2024-10-18 18:33 aktualizacja: 2024-10-18, 21:31
Fabryka FSO na Żeraniu w Warszawie, zdjęcie ilustracyjne, fot. PAP/Leszek Szymański
Najstarszy budynek dawnej FSO na Żeraniu trafił do rejestru zabytków. Wpisem objęty został budynek hali kolebkowej zlokalizowanej przy ul. Jagiellońskiej 88G w Warszawie, dzielnica Praga-Północ - poinformował mazowiecki konserwator zabytków.
Hala kolebkowa jest najstarszym zachowanym budynkiem dawnej Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu w Warszawie. Jej budowa rozpoczęła się w 1949 r. wg projektu włoskich architektów. Hala została oddana do użytku w 1953 r. Wygląd elewacji odpowiada projektowi z 1955 r. autorstwa J. Romańskiego i J. Soroczyńskiego.
Ostatnim znaczącym przekształceniem była rozbudowa hali o jeden segment wg projektu M. Ambroziewicza (1957). W tym kształcie przetrwała do czasów współczesnych, dokonywane w niej zmiany obejmujące przemurowanie ścian i zmiany otworów nie wpłynęły znacząco na bryłę, formę oraz konstrukcję budynku. W hali wykonywano nadwozia oraz przeprowadzano montaż samochodów.
"Niezależnie od wpisu prowadzone jest postępowanie w sprawie wpisu do rejestru zabytków pozostałości zespołu zabudowy dawnej fabryki" - przekazał konserwator.
Fabryka Samochodów Osobowych (FSO) zbudowana została od podstaw na przełomie lat 40. i 50. XX wieku. W latach 1986–2003 w skład FSO wchodził Zakład Samochodów Dostawczych w Nysie. Budowa zakładów zakończyła się późną jesienią 1951 roku. Jej koszt wyniósł 130 mln ówczesnych złotych, a koszt wyposażenia – 250 mln złotych.
6 listopada 1951 roku o godzinie 14 z hali montażowej nr 1 zjechał pierwszy samochód osobowy wyprodukowany w powojennej Polsce nazwany Warszawą M-20. Ostatnia warszawa zjechała z taśm montażowych FSO 30 marca 1973 roku. W ciągu 22 lat wyprodukowano 254 421 sztuk tych samochodów. Dziś jest on rarytasem kolekcjonerskim.
Na Żeraniu produkowano później syreny, fiaty 125, polonezy, kilka modeli Daewoo. Chevrolet Aveo był ostatnim modelem samochodu produkowanym do 2011 r. w warszawskim zakładzie.
Fabryka Samochodów Osobowych jako firma formalnie istnieje do dziś. Grupa Kapitałowa FSO zatrudnia w Polsce obecnie około 1400 pracowników.
mas/ miś/ sma/
