Zbliża się pakt Wielkiej Brytanii i UE. Co się w nim znajduje?
Premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer i przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen w czwartek sfinalizują prace dotyczące dwustronnej umowy o obronności, a także porozumienia o kwotach połowowych – podał dziennik "Financial Times".
Rozmowy między stronami odbędą się na marginesie dwudniowego szczytu dotyczącego bezpieczeństwa energetycznego, który w czwartek rozpoczyna się w Londynie.
Co zakłada pakt?
Przewiduje się, że pakt o obronności i bezpieczeństwie zostanie ogłoszony 19 maja podczas londyńskiego szczytu Wielka Brytania–UE. "Plan zakłada opublikowanie dokumentu określającego wspólną drogę naprzód" – powiedział jeden z unijnych dyplomatów cytowany przez "FT". W opinii brytyjskiego urzędnika "19 maja będzie punktem wyjścia", inny oszacował szansę na podpisanie porozumienia na 75 proc.
Według "FT", który opiera się na informacjach z trzech źródeł zbliżonych do sprawy, rozwiązana zostanie też kwestia dostępu do zasobów ryb. Kraje UE mają dostać zgodę na zachowanie obecnych kwot połowowych na wodach Wielkiej Brytanii przez co najmniej dwa lata; domagała się tego m.in. Francja. W czerwcu 2026 r. wygaśnie umowa dotycząca kwot połowowych, zawarta w momencie wyjścia Wielkiej Brytanii z UE.
W zamian brytyjskie firmy zbrojeniowe mogłyby uczestniczyć w unijnym programie rzecz zwiększenia bezpieczeństwa Europy SAFE (Security Action for Europe). Program zakłada możliwość emitowania przez kraje członkowskie UE obligacji zabezpieczonych przez unijny budżet. Ich celem jest sfinansowanie zakupów broni od producentów w państwach UE oraz w innych krajach, które zawarły pakt o obronności. Wartość programu to 150 mld euro. W styczniu 2025 r. Bruksela podpisała dwustronne partnerstwa w zakresie bezpieczeństwa i obrony z sześcioma krajami: Norwegią, Mołdawią, Koreą Południową, Japonią, Albanią i Macedonią Północną.
"Europejska polityka obronna nie jest możliwa bez Wielkiej Brytanii. (…) Dlatego Wielka Brytania musi być ściśle zaangażowana w SAFE, tak jak Norwegia" – powiedział w rozmowie z "FT" wysoki rangą dyplomata UE.(PAP)
mzb/ akl/ pap/
