"Czas na rozdział tronu od ołtarza". Lewica o skali finansowania Kościoła przez rząd PiS
Czas na rozdział tronu od ołtarza. Skoro Władysław Kosiniak-Kamysz nie znajduje czasu na załatwienie tej sprawy, bierzemy sprawy we własne ręce - podkreślili kandydatka Lewicy na prezydenta RP Magda Biejat, przewodnicząca klubu Lewicy Anna Maria Żukowska i współprzewodniczący Nowej Lewicy Włodzimierz Czarzasty.
Kandydatka Lewicy na prezydenta oraz liderzy Lewicy przedstawili w poniedziałek na konferencji prasowej informacje o skali finansowania Kościoła przez państwo w trakcie ośmiu lat rządów PiS. Według Żukowskiej, ministerstwa wpłaciły wówczas na Kościół blisko 10 miliardów złotych.
Przedstawiciele Lewicy zapowiedzieli też plan zmian dot. finansowania Kościoła; jednym z jego elementów ma być m.in. likwidacja Funduszu Kościelnego.
Politycy apelowali, że "czas na ustawę rozdzielającą tron od ołtarza". Przypomnieli, że w kampanii wyborczej 2023 r. złożyli Polakom zobowiązanie dot. rozdzielenia tronu od ołtarza. Zaznaczyli przy tym, że taki sam postulat znalazł się wśród "100 konkretów" obiecanych wyborcom przez Koalicję Obywatelską. Przypomnieli także, że w styczniu 2024 roku powołany został przez premiera Donalda Tuska Międzyresortowy Zespół ds. Funduszu Kościelnego, któremu przewodniczy wicepremier, szef MON, prezes PSL, Władysław Kosiniak-Kamysz. Politycy podkreślali, że do tej pory zespół niewiele zrobił w tej sprawie.
Fundusz Kościelny do likwidacji! ❌💰 pic.twitter.com/t3MLMLH0dv
— A. Dziemianowicz-Bąk (@AgaBak) March 24, 2025
W tym kontekście poinformowali, że mają dość czekania, aż wicepremier Kosiniak-Kamysz spełni obietnice i zajmie się Kościołem, dlatego postanowili wziąć sprawy we własne ręce. Zaznaczyli, że po ponad roku od przejęcia władzy przez koalicję 15 października, trzeba w końcu powiedzieć "dość finansowania instytucji kościelnych przez państwo".
"Najwyższy czas zrobić z tym porządek. Skoro pan wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz, który miał ten porządek zrobić, nie znajduje czasu na załatwienie tej sprawy, postanowiliśmy wziąć sprawy w swoje ręce. Nie będziemy czekać" - powiedziała Biejat. Zwracała jednocześnie uwagę, że w dyskusji nt. finansowania Kościoła sporo mówi się o transferach z Funduszu Kościelnego, a przecież dużo pieniędzy przepływa do Kościoła również poza nim.
Czarzasty zapowiedział, że Lewica chce rozpocząć dyskusję na temat finansowania Kościoła w Polsce, ale podkreślił, że jego formacja nie chce być "mordercami kleru", tylko chce, aby wszystkie sprawy związane z finansowaniem i działalnością gospodarczą kleru były normalnie opodatkowane, a kler był traktowany jak wszyscy inni obywatele w Polsce. Jak wskazał, w opodatkowaniu działalności gospodarczej kleru chodzi m.in. o chrzciny, śluby, pogrzeby, komunie, ale także o zasady funkcjonowania cmentarzy.
Czarzasty poinformował też, że Lewica podejmie również temat zatrudnienia kleru w aparacie administracyjnym państwa oraz będzie monitorować działalność obecnego rządu w stosunku do finansowania kleru.
Anna Maria Żukowska powiedziała, że przez osiem lat rządów PiS ministerstwa wpłaciły na Kościół blisko 10 miliardów złotych. Przedstawiła szczegółowe dane, jakie sumy zostały przeznaczone na Kościół z poszczególnych ministerstw, i podkreśliła, że pieniądze wydatkowano na kler, zamiast na ochronę zdrowia, czy też na zapewnienie obiadów dla dzieci w szkołach.
Projekt ustawy, która "zrobi porządek"
Politycy Lewicy zapowiedzieli, że w najbliższą środę zaprezentują projekt ustawy, która "zrobi porządek z Funduszem Kościelnym". Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk poinformowała na platformie X, że skierowała wniosek o wpis do wykazu prac legislacyjnych rządu projektu ustawy MRPiPS likwidującej Fundusz Kościelny. "Dość czekania, czas na działania" - napisała.
W styczniu ub.r. został powołany Międzyresortowy Zespół ds. Funduszu Kościelnego, który ma wypracować koncepcję zmiany funkcjonowania Funduszu Kościelnego i zasad finansowania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz ubezpieczenia zdrowotnego duchownych. Na jego czele stanął wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz.
Pod koniec lutego Kosiniak-Kamysz powiedział, że jest zwolennikiem zamiany Funduszu Kościelnego na odpis podatkowy.
Prymas Polski arcybiskup Wojciech Polak na początku marca powiedział PAP, że strona kościelna jest otwarta na reformę Funduszu Kościelnego, ale nie na jego likwidację. "W rękach państwa są dobra, które ciągle generują konkretne kwoty dla państwa, a które zostały zabrane Kościołowi. Stąd też możliwe jest jedynie przekształcenie Funduszu Kościelnego, a nie jego likwidacja. Na dzisiaj trudno mi powiedzieć, jak to przekształcenie ma wyglądać" – zastrzegł.
Podkreślił, że punktem wyjścia rozmów o przyszłości Funduszu Kościelnego musi być bilans jego funkcjonowania.
Hierarcha wyraził przypuszczenie, że dojście do konkretnych rozwiązań możliwe jest na drodze rozmów w ramach Rządowej Komisji Konkordatowej i Kościelnej Komisji Konkordatowej.
Zapytany o możliwość zastąpienia Funduszu Kościelnego odpisem podatkowym prymas wskazał, że trudnością w tym przypadku byłaby m.in. wysoka kwota wolna od podatku. Dodał, że kolejne problemy nastręcza fakt, że dokonać takiego odpisu na rzecz wybranego związku wyznaniowego nie mogliby m.in. rolnicy, emeryci oraz renciści.
Fundusz Kościelny powstał na mocy ustawy z 20 marca 1950 r. Według założeń miał być formą rekompensaty dla Kościołów i związków wyznaniowych za przejęte od nich przez państwo nieruchomości ziemskie. Z tych nieruchomości miała zostać utworzona masa majątkowa, z której dochód miał być dzielony między Kościoły proporcjonalnie do wielkości zabranych nieruchomości.
95 proc. wydatków Funduszu Kościelnego to obecnie składki na ubezpieczenia społeczne osób duchownych. Korzystają z niego wszystkie działające legalnie w Polsce związki wyznaniowe, także te, które nie działały w naszym kraju w 1950 r. i nie utraciły żadnych nieruchomości. (PAP)
dk/ iżu/ jann/ lm/ know/
