2024-04-22 16:51 aktualizacja: 2024-04-23, 09:22
Lot samolotu linii Ryanair, fot. PAP/EPA/ARMANDO BABANI
Rosjanie zakłócają sygnały GPS w tysiącach lotów pasażerskich nad Europą, zagrażając bezpieczeństwu ruchu lotniczego; zdarzenia te dotyczą w szczególności lotów w regionie Morza Bałtyckiego, w tym do Polski, oraz do Turcji i na Cypr - podał w poniedziałek brytyjski dziennik "The Sun".
Jak wyjaśnia gazeta, ataki elektroniczne sprawiają, że nawigacje satelitarne stają się bezużyteczne, a piloci samolotów nie są pewni tras i mają trudności z poinformowaniem innych, gdzie się znajdują. Fałszywe dane zmuszały samoloty do skręcania i nurkowania w celu ominięcia fantomowych przeszkód, których w rzeczywistości nie było.
"The Sun" podaje, że w ciągu ośmiu miesięcy do końca marca tego roku, podczas 2309 lotów linii Ryanair i 1368 lotów Wizz Air odnotowało problemy z nawigacją satelitarną w regionie Morza Bałtyckiego. Problemy dotknęły również 82 loty British Airways, siedem lotów Jet2, cztery loty EasyJet i siedem lotów obsługiwanych przez TUI.
Gazeta przypomina, że w styczniu Agencja UE ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) uznała zagłuszanie i podawanie fałszywych danych za ataki, ale nie wskazała, kto za nimi stoi, jak również to, że w marcu takie zakłócenia zauważono w czasie lotu brytyjskiego ministra obrony Granta Shappsa do Polski, gdy jego samolot przelatywał w pobliżu obwodu królewieckiego, i wówczas obwiniono o to Rosję.
"The Sun" zaznacza, że pasażerowie zwykle nie są świadomi zakłócania nawigacji w ich samolocie. Gazeta informuje, że w wraz twórcami portalu GPSJAM.org przeanalizowała publiczne rejestry lotów. Wyjaśnia, że samoloty wysyłają sygnały automatycznego nadzoru (Automatic Dependent Surveillance-Broadcasts), aby poinformować innych w pobliżu i kontrolerów, gdzie się znajdują. Na podstawie tych sygnałów można oszacować, jak dobrze działa nawigacja satelitarna. Słaby sygnał może wskazywać na zagłuszanie lub podawanie fałszywych danych.
GPSJAM.org przyznaje, że słaby sygnał nie dowodzi jednoznacznie zagłuszania, ale dodaje, że "obszary, w których znaczny odsetek samolotów zgłasza niską dokładność nawigacji, wydają się dobrze korelować z obszarami znanego i podejrzewanego zagłuszania". Rejestry pokazują głównymi obszarami zakłócania są region Bałtyku, Morzu Czarnego wschodnia część Morza Śródziemnego. Jak wynika z analizy, liczba podejrzanych rosyjskich ataków wzrosła z mniej niż 50 tygodniowo w zeszłym roku do ponad 350 tygodniowo w zeszłym miesiącu.
"Rosjanie od dawna używają przy granicy z NATO zagłuszania GPS jako narzędzia nękania. Wszędzie tam, gdzie znajduje się duży rosyjski garnizon, można zaobserwować zakłócenia GPS, a jeden z nich znajduje się w Królewcu. Po prostu mają włączone te rzeczy, ponieważ jest to stały rozkaz" - powiedział "The Sun" dr Jack Watling, ekspert od spraw wojskowości z londyńskiego think tanku Royal United Services Institute (RUSI).
Glenn Bradley z brytyjskiego Urzędu Lotnictwa Cywilnego podkreślił, że latanie pozostaje jedną z najbezpieczniejszych form podróżowania.
"Istnieje kilka protokołów bezpieczeństwa w celu ochrony systemów nawigacyjnych w samolotach komercyjnych. Zakłócenia GPS nie mają bezpośredniego wpływu na nawigację samolotu i chociaż jest to znany problem, nie oznacza to, że samolot został celowo zagłuszony" - powiedział.
Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)
sma/
