Resort zapowiada zmiany w Kodeksie pracy. "Nie każda praca jest doceniana"

2024-09-12 15:49 aktualizacja: 2024-09-12, 18:31
Agnieszka Dziemianowicz-Bąk Fot. PAP/Marcin Obara
Agnieszka Dziemianowicz-Bąk Fot. PAP/Marcin Obara
W obecnym stanie prawnym nie każda praca jest doceniana, do stażu pracy nie są liczone okresy pracy na umowę zlecenie albo podczas prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej - powiedziała szefowa MRPiPS Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, uzasadniając potrzebę zmian zasad obliczania stażu pracy.

Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk i wiceminister Sebastian Gajewski przedstawili w czwartek w Sejmie informację na temat propozycji zmian w zasadach obliczania stażu pracy. O przedstawienie takiej informacji wystąpili posłowie Lewicy.

W lipcu do konsultacji publicznych skierowany został projekt nowelizacji Kodeksu pracy przygotowany przez MRPiPS, który zakłada wprowadzenie od 1 stycznia 2026 r. jednolitych zasad wyznaczania stażu pracy dla celów ustalania wszystkich uprawnień pracowniczych wynikających ze stosunku pracy, w tym urlopu czy dodatków stażowych.

Przestawiając informację szefowa MRPiPS podkreśliła, że jednym z priorytetów rządu jest przywrócenie godności pracy. Tymczasem, jak mówiła, "w obecnym stanie prawnym (...) nie każda praca jest dostatecznie doceniana i dostrzegana. Części pracy państwo jakby w ogóle nie widziało, nie dostrzegało, nie wspominając już o nieszanowaniu".

"Mam tu oczywiście na myśli problem, o którym dzisiaj rozmawiamy. Problem niezaliczania do stażu pracy okresów przepracowanych w oparciu o umowę zlecenie albo podczas prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej" - powiedziała Dziemianowicz-Bąk. Wskazała, że staż pracy ma znaczenie, m.in. dla długości urlopu, jaki przysługuje pracownikowi, czy dostępu do stanowisk wymagających potwierdzonego doświadczenia.

Stąd - jak mówiła ministra - zgodnie z projektem nowelizacji do stażu pracy będą wliczane także okresy prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, okresy wykonywania przez osobę fizyczną umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, wykonywania przez osobę fizyczną umowy agencyjnej, pozostawianie osobą współpracującą z takimi osobami, pozostawiania przez osobę fizyczną członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych.

"Chcemy także, aby pobyty za granicą czy okres przebyty za granicą innej niż zatrudnienie działalności zarobkowej był do takiego stażu pracy wliczany" - dodała.

Zaznaczyła, że choć jest to zmiana wyczekiwana zarówno przez pracowników, jak i przedsiębiorców to "musi być wprowadzona w warunkach dialogu i zgodnie z zasadą przewidywalności prawa". "Dlatego proponujemy, żeby vacatio legis były odpowiednio długie i żeby te przepisy weszły od 1 stycznia, ale 2026 r." - powiedziała Dziemianowicz-Bąk.

Wiceminister pracy Sebastian Gajewski dopytywany był przez posłów, dlaczego nowelizacja ma wejść w życie dopiero z 1 stycznia 2026 r. "Vacatio legis jest potrzebne do tego, żeby po pierwsze: Zakład Ubezpieczeń Społecznych mógł dostosować się do nowego zadania, a po drugie: żeby przeprowadzić rzetelny proces legislacyjny z udziałem partnerów społecznych, tak żeby pracodawcy i przedstawiciele pracowników związki zawodowe mogli wziąć udział w tej dyskusji i także po to, żeby obie strony stosunku pracy, ale przede wszystkim pracodawcy, przedsiębiorcy mogli się do tych nowych zmian dostosować, mogli także przeprowadzić stosowną kalkulację kosztów, aby nikt tutaj nie czuł się zaskakiwany" - odpowiedział.

Pytany był także o szacunkowe koszty proponowanych zmian dla sektora finansów publicznych. "Będą wynosić około 25 milionów w okresie 10 lat, ale oczywiście ze względu na to, że projekt ma wejść w życie 1 stycznia 2026 roku, będziemy te szacunki aktualizować" - powiedział wiceminister.

Staż pracy, urlop, dodatek stażowy...

Obecnie w powszechnym prawie pracy od tzw. ogólnego stażu pracy zależy m.in. wymiar urlopu wypoczynkowego. Od tzw. zakładowego stażu pracy uzależniona jest natomiast m.in. długość okresu wypowiedzenia, możliwość zawarcia i czas trwania umowy o pracę na czas określony oraz wysokość odprawy z tytułu rozwiązania umowy o pracę i odprawy pośmiertnej.

Przepisy szczególne dla określonej kategorii pracowników (tzw. pragmatyki) uzależniają od posiadania przez pracownika określonego okresu zatrudnienia m.in: nagrodę jubileuszową, dodatek stażowy, jednak regulacje te nie mają zastosowania do wszystkich pracowników. W ten sposób uregulowane zostały przede wszystkim stosunki pracy osób zatrudnionych w jednostkach należących do tzw. sfery budżetowej. (PAP)

dsr/ agz/ know/