisanie ustaw dotyczących Trybunału Konstytucyjnego, które zostały uchwalone przez Sejm w dniu 13 września br." - piszą autorzy apelu do prezydenta.
Ich zdaniem ustawy te, poparte po przeprowadzeniu szerokich konsultacji przez kilkadziesiąt organizacji społecznych, środowiska eksperckie i akademickie, mają na celu wprowadzenie rozwiązań, które przyczynią się nie tylko do rozwiązania kryzysu wokół działalności Trybunału Konstytucyjnego, ale również do zmniejszenia polaryzacji w polskim życiu publicznym.
"Na Panu, jako Prezydencie RP wybranym w powszechnych wyborach ciąży wyjątkowa odpowiedzialność zapewnienia, że prawa obywatelek i obywateli będą skutecznie chronione, a działania władz podlegały rzetelnej kontroli pod kątem zgodności z Konstytucją" - przypomnieli autorzy apelu. Podkreślono w nim, że podpisanie tych ustaw stanowiłoby istotny krok w kierunku rozwiązania wątpliwości dotyczących funkcjonowania TK, wskazanych również przez sądy europejskie.
"Ustawy te stanowią właściwy środek do rozstrzygnięcia – zgodnie z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – wszystkich problemów skutkujących brakiem należytego funkcjonowania Trybunału. To z kolei przyczyni się do stabilizacji porządku prawnego w Polsce" - uważają sygnatariusze.
"Ich przyjęcie zapewni obywatelom i obywatelkom skuteczną ochronę ich praw oraz odbuduje zaufanie do instytucji publicznych. Wierzymy, że decyzja o ich zatwierdzeniu będzie krokiem w stronę umocnienia demokracji i praworządności w naszym kraju" - podkreślili.
Ustawa o TK i przepisy ją wprowadzające trafiły we wrześniu na biurko prezydenta Andrzeja Dudy. Nowa ustawa o TK zakłada, że sędziowie Trybunału będą wybierani przez Sejm większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Kandydaci mają mieć od 40 do 70 lat i w 4-letnim okresie poprzedzającym wybór nie mogą sprawować mandatu posła, senatora lub posła do Parlamentu Europejskiego, być członkiem Rady Ministrów ani partii politycznych. Regulacja ustanawia też 14-dniowy termin odebrania ślubowania sędziowskiego przez prezydenta, liczony od dnia wyboru przez Sejm. Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym zawierają regulacje przejściowe, dostosowujące i uchylające obecnie obowiązujące ustawy odnoszące się do funkcjonowania Trybunału.
Zdaniem szefowej Kancelarii Prezydenta Małgorzaty Paprockiej "ustawy w tym kształcie, które zostały przekazane panu prezydentowi, budzą bardzo poważne wątpliwości co do zgodności z konstytucją". "Propozycje, aby uznawać ustawowo nieistnienie wyroków, taka pokusa, by to inne władze niż władza sądownicza decydowały, czy jakiś wyrok wiąże czy nie wiąże, to jest najgorsze, co może spotkać obywateli" - mówiła Paprocka w ub. tygodniu w Szefowa Kancelarii Prezydenta Małgorzata Paprocka.
Szefowa KPRP podkreśliła, że nie może być sytuacji, w której TK orzeka w kwestii praw i wolności obywateli, a na końcu "rząd lub parlament mówi czy będzie to respektować, czy nie", zależnie od tego czy spodoba mu się wyrok. Dodała, że prezydent nie podjął jeszcze decyzji co zrobi z proponowanymi rozwiązaniami. (PAP)
lui/ sdd/ know/
