Jej zdaniem rok 2022 był rokiem „projektów przetrwania” w związku z rosyjską inwazją. „Musieliśmy zapobiec kryzysowi humanitarnemu wewnątrz kraju i pogłębianiu się problemu związanego z głodem na świecie. Skoncentrowaliśmy się na logistyce eksportu” – wskazała wiceszefowa resortu.
W ubiegłym roku w Ukrainie zaczęła się odbudowa dróg i mostów, a więc najważniejszych obiektów infrastruktury krytycznej, natomiast w 2023 roku skupiono się bardziej na infrastrukturze socjalnej. „Prawie połowa funduszy idzie na mieszkania, pozostałe koszty są skierowane na odnowienie infrastruktury medycznej, edukacji i zapewnienia ludziom schronów” – wyjaśniła Azarchina.
Aktualnym problemem dla Ukrainy pozostaje odbudowa gospodarki oraz stworzenie miejsc pracy dla obywateli, którzy wracają do kraju. „Staramy się uzupełnić wakaty na rynku pracy, by obywatele płacili podatki i w ten sposób zasilali budżet, to nasza walka o +normalność+. Bardzo ważnym aspektem pozostaje stabilność gospodarcza, zdolność Ukrainy do wypłacania pensji naszym obrońcom” – tłumaczyła wiceminister.
Dodała, że to jest kwestia stabilności regionów i państwa jako całości w warunkach wojennych. Tam, gdzie jest praca, tam ludzie szybciej są wstanie powrócić do normalnego życia, a sukces odbudowy zależy od stworzenia przejrzystych i uczciwych reguł gry.
Ministerstwo wraz z koalicją „RISE UA” ustala priorytetowe obiekty, jakie muszą być odbudowane w pierwszej kolejności, biorąc pod uwagę ich wpływ na życie obywateli. Kompleksowy plan odbudowy będzie możliwy, kiedy niewielkie miejscowości skierują swoje własne plany do władz regionalnych. „RISE UA” to koalicja ukraińskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych, inicjatyw, agencji rządowych i aktywistów, którzy wspierają zasady odbudowy i modernizacji Ukrainy poprzez konstruktywny dialog z rządem i partnerami międzynarodowymi.
W tym samym czasie władze Ukrainy pracują nad zmianą polityki regionalnej. „Przede wszystkim jest to powiązane z planem, który został zaproponowany Ukrainie przez Komisję Europejską w planie długofalowej odbudowy kraju do 2027 roku” – powiedziała Azarchina.
„Ukraina ma ogromne wsparcie nie tylko finansowe, ale też eksperckie ze strony sojuszników. A od Izraela otrzymaliśmy analizę dotyczącą możliwości funkcjonowania w czasie wojny ukraińskiego lotnictwa cywilnego” – poinformowała. Dodała przy tym, że sam Izrael nie jest w stanie pomóc Ukrainie w wypracowaniu nowego standardu budowy mieszkań i schronów, ponieważ nigdy nie miał styczności z taką liczbą ataków rakietowych.
Według wiceminister szczegóły dotyczące nowych standardów budowy zostały ustalone z ministerstwem obrony Ukrainy. Mają one spełniać trzy warunki: ochrony osób cywilnych w podstawowym schronie, energooszczędności oraz inkluzywności.
Na bazie centrum koordynacji powstała platforma, której współzałożycielem jest wicepremier Ukrainy Ołeksandr Kubrakow. „Zyskujemy dzięki niej analizę potrzeb odbudowy Ukrainy, możemy podjąć świadomą decyzję, które projekty mogą być zrealizowane. Ukraina prowadzi otwarty dialog z partnerami” – twierdzi Azarchina.
Z centrum koordynacji współpracują kraje G7 i międzynarodowe instytucje finansowe, Ukraina zaś stale pracuje nad ulepszeniem i poszerzeniem współpracy z potencjalnymi partnerami, którzy wspierają ją poprzez pomoc finansową, ale również przekazywanie doświadczenia i wiedzy.
Jak powiedziała wiceminister, Ukraina prowadzi obecnie rozmowy z przedstawicielami polskiego biznesu, by stworzyć odpowiednie warunki do współpracy. „Naszym celem jest stworzenie długofalowego partnerstwa. Uważamy, że taka forma będzie odpowiednia dla obu stron” – wyjaśniła.
Azarchina dodała, że Polska ma wyjątkowe doświadczenie w tworzeniu regionalnych funduszy rozwoju. „Polska jest mistrzem w wykorzystywaniu funduszy otrzymanych z UE i wspierania z ich pomocą rozwoju konkretnych regionów. Ukraina ma czego się uczyć od Polski” - zaznaczyła.
„Nasz kraj nie może mieć żadnych preferencji, co do tego, które firmy miałyby uczestniczyć w przetargach związanych z odbudową kraju. Chcę jednak zaznaczyć, że kiedy mówimy np. o współpracy pomiędzy Ukrainą a Polską, to w związku z tym, że Polska daje Ukrainie kredyt na rozwój przygranicznych terytoriów i infrastruktury, tu preferencje będą dla polskiego biznesu” – wskazała wiceminister.
Wyjaśniła, że Ukraina mierzy się obecnie z dwoma problemami, pierwszy to finansowanie, a drugi - dostęp do technologii. Zaznacza, że kraj jest obecnie platformą dla unikatowych rozwiązań i potencjalnie ciekawym miejscem do inwestowania. „Nie ukrywam, że kroki polskiego rządu wspierające polski biznes w Ukrainie, ale także wzmacniające polsko-ukraińską współpracę w różnych dziedzinach, imponują” – powiedziała w rozmowie z PAP.PL. wiceminister Azarchina. (PAP)
Autor: Hanna Kotomenko
kaa/jos