12. Narodowe Czytanie w Ogrodzie Saskim. Para prezydencka czytała "Nad Niemnem" [NASZE WIDEO]

2023-09-09 11:04 aktualizacja: 2023-09-09, 19:08
Para prezydencka czyta "nad Niemnem", Fot. screen/Twitter
Para prezydencka czyta "nad Niemnem", Fot. screen/Twitter
W Ogrodzie Saskim w Warszawie zakończyło się w sobotę 12. Narodowe Czytanie z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy i pierwszej damy Agaty Kornhauser-Dudy. Na zakończenie para prezydencka ogłosiła, że za rok lekturą będzie "Kordian" Juliusza Słowackiego.

W sobotę w warszawskim Ogrodzie Saskim z udziałem pary prezydenckiej, Andrzeja Dudy oraz Agaty Kornhauser-Dudy, odbyła się 12. edycja akcji Narodowe Czytanie. Prezydent i pierwsza dama jako pierwsi odczytali fragment tegorocznej lektury, którą jest powieść "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej.

Inaugurując akcję, Agata Kornhauser-Duda zwróciła uwagę na ponadczasową wartość powieści. Podkreśliła przy tym jej "silne zakorzenienie w krajobrazie" oraz wymiar patriotyczny.

"Chociaż w całej powieści ani razu nie pada słowo Polska, to przecież właśnie Polska jest tutaj wciąż obecna i najważniejsza. Eliza Orzeszkowa stworzyła barwny opis Kresów Rzeczypospolitej, dokumentując polskie miejsca i polski czas, dlatego można powiedzieć, że +Nad Niemnem+ to na wskroś patriotyczna powieść" - stwierdziła Agata Kornhauser-Duda.

Pierwsza dama zwróciła uwagę, że to również "epopeja o Rzeczypospolitej wielu narodów, a także historii naszej części Europy", zaś "rzeką tych wielu narodów jest tytułowy Niemen". "To jest powieść o wspólnocie walki, wolności i wspólnocie pamięci o naszej części Europy i naszego regionu" - wskazała.

Prezydent Andrzej Duda zauważył, że "pierwsze zamówienie, jakie zostało złożone Elizie Orzeszkowej w 1884 r., nie dotyczyło powieści, ale opowieści w odcinkach; zostało złożone przez red. 'Tygodnika Powszechnego', wówczas Mariana Gawalewicza.

"Chodziło o napisanie opowieści o ludziach, opowieści społecznej, żeby napisać, jak wygląda społeczeństwo, jakie są relacje pomiędzy pokoleniami, jakie są relacje pomiędzy warstwami społecznymi, pomiędzy polskim chłopami a ziemiaństwem, szlachtą zagrodową" - powiedział prezydent.

Jak zaznaczył, "'Nad Niemnem' jest powieścią o nas, o Polakach".

Zastrzegł, nie jest to powieść jedynie o tych, którzy żyli w XIX wieku.

"Wielokrotnie podkreślamy, że historia ma swoje cykle - także nasza historia, także polska historia. Powieść ukazująca rozterki ówczesnych ludzi - z jednej strony bohaterów powstania styczniowego bardzo często złamanych klęskę, które ono poniosło, z drugiej strony tych, którzy wątpią w sens jakiejkolwiek walki narodowowyzwoleńczej, którzy nie pamiętają w ogóle o tym czynie patriotycznym, jakim było powstanie, a z drugiej strony cały czas drzemiącej tradycji i sile tych niższych warstw społecznych, które ukazane są tutaj jako te, które mają głębie ducha - Bohatyrowicze i w nich drzemiąca wola odzyskania wolności, niepodległej, suwerennej ojczyzny".

"Te dyskusje przypominały pokoleniu moich dziadków, rodziców - ale także mojemu - czas, w którym myśmy żyli, kiedy zwłaszcza tu, w Warszawie, toczono dyskusje, czy Powstanie (Warszawskie - PAP) miało sens, kiedy też nie było wolnej, niepodległej i suwerennej całkowicie ojczyzny" - zwrócił uwagę prezydent Duda.

Jak zaznaczył, "to jest powieść o nas, stąd właśnie jej piękno, stąd ta ciekawość, z którą, myślę, spokojnie mogę podejść do niej kolejne pokolenia, choć język bardzo często nie jest łatwy" - podsumował prezydent.

W sobotę w Ogrodzie Saskim w Narodowym Czytaniu wystąpili aktorki aktorzy:

Izabella Bukowska, Ewa Domańska, Joanna Jeżewska, Kaja Kozłowska - Żygadło, Elżbieta Nagel, Iwona K. Pawlak (grająca Justynę Orzelską w filmowej wersji "Nad Niemnem"), a także Aleksandra Radwan, Lidia Sadowa, Piotr Bajor, Marek Barbasiewicz, Andrzej Ferenc, Wiesław Komasa, Szymon Kuśmider, Adam Marjański (filmowy Jan Bohatyrowicz z 1986 roku) oraz Michał Mikołajczak, Marcin Przybylski, Przemysław Stippa, Krzysztof Szczepaniak, Mirosław Wieprzewski, Rafał Zawierucha, Jerzy Zelnik i Konrad Żygadło.

