Maroko

Ustrój

Monarchia konstytucyjna, niepodległa od 2 III 1956 r. W latach 1912-1956 kraj podzielony był na protektorat francuski i hiszpański oraz międzynarodową strefę Tangeru.
Zgodnie z konstytucją zaaprobowaną w referendum 1 VII 2011 r., która weszła w życie 13 IX 2011 r., głową państwa jest monarcha dziedziczny posiadający szerokie uprawnienia.
Władza ustawodawcza należy do króla i 2-izbowego parlamentu składającego się z izby wyższej - Izby Radców i izby niższej - Izby Reprezentantów. Izba Radców liczy 120 członków wybieranych w wyborach pośrednich (m.in. przez rady samorządowe i związki zawodowe) na kadencję 6-letnią (1/3 składu tej izby jest odnawiana co 2 lata). W skład Izby Reprezentantów wchodzi obecnie 395 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na kadencję 5-letnią.
Władzę wykonawczą sprawuje rząd, na którego czele stoi premier powoływany przez króla. 
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 41 prowincji (w tym 4 w Saharze Zachodniej) i 2 prefektury: Casablanca i Rabat-Salé.

Głowa państwa

król - MOHAMMED VI /od 30 VII 1999/
                                                                                    *
poprzedni król - HASAN II  /3 III 1961 - 23 VII 1999/

Rząd

utworzony 5 IV 2017 r., stan po zmianach z 20 VIII 2018 r. 

premier - Saad ed-Din el-OSMANI

ministrowie:
stanu ds. praw człowieka - Mustafa RAMID
spraw zagranicznych i współpracy międzynarodowej - Nasser BURITA 
spraw wewnętrznych - Abd el-Wafi LAFTIT
sprawiedliwości - Mohammed AUDŻAR 
ds. islamskich  i darowizn - Ahmed TAUFIK
rolnictwa i rybołówstwa, rozwoju rolnego, gospodarki wodnej i leśnictwa - Aziz ACHANNUSZ
planowania narodowego, polityki przestrzennej, budownictwa mieszkaniowego i urbanizacji - Abd el-Ahad Fassi FIHRI 
edukacji narodowej, kształcenia zawodowego, szkolnictwa wyższego i badań naukowych - Saïd AMZAZI
przemysłu, handlu, inwestycji i e-gospodarki - Mulaj Hafid el-ALAMI
ds. zaopatrzenia technicznego, transportu i logistyki - Abd el-Kader AMARA
gospodarki i finansów - Mohammed BENSZABUN 
zdrowia - Anas DUKALI
energetyki, górnictwa i ustawicznego rozwoju - Aziz REBBAH
turystyki, transportu lotniczego, rzemiosła i gospodarki społecznej - Mohammed SADŻID
ds. młodzieży i sportu - Raszid Talbi ALAMI 
kultury i łączności - Mohammed LARADŻ 
ds. rodziny, solidarności, równouprawnienia i rozwoju społecznego - Bassima HAKKAWI /kob./
zatrudnienia i integracji zawodowej - Mohammed JATIM
sekretarz generalny rządu - Mohammed el HADŻUWI
 
ministrowie p/u premiera:
ds. obrony narodowej - Abd el-Latif LUDIJI
ds. ogólnych i wewnętrznych - Lahsin DAUDI
ds. kontaktów z parlamentem, społeczeństwa obywatelskiego oraz rzecznik rządu - Mustafa el-CHALFI
ds. reformy administracji i służb publicznych - Mohammed Ben Abd el-KADER
                                                                                    *
poprzedni premier - Abd el-Ilah BENKIRAN /PJD/  /3 I 2012 - 5 IV 2017/

Parlament

Izba Reprezentantów /Madżlis en-Nuwab/
spiker - Habib el-MALKI 

Podział mandatów po wyborach z 7 października 2016 r.: PJD 125, PAM 102, PI 46, RNI 37, MP 27, USFP 20, UC 19, PPS 12, MDS 3, inne 4. Razem 395.

Izba Radców /Madżlis el-Mustaszarin/
przewodniczący - Hakim BENSZEMAS

Podział mandatów po wyborach częściowych z 2 października 2015 r.: PI 24, PAM 23, PJD 12, MP 10, RNI 8, UMT 6, USFP 5, CDT 4, UC 3, al-Ahd 1, PRD 1, niezależni 8, inne 15. Razem 120.

