Kosowo

2019-05-09 15:07 aktualizacja: 2019-07-09, 15:44
Fot. PAP/EPA/VALDRIN XHEMAJ

Ustrój

Niepodległe państwo proklamowane 17 II 2008 r. 
Poprzednio, od 1945 r. w Jugosławii pod nazwą terytorium autonomiczne Kosowo i Metohija, od 1965 r. okręg autonomiczny Kosowo w Serbii; w 1990 r. ogłoszenie niepodległości przez parlament Kosowa spowodowało 28 IX 1990 r. zniesienie autonomii okręgu. W latach 90. nastąpiło zaostrzenie konfliktu z Serbią. 
Od połowy 1999 r. Kosowo stanowiło autonomiczny region Serbii administrowany przez ONZ. Wielomiesięczne negocjacje, prowadzone pod auspicjami ONZ, na temat statusu Kosowa nie przyniosły rezultatu. 
17 II 2008 r. parlament Kosowa przyjął przez aklamację deklarację niepodległości. 18 II 2008 r. parlament Serbii "anulował" proklamację niepodległości Kosowa uznając ją za sprzeczną z prawem międzynarodowym. Polska uznała niepodległość Kosowa 26 II 2008 r. Obecnie Kosowo za niepodległe państwo uznaje 114 krajów, w tym Stany Zjednoczone. Serbia nadal postrzega je jako część własnego terytorium, w czym ma poparcie Rosji i Chin. Oficjalne uznanie Kosowa przez ONZ zostało zablokowane przez Rosję i Chiny.
Zgodnie z konstytucją proklamowaną 9 IV 2008 r., która weszła w życie 15 VI 2008 r., głową państwa jest prezydent wybierany przez parlament na 5 lat. 
Organem władzy ustawodawczej jest 1-izbowy parlament o kadencji 4-letniej - Zgromadzenie Kosowa, w którego skład wchodzi 120 deputowanych (100 wybieranych w wyborach powszechnych i 20 przedstawicieli mniejszości etnicznych). 
Władzę wykonawczą sprawuje rząd powoływany przez parlament na wniosek premiera. Premiera mianuje parlament na wniosek prezydenta.

Głowa państwa

prezydent - Hashim THAÇI /PDK/ /od 7 IV 2016/
                                                                                    *
poprzedni prezydent - Atifete JAHJAGA /kob./ /7 IV 2011 - 7 IV 2016/

Rząd

utworzony 9 IX 2017 r., stan po zmianach z 25 II 2019 r.

premier - Ramush HARADINAJ /AAK/ 
I wicepremier oraz min. spraw zagranicznych - Behgjet PACOLLI /AKR/
wicepremier oraz min. ds. społeczności i imigracji - Dalibor JEVTIĆ /SL/
wicepremier - Enver HOXHAJ /PDK/  
wicepremier - Fatmir LIMAJ /NISMA/ 
wicepremier - Dardan GASHI /PDK/ 

ministrowie:
spraw wewnętrznych - Ekrem MUSTAFA 
obrony - Rrustem BERISHA 
infrastruktury i transportu - Pal LEKAJ
finansów - Bedri HAMZA
zdrowia - Uran ISMAJLI 
kultury, młodzieży i sportu - Kujtim GASHI
ds. integracji europejskiej - Dhurata HOXHA /kob./
sprawiedliwości - Abelard TAHIRI
ds. innowacyjności i przedsiębiorczości - Besim BEQAJ
pracy i opieki społecznej - Skender REÇICA
oświaty, nauki i techniki - Shyqeri BYTYQI 
handlu i przemysłu - Endrit SHALA 
rozwoju gospodarczego - Valdrin LLUKA
ochrony środowiska i planowania przestrzennego - Fatmir MATOSHI
administracji i samorządu lokalnego - Ivan TODOSIJEVIĆ
rolnictwa, leśnictwa i rozwoju wsi - Dijana ŽIVIĆ /kob./ 
administracji publicznej - Mahir JAGXHILAR 
ds. rozwoju regionalnego - Rasim DEMIR
                                                                                    *
poprzedni premier - Isa MUSTAFA  /LDK/ /12 XII 2014 - 8 IX 2017/

Parlament

Zgromadzenie Kosowa /Kuvendi i Kosovës - Skupština Kosova/
przewodniczący - Kadri VESELI  /PDK/

Podział mandatów po wyborach z 11 czerwca 2017 r.: PDK i koalicjanci 39, VV 32, LDK 29, SL 9, KDTP 2, inne 9. Razem 120.