Za reżyserię widowiska odpowiadał Janusz Kukuła - główny reżyser Teatru Polskiego Radia. Reżyserem dźwięku jest Tadeusz Mieczkowski. Do realizacji warstwy muzycznej zaproszono wokalistkę i konsultantkę muzyczną Ginę Komasę oraz kompozytora, aranżera i pianistę Dawida Suleja Rudnickiego z zespołem muzyków.

Na zakończenie wydarzenia w Ogrodzie Saskim pierwsza dama Agata Kornhauser-Duda podkreśliła, że w Narodowym Czytaniu nie chodzi o bicie rekordów, ponieważ głównym celem tej akcji jest promowanie najpiękniejszych dzieł polskiej literatury oraz promowanie czytelnictwa. "Cieszymy się, że jest to także wspaniały sposób na wspólne spędzanie czasu przy dobrej literaturze" – powiedziała.

Zaznaczyła także, że „z roku na rok ta akcja zyskuje na popularności. "W tym roku odbyła się ona w ponad 6 tysiącach miejsc w Polsce i na świecie. Bardzo serdecznie dziękujemy naszym rodakom z zagranicy za polonijne Narodowe Czytanie. Dziękujemy placówkom dyplomatycznym, ale także ośrodkom polonijnym, które zorganizowały wydarzenia, a szczególnie tym najbardziej oddalonym" – podkreśliła Agata Kornhauser-Duda. Narodowe Czytanie odbyło się w 300 miejscach w ponad 40 krajach, m.in. w obu Amerykach, Afryce, Australii i Nowej Zelandii.

"Nad Niemnem" nasi rodacy czytali również w Kazachstanie, Uzbekistanie oraz na Białorusi, m.in. w Grodnie, zaś na Litwie w ramach akcji ambasador Polski na Litwie Konstanty Radziwiłł czytał tę powieść nad litewskim Niemnem. Już tradycyjnie najwięcej zgłoszeń pochodziło z Ukrainy. "Ta liczba wzrosła w stosunku do zeszłego roku i w tym roku Narodowe Czytanie odbyło się w stu miejscach na Ukrainie" – powiedziała pierwsza dama. Lekturę tegorocznej akcji nie czytano wyłącznie w języku polskim. "Nad Niemnem" było również czytane przez Japończyków w języku japońskim w Japonii.

"Nad Niemnem" to najbardziej znana powieść Elizy Orzeszkowej. Powstawała w latach 1886–1887, a w formie książka ukazała się w 1888 roku. Ze względu na barwne opisy, wyrazistych bohaterów i odwołania historyczne dzieło porównywano do "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. Żadna inna książka pisarki nie została tak entuzjastycznie przyjęta przez recenzentów, chwalono m.in. sprawne połączenie dydaktyzmu z walorami artystycznymi i przemyślaną kompozycję całości. "Nad Niemnem" cieszyło się popularnością i uznaniem kolejnych pokoleń czytelników. W II Rzeczypospolitej powieścią zainteresowało się kino. Ekranizację książki ukończono w 1939 r., ale obraz zaginął w czasie II wojny światowej. Kolejny film nakręcono w połowie lat 80. XX wieku. "Nad Niemnem" to jeden najważniejszych utworów literatury polskiej podejmujący tematykę Powstania Styczniowego, którego 160–lecie obchodzone jest w 2023 roku.

Akcja Narodowe Czytanie organizowana jest przez Prezydenta RP od 2012 r. Została zainicjowana przez prezydenta Bronisława Komorowskiego wspólną lekturą "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. W 2013 r. w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji czytano kolejno: "Trylogię" Henryka Sienkiewicza oraz "Lalkę" Bolesława Prusa; w 2016 roku "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza, a w 2017 roku lekturą Narodowego Czytania było "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego. W 2019 roku lekturami było osiem najważniejszych polskich nowel, między innymi autorstwa Stefana Żeromskiego, Bolesława Prusa, Marii Konopnickiej i Bruno Schulza. W 2020 roku, w warunkach obostrzeń epidemicznych, czytano "Balladynę" Juliusza Słowackiego. "Moralność pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej była lekturą w 2021 roku. W ubiegłym roku - w Roku Romantyzmu Polskiego – czytano natomiast "Ballady i romanse" Adama Mickiewicza.(PAP)

autorki: Anna Kruszyńska, Aneta Oksiuta, Magdalena Gronek

kw/kno/

TEMATY:

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.