Partie

Partia Sprawiedliwości i Rozwoju /Parti de la Justice et du Développement - PJD/ - utworzona w 1967 r. po rozłamie w Ruchu Ludowym; do 14 lutego 1999 r. nosiła nazwę Ludowy Ruch Konstytucyjno-Demokratyczny /Mouvement Populaire Constitutionnel et Démocratique - MPCD/; sekr. gen.: Abd el-Ilah BENKIRAN.

Autentyczność i Nowoczesność /Parti Authenticité et Modernité - PAM/ - partia utworzona w 2008 r.; sekr. gen.: Iljas el-OMARI.

Partia Niepodległości /Hizb al-Istiklal - Parti de l'Istiqlal - PI/ - utworzona w kwietniu 1937 r.; sekr. gen.: Hamid SZABAT. 

Narodowe Zgromadzenie Niezależnych /Rassemblement National des Indépendants - RNI/ - utworzone w październiku 1978 r.; przewodn.: Salaheddin MEZUAR.

Socjalistyczny Związek Sił Ludowych /Union Socialiste des Forces Populaires - USFP/ - utworzony we wrześniu 1974 r. przez członków tzw. rabackiej frakcji UNFP; przywódca: Dris LASZGAR.

Ruch Ludowy /al-Haraka asz-Szaabija - Mouvement Populaire - MP/ - utworzony w 1957 r.; sekr. gen.: Mohand LENSER.

Ruch Ludowo-Narodowy /Mouvement National Populaire - MNP/ - utworzony w 1991 r.; przywódca: Mahdżubi AHERDAN.

Związek Konstytucyjny /Union Constitutionnelle - UC/ - utworzony w marcu 1983 r.; przywódca: Mohammed ABIED.

Ruch Demokratyczno-Społeczny /Mouvement Démocratique et Social - MDS/ - partia utworzona w 1996 r. w wyniku rozłamu w Ruchu Ludowo-Narodowym /MNP/; do listopada 1996 r. nosiła nazwę Narodowy Ruch Demokratyczno-Społeczny /Mouvement National Démocratique et Social - MNDS/; przywódca: Mahmud ARSZAN.

Partia Narodowo-Demokratyczna /Parti National Démocrate - PND/ - utworzona w 1981 r. w wyniku rozłamu w Narodowym Zgromadzeniu Niezależnych /RNI/; sekr. gen.: Abdallah KADIRI.

Partia Postępu i Socjalizmu /Parti du Progres et du Socialisme - PPS/ - utworzona 27 sierpnia 1974 r.; przywódca: Mohammed Nabil BENABDALLAH.

Demokratyczna Partia Niepodległości /Parti Démocratique et de l'Indépendance - PDI/ - utworzona w 1946 r.; sekr. krajowy: Abd el-Wahid MASZ.

Partia Działania /Parti de l'Action - PA/ - utworzona w 1974 r.; sekr. gen.: Mohammed el-IDRISI.

Narodowy Związek Sił Ludowych /al-Ittihad al-Watani li-l-Kuwwat asz-Szaabija - Union Nationale des Forces Populaires - UNFP/ - utworzony we wrześniu 1959 r. w wyniku rozłamu w Partii Niepodległości.

Front Sił Demokratycznych /Front des Forces Démocratiques - FFD/ - partia utworzona w czerwcu 1997 r. przez grupę b. członków Partii Odnowy i Postępu; przywódca: Sami CHJARI.

Partia Socjaldemokratyczna /Parti Socialiste Démocratique - PSD/ - utworzona w 1996 r. w wyniku rozłamu w Organizacji na rzecz Działań Demokratycznych i Ludowych /OADP/; sekr. gen.: Isa URDIGHI.

Siły Obywatelskie /Forces Citoyennes - FC/ - partia liberalna, utworzona w listopadzie 2001 r.; sekr. gen.: Abd er-Rahim LAHDŻUDŻI.

Związek Demokratyczny /Union Démocratique - UD/ - utworzony w 2001 r.; sekr. krajowy: Buaza IKKEN.

Partia al-Ahd /Parti al-Ahd/ - utworzona w 2002 r.; sekr. krajowy: Nadżib el-WAZANI.

Sojusz Wolności /Alliance des Libertes - ADL/ - utworzony w 2002 r.; sekr. krajowy: Ali BEL HADŻ.

Partia Reform i Rozwoju /Parti de la Reforme et du Développement - PRD/ - utworzona w 2001 r.; sekr. krajowy: Abd er-Rahman el-KOHEN.

Partia Zjednoczonej Lewicy Socjalistycznej /Parti de la Gauche Socialiste Unifiée - GSU/ - utworzona w 2002 r.; przewodn.: Mohammed Ben SAID ait IDDER.

