2024-03-01 14:02 aktualizacja: 2024-03-02, 07:53
Nowy prezydent Finlandii Alexander Stubb i Pierwsza Dama Suzanne Innes-Stubb, fot. PAP/EPA/COMPIC/MAURI RATILAINEN
Polityka zagraniczna Finlandii to realizm oparty na demokracji, prawach człowieka i sojuszach międzynarodowych - oświadczył Alexander Stubb, który po wygranych lutowych wyborach w piątek oficjalnie objął urząd jako 13. prezydent w historii kraju. Na stanowisku zastąpił Sauliego Niinisto, który był głową państwa przez 12 lat.
„Wszystko się zmienia, ale pewne rzeczy pozostają stałe” – rozpoczął Niinisto swoje ostatnie przemówienie w roli prezydenta podczas ceremonii przekazania władzy w parlamencie. „W umysłach ludzi wyraźnie obecne są takie słowa jak wojna, pokój i bezpieczeństwo” – podkreślił.
„Codziennie śledzimy z uwagą to, co mówią prezydenci (USA Joe) Biden, (Rosji Władimir) Putin oraz (przywódca Chin) Xi (Jinping) oraz jak były prezydent USA Trump dąży do odzyskania władzy. Ich działania mają ogromny wpływ na myśli i egzystencję nas (wszystkich), wszystkich ośmiu miliardów ludzi” – przemawiał Niinisto, który urząd objął 1 marca w 2012 r., zwracając uwagę, że „postanowienia najważniejszych decydentów zależą też od emocji, uczuć i w tym sensie dyplomacja jest odrębną dziedziną sportu”.
„Nie przekazuję władzy w czasie, gdy można patrzeć w świetlaną przyszłość, a raczej (gdy patrzy się w nią) coraz częściej z nadzieją, aby nie było gorzej” – podkreślił Niinisto, przypominając też o zmianach klimatycznych, postępującej automatyzacji i robotyce.
„Dziękuję, że mogę służyć ojczyźnie w tak trudnych czasach” – rozpoczął swoje pierwsze przemówienie jako prezydent Alexander Stubb, liberalny konserwatysta, premier Finlandii w latach 2014-2015 i były szef fińskiej dyplomacji (2008-2011).
„Cała globalna polityka weszła w przejściową fazę” – mówił, przypominając o historycznych przełomach lat 1918, 1945 oraz 1989. Obecna polityka zagraniczna Finlandii to „realizm oparty na wartościach (demokracji, praworządności oraz praw człowieka) oraz sojuszach międzynarodowych” - oświadczył Stubb.
„Taka polityka zagraniczna lubi wstrzemięźliwość” – kontynuował, ale „trzeba być gotowym na szybką reakcję na zmieniające się okoliczności, tak jak w przypadku decyzji o wejściu do NATO”. „Wierzymy w pracę zespołową i dotrzymywanie międzynarodowych zobowiązań” – podkreślił.
Fińskie władze z prezydentem Niinisto na czele podjęły decyzję o akcesji do NATO jako odpowiedź na pełnoskalową inwazję Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. De facto już wtedy nastąpiło odejście od wieloletniej fińskiej polityki balansowania między USA a Rosją i militarnej neutralności – ocenili komentatorzy telewizji Yle.
„Głównym zadaniem prezydenta jest utrzymanie pokoju” – mówił z kolei przewodniczący parlamentu Jussi Halla-aho, zwracając uwagę, że ostatnia kampania prezydencka zdominowana była przez „wojnę, konflikty, (kwestie) NATO i obronności”.
Zwracając się do nowego szefa państwa, Halla-aho przypomniał słowa Stubba, że dzięki lekturze dzieł Machiavelliego i nauczył się, dlaczego władza nie może pozostawać w rękach jednego człowieka. To przykład dobrej tradycji, bo słynny traktat Machiavellego „Książę” był stale otwarty na biurku poprzednich prezydentów Finlandii: Juho Paasikiviego (1946–1956) oraz Urho Kekkonena (1956–1982) – dodał przewodniczący parlamentu.
Alexander Stubb, kandydat rządzącej Koalicji Narodowej (KOK), wygrał przeprowadzone na przełomie stycznia i lutego wybory. W II turze zdobył 51,62 proc. głosów, pokonując Pekkę Haavisto, polityka „Zielonych” i byłego szefa MSZ. Stubb ma tytuł doktora filozofii, a w ostatnich latach pełnił funkcję profesora i dyrektora Europejskiego Instytutu Uniwersyteckiego we Florencji.
Z Helsinek Przemysław Molik (PAP)
sma/