Kosowo Parlament

Partie

Demokratyczna Partia Kosowa /Partia Demokratike e Kosovës - PDK/ - utworzona 27 października 1999 r. jako polityczna spadkobierczyni Wyzwoleńczej Armii Kosowa; do 21 maja 2000 r. nosiła nazwę partia  Demokratycznego Postępu Kosowa; przewodn.: Kadri VESELI.

Samostanowienie /Vetëvendosje - VV/ - partia utworzona 12 czerwca 2005 r.; przewodn.: Visar YMERI.

Demokratyczna Liga Kosowa /Lidhja Demokratike e Kosovës - LDK/ - utworzona 23 grudnia 1989 r.; przewodn.: Isa MUSTAFA.

Lista Serbska /Srpska Lista - SL/ - partia utworzona w 2014 r.; przewodn.: Goran RAKIĆ.

Turecka Demokratyczna Partia Kosowa /Kosova Demokratik Türk Partisi - KDTP/ - partia utworzona 19 lipca 1990 r.; przywódca: Mahir YAGCILAR.

Inicjatywa na rzecz Kosowa /Nisma për Kosovën - NISMA/ - partia utworzona 1 marca 2014 r. w wyniku rozłamu w PDK; przywódca: Fatmir LIMAJ.

Sojusz na rzecz Przyszłości Kosowa /Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës - AAK/ - utworzony 29 kwietnia 2001 r.; przywódca: Ramush HARADINAJ.

Partia Sprawiedliwości /Partia e Drejtësisë - PD/ - utworzona w 2004 r.; przywódca: Ferid AGANI.

Niezależna Partia Liberalna /Samostalna Liberalna Stranka - SLS/ - przywódca: Slobodan PETROVIĆ.

Sojusz Nowego Kosowa /Aleanca Kosova e Re - AKR/ - partia utworzona 17 marca 2006r.; przywódca: Behgjet PACOLLI.

Ruch na rzecz Zjednoczenia /Lëvizja për Bashkim - LB/ - przywódca: Valon MURATI. 

Albańska Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia Kosowa /Partia Shqiptare Demokristiane e Kosovës - PSHDK/ - przywódca: Nikë GJELOSHI.

Alternatywa /Alternativa/ - partia utworzona 8 lutego 2017 r.; przewodn.: Mimoza KUSARI-LILA /kob./.

Prasa

Dzienniki

Bota Sot - dziennik, Prisztina, zał. 1995 przez kosowską diasporę w Szwajcarii, wspierana przez Albańską Partię Demokratyczną.

Epoka e Re - dziennik, Prisztina, zał. 1999.

Gazeta Express - dziennik, Prisztina, zał. 2005.

Koha Ditore - dziennik niezależny, Prisztina, zał. 1992 jako tygodnik, od 1997 wychodzi jako dziennik.

Kosova Sot - dziennik, Prisztina, zał. 1998, dostępny także online.

Lajm - dziennik, Prisztina, zał. 2004.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Kosowo

Flaga

Godło

  • Republika Kosowo, Republika e Kosovës, Republika Kosova
  • Obszar: 10 908 km2
  • Ludność: 1 807 323 (2017)
  • Stolica: Prisztina
  • Ludność stolicy: 211 129 (XII 2013)
  • Język urzędowy: albański, serbski
  • Jednostka monetarna: 1 euro (EUR) = 100 eurocentów
  • Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: IMF (MFW)
  • Billboard z napisem "Niepodległość" w Prisztinie Fot. PAP/EPA/GEORGI LICOVSKI
    Billboard z napisem "Niepodległość" w Prisztinie Fot. PAP/EPA/GEORGI LICOVSKI
  • Uroczystość podpisania nowej konstytucji Kosowa Fot. PAP/EPA/VALDRIN XHEMAJ
    Uroczystość podpisania nowej konstytucji Kosowa Fot. PAP/EPA/VALDRIN XHEMAJ
  • Kosowski Albańczyk śpi przed banerem "niepodległe Kosowo" w Prisztinie Fot. PAP/EPA/VALDRIN XHEMAJ
    Kosowski Albańczyk śpi przed banerem "niepodległe Kosowo" w Prisztinie Fot. PAP/EPA/VALDRIN XHEMAJ