Marokańska Partia Liberalna /Parti Marocain Liberal - PML/ - utworzona w 2002 r.; sekr. krajowy: Mohammed ZIAN.

Partia Ochrony Środowiska i Rozwoju /Parti de l'Environement et du Développement - PED/ - utworzona w 2002 r.; sekr. krajowy: Ahmed el-ALAMI.

Związki zawodowe

Marokańska Unia Pracy /Union Marocaine du Travail - UMT/ - założona w 1955 r.; do 1963 r. należała do MKWZZ, od 1963 r. należy do AATUF; współpracuje z Narodowym Związkiem Sił Ludowych; liczy 306 000 członków; sekr. gen.: Miludi MUCHARIK.

Powszechna Unia Pracowników Marokańskich /Union Générale des Travailleurs Marocains - UGTM/ - założona w 1960 r.; znajduje się pod wpływami Partii Niepodległości; liczy 695 000 członków; sekr. gen.: Abd er-Razak AFILAL.

Demokratyczna Konfederacja Pracy /Confédération Démocratique du Travail - CDT/ - założona w listopadzie 1978 r. w wyniku rozłamu w Marokańskiej Unii Pracy; znajduje się pod wpływami Socjalistycznego Związku Sił Ludowych; liczy 300 000 członków; sekr. gen.: Mohammed Nubir AMAWI.

Prasa

Dzienniki

al-Alam /Sztandar/ - organ Partii Niepodległości, Rabat, zał. 1946; nie wychodził w latach 1953-55.

al-Anbaa - Rabat, zał. IV 1971 z połączenia "al-Anbaa" /zał. 1963/ i "Dżaridatuk".

al-Bajan - organ Partii Postępu i Socjalizmu, w jęz. arabskim i francuskim, Casablanca, zał. 1972 jako tygodnik; od 20 V 1975 r. ukazuje się codziennie.

al-Ittihad al-Isztiraki /Socjalistyczny Związek/ - organ Socjalistycznego Związku Sił Ludowych, Casablanca, zał. 1983.

al-Maghreb - organ Narodowego Zgromadzenia Niezależnych, w jęz. francuskim, Rabat, zał. 1977.

Maroc Soir - wieczorny w jęz. francuskim, Casablanca, zał. XI 1971.

Le Matin du Sahara et du Maghreb - w jęz. francuskim, Casablanca, zał. 1971; do IV 1989 ukazywał się pt. "Le Matin du Sahara".

al-Mithak al-Watani - organ Narodowego Zgromadzenia Niezależnych, Rabat, zał. 1977.

al-Nidal al-Demokrati /Demokratyczna Walka/ - organ Partii Narodowo-Demokratycznej, Rabat, zał. 1982.

L'Opinion - organ Partii Niepodległości, w jęz. francuskim, Rabat, zał. III 1965 zamiast "La Nation Africaine".

Risalat al-Umma - organ Związku Konstytucyjnego, Casablanca, zał. 1983.

Czasopisma

Demain - tygodnik w jęz. francuskim, Casablanca, zał. 1997.

Les Echos Africains - miesięcznik gospodarczo-polityczny, w jęz. francuskim, Casablanca, zał. 1972.

al-Haraka - organ Ruchu Ludowego, tygodnik, Rabat.

al-Ittihad al-Watani li-l-Kuwaat al-Szaabija - organ Narodowego Związku Sił Ludowych, tygodnik, Casablanca, zał. 1972; do IV 1973 ukazywał się pt. "al-Kifah al-Watani".

Lamalif - miesięcznik społeczno-gospodarczy i kulturalny w jęz. francuskim, Casablanca, zał. 16 III 1966.

al-Maghribi - organ Partii Działania, tygodnik, Rabat.

Matin Hebdo - tygodnik w jęz. francuskim, Casablanca.

Matin Magazine - tygodnik w jęz. francuskim, Casablanca, zał. 1971.

al-Nidal /Walka/ - tygodnik, Casablanca, zał. 1973.

Panorama Interview - miesięcznik w jęz. francuskim, Casablanca.

La Vie Economique - tygodnik w jęz. francuskim, Casablanca, zał. 1921.

Agencja prasowa

al-Wikalat al-Maghribija al-Arabija /WMA/ - Maghreb Arabe Presse /MAP/ - agencja informacyjna należąca do spółki akcyjnej, kontrolowana przez rząd, Rabat, zał. XI 1959; nadaje w językach: arabskim, francuskim, angielskim i hiszpańskim.