W programie pilotażowym Polska reprezentowana jest przez Polski Instytut Sztuki Filmowej (PISF). MKiDN ze swoich środków pokrywa składkę do programu.
"Przystąpienie przez Polskę do Programu pilotażowego Rady Europy na rzecz koprodukcji seriali jest kolejnym działaniem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, zmierzającym do wzmocnienia ekosystemu wspierania branży filmowej w Polsce. Nabór projektów na rok 2025 prowadzony przez Radę Europy rozpocznie się 14 lutego i zakończy 15 kwietnia" - czytamy w informacji resortu kultury.
Głównym założeniem programu jest wspieranie producentów seriali niezależnych.
"Uczestnictwo w nim umożliwi realizację seriali w formie międzynarodowych koprodukcji, co wpłynie na obieg dzieł zróżnicowanych kulturowo i językowo w państwach członkowskich. Pozwoli też zdywersyfikować ryzyko związane z produkcją i dystrybucją filmów kinowych dzięki zwiększeniu produkcji wysokojakościowych seriali zamawianych przez nadawców telewizyjnych i platformy streamingowe" - poinformowało ministerstwo.
Celem programu jest wytworzenie elastycznego mechanizmu finansowania, dostosowanego do potrzeb środowiska filmowego. "Będzie on wsparciem dla producentów w utrzymaniu kreatywnej kontroli nad produkcją seriali, nawet w przypadku zaangażowania podmiotów spoza państw członkowskich" - podało MKiDN w informacji.
Wsparcie dla koprodukcji z 18 krajów
W 2025 r. program zapewnia wsparcie koprodukcji filmowych z 18 krajów Europy: Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Estonii, Grecji, Hiszpanii, Irlandii, Litwy, Macedonii Północnej, Niderlandów, Norwegii, Polski, Portugalii, Serbii, Słowacji i Węgier.
"Stworzenie dobrze działającego, stabilnego systemu wsparcia dla twórców filmowych jest jednym z priorytetów polskiej polityki kulturalnej. Założenia tego systemu tworzymy w oparciu o postulaty środowiska" - wyjaśnia resort.
Wśród najważniejszych zmian MKiDN wymienia m.in. planowaną zmianę rozporządzenia dotyczącego konkursu na dyrektora PISF, tak by "gwarantował transparentność procesu wyboru i upubliczniania kluczowych informacji z przebiegu, zapewniał szerszą reprezentację środowiska filmowego w komisji konkursowej oraz pozwalał na bardziej obiektywną ocenę kandydatów dzięki losowaniu pytań i dwuetapowym przesłuchaniom". Podczas spotkania z przedstawicielami środowiska filmowego w grudniu 2024 r. ministra Hanna Wróblewska podkreśliła, że jednym z priorytetów "jest transparentność i stabilność zarządzania Polskim Instytutem Sztuki Filmowej".
"Zmiany w Programach Operacyjnych na 2025 i kolejne, których operatorem jest Polski Instytut Sztuki Filmowej, wprowadzone po konsultacjach ze środowiskiem filmowym, aby odpowiadały na aktualne potrzeby rynku filmowego. Po praz pierwszy w historii z inicjatywy PISF powstała grupa robocza składająca się z przedstawicieli środowiska, której zadaniem było wypracowanie założeń do Programów Operacyjnych oraz dyskusja nad kwestiami problematycznymi" - informuje ministerstwo.
Budżet na kinematografię
Kolejną zmianą jest zwiększenie budżetu na kinematografię. W 2024 r. o 40 mln zł zwiększono ministerialną dotację celową na "zachęty", ministerialne środki na debiuty wzrosły o 2,75 mln zł, alokacja na Programy Operacyjne PISF została zwiększona o 135 mln zł. MKiDN zatwierdziło alokację na rok 2025 w wysokości 237 mln zł.
"Ministerstwo aktywnie wspierało również produkcję filmów, w tym dokumentalnych i dla młodego widza, poprzez instytucje kultury, dla których jest organizatorem: Filmotekę Narodową – Instytut Audiowizualny, Wytwórnię Filmów Dokumentalnych i Fabularnych oraz Wytwórnię Filmów Fabularnych we Wrocławiu. Łącznie w 2024 roku Ministerstwo przekazało na ten cel 40 mln złotych" - podał resort.
MKIDN podkreśla, że pierwszy raz od 18 lat podniesiono limity dofinansowań na produkcję filmową.
"W 2024 r. Ministerstwo notyfikowało zmianę rozporządzenia do ustawy o kinematografii umożliwiającą dofinansowanie produkcji filmów fabularnych, dokumentalnych i animowanych w zwiększonych limitach, dzięki uzyskanej przez nas zgodzie Komisji Europejskiej. Przykładowo filmy fabularne mogą uzyskać dofinansowanie do 9 mln zł, wobec 6 mln możliwych dotychczas" - czytamy.
Tantiemy dla twórców
Resort przypomniał, że jednym z kluczowych zagadnień jest wprowadzenie tantiem dla twórców.
"Zrealizowaliśmy jeden z najważniejszych postulatów środowiska filmowego, które od wielu lat walczyło o prawo do tantiem z internetowej eksploatacji ich filmów w takich serwisach streamingowych jak Netflix, Discovery+ czy HBO. Zrealizowaliśmy te postulaty i wprowadziliśmy nowelizację prawa autorskiego – wdrożyliśmy dyrektywę DSM, która weszła w życie 20 września br." - wyjaśnia MKiDN.
Resort kultury planuje m.in.: wypracowanie definicji niezależnego producenta filmowego oraz wypracowanie optymalnego dla polskiego rynku produkcji audiowizualnej mechanizmu reinwestycji bezpośrednich. "Chcemy wzmocnić rolę kluczowych instytucji, takich jak Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych oraz Centrum Rozwoju Przemysłów Kreatywnych, a także rolę kin i firm oferujących usługi filmowe jak postprodukcja i VFX" - podano w informacji ministerstwa. (PAP)
Maciej Replewicz
mr/ dki/ mar/