Zrozumieć FODMAP: klucz do łagodzenia objawów IBS
Problemy trawienne, takie jak wzdęcia, bóle brzucha czy zaburzenia jelitowe, często wynikają z trudności organizmu w przetwarzaniu niektórych węglowodanów. FODMAP to grupa fermentujących oligo-, di- i monosacharydów oraz polioli, które mogą powodować dolegliwości szczególnie u osób z zespołem jelita drażliwego (IBS). Są to cukry i alkohole cukrowe występujące w wielu popularnych produktach spożywczych, takich jak cebula, pszenica, nabiał czy owoce zawierające fruktozę.

Co to jest FODMAP?
Fermentujące oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy i poliole składają się na grupę węglowodanów znanych jako FODMAP. Oligosacharydy obejmują fruktany oraz galaktany, które można znaleźć w cebuli i pszenicy. Disacharydy to przede wszystkim laktoza występująca w mleku i jego produktach. Monosacharydami są takie cukry jak fruktoza, obecna choćby w jabłkach czy gruszkach. Poliole natomiast to alkohole cukrowe, takie jak sorbitol i mannitol, które znajdziemy w owocach oraz niektórych środkach słodzących.
Wszystkie wymienione substancje są trudne do przetworzenia przez nasze ciało. Skutkiem tego jest ich fermentacja w jelicie grubym, co może prowadzić do problemów trawiennych u osób z nadwrażliwością jelitową.
Wpływ FODMAP na zespół jelita drażliwego (IBS)
FODMAP to grupa węglowodanów, obejmująca oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy oraz poliole. Są one szczególnie istotne dla osób cierpiących na zespół jelita drażliwego (IBS). Te substancje są trudne do strawienia i podlegają fermentacji w jelicie grubym, co prowadzi do produkcji gazów. Rezultatem mogą być nasilone objawy IBS, takie jak:
- bóle brzucha,
- wzdęcia,
- zaburzenia rytmu wypróżnień.
Badania sugerują, że dieta niskiego FODMAP przynosi ulgę aż 75% pacjentów z IBS. Poprzez ograniczenie tych składników można złagodzić problemy trawienne i poprawić komfort życia. Jednakże długotrwałe stosowanie takiej diety wymaga kontrolowania zdrowia mikrobioty jelitowej.
Jakie produkty zawierają FODMAP?
Produkty zawierające FODMAP to te, które mają fermentujące węglowodany mogące wywoływać dolegliwości trawienne. Najczęściej spotykane źródła tych substancji to:
- fruktoza: można ją znaleźć w miodzie, jabłkach, gruszkach oraz arbuzie,
- laktoza: zawarta jest w mleku i jego przetworach jak sery czy jogurty,
- fruktany: obecne są w pszenicy, czosnku i cebuli,
- poliol: sorbitol i mannitol występują zarówno w niektórych owocach, jak i jako słodziki.
Na czym polega dieta low FODMAP?
Dieta FODMAP (https://5pd.pl/diety/fodmap/) opiera się na redukcji spożycia produktów zawierających fermentujące węglowodany, co pomaga złagodzić dolegliwości trawienne. Jest to szczególnie korzystne dla osób cierpiących na zespół jelita drażliwego (IBS). Proces ten dzieli się na trzy fazy:
- eliminacji,
- ponownego wprowadzenia,
- personalizacji.
Na początku z jadłospisu wyklucza się produkty bogate w FODMAP na kilka tygodni. Następnie stopniowo przywraca się je, monitorując reakcje organizmu. Ostatecznie dieta zostaje dopasowana do indywidualnych potrzeb na podstawie tolerancji danej osoby.
Dzięki tej diecie około 75% pacjentów z IBS doświadcza ulgi, szczególnie jeśli chodzi o ból brzucha i wzdęcia. Trzeba jednak pamiętać o możliwym obniżeniu poziomu błonnika pokarmowego przy długotrwałym jej stosowaniu.
Etapy diety: ograniczenie, ponowne wprowadzenie, personalizacja
Pierwszy etap polega na wyeliminowaniu z diety wszystkich produktów bogatych w FODMAP, co pomaga złagodzić dolegliwości takie jak bóle brzucha czy wzdęcia. Następnie przechodzi się do fazy ponownego wprowadzania, w której stopniowo dodaje się produkty zawierające te substancje, aby odkryć, które z nich mogą powodować niepożądane reakcje. Na końcu następuje etap personalizacji diety, który wiąże się z jej dostosowaniem do indywidualnych potrzeb i reakcji organizmu. Umożliwia to uwzględnienie tolerowanych składników, co sprawia, że dieta lepiej odpowiada pacjentowi i poprawia jego komfort życia bez ryzyka pojawienia się nieprzyjemnych objawów trawiennych.
Jakie produkty są dozwolone w diecie low FODMAP?
Dieta low FODMAP koncentruje się na spożywaniu pokarmów ubogich w fermentujące węglowodany, co wspomaga redukcję problemów trawiennych. Można cieszyć się owocami takimi jak:
- maliny,
- truskawki,
- kiwi.
Wśród warzyw dobrze jest wybierać:
- ziemniaki,
- paprykę,
- brokuły.
Ryż i komosa ryżowa to polecane źródła węglowodanów. Dozwolone są również mięso, ryby i jajka, ponieważ nie zawierają dużych ilości FODMAP.
Kluczowe jest jednak stawianie na produkty naturalne i minimalnie przetworzone. Osoby stosujące dietę low FODMAP powinny uważnie obserwować reakcje swojego organizmu na różne składniki i dostosowywać dietę do indywidualnych potrzeb. Taka praktyka pozwala osiągnąć optymalne korzyści zdrowotne oraz unikać takich objawów jak bóle brzucha czy wzdęcia.
Więcej na https://5pd.pl/
Źródło informacji: 5PD