2017-09-20 19:23 aktualizacja: 2018-09-26, 20:26
Jacek Kaczmarski Archiwum. Fot. PAP/Piotr Polak
"Między nami" - taki tytuł nosi najpełniejsze jak dotąd wydanie wierszy Jacka Kaczmarskiego zawierające także utwory dotąd niepublikowane. Tom, który właśnie trafia do księgarń, został przygotowany z okazji przypadającej w tym roku 60. rocznicy urodzin barda "Solidarności".
Książka jest czwartym już wydaniem antologii poezji Jacka Kaczmarskiego, tym razem uzupełnionym o niepublikowane dotąd wiersze, w tym jeden, który artysta rozpoczął tuż przed śmiercią. Utwory zebrał Krzysztof Nowak, przyjaciel i redaktor większości dzieł Kaczmarskiego, który poświęcił przeszło 30 lat na tworzenie kompletnego zbioru poezji artysty, przepisując na maszynie, montując i spisując ze słuchu z nagrań, dokonując korekty zbiorów, które ukazały się dotychczas. W najnowszym wydaniu "Między nami" - tomie liczącym niemal 1200 stron - znalazły się wszystkie znane utwory Kaczmarskiego.
Jacek Kaczmarski poeta i autor tekstów, pieśniarz, bard, wykonawca "Murów", "Obławy", "Naszej klasy" i kilku setek innych ważnych dla kilku pokoleń Polaków piosenek, urodził się 22 marca 1957 r. w Warszawie. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W drugiej połowie lat 70. poznał Przemysława Gintrowskiego i Zbigniewa Łapińskiego, z którymi utworzyli artystyczne trio.
W 1978 r. Kaczmarski napisał słowa do melodii "L’estaca" Katalończyka Lluisa Llacha. Utwór ten - wykonywany przez trio jako finał programu poetyckiego o tej samej nazwie - stał się nieoficjalnym hymnem "Solidarności", a jego autor okrzyknięty został - wbrew własnej woli - "bardem opozycji".
Wprowadzenie stanu wojennego w 1981 r. zastało Kaczmarskiego we Francji. Artysta pozostał na emigracji, występował m.in. w Ameryce i Australii. W 1984 roku został członkiem Redakcji Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w Monachium z własnym programem "Kwadrans Jacka Kaczmarskiego". Na emigracji powstały kolejne nowe zbiory poezji i albumy, a wśród nich: "Zbroja" (1982), "Przejście Polaków przez Morze Czerwone" (1983), "Mój Zodiak" (1985), "Kosmopolak" (1987), "Dzieci Hioba" (1989).
Po powrocie do Polski w 1990 roku Kaczmarski odbył, wraz ze Zbigniewem Łapińskim, pierwszą po 9 latach emigracji trasę koncertową, za której płytową wersję otrzymał w 2001 roku Złotą Płytę. W 1993 roku powstała nowa płyta – "Wojna Postu z Karnawałem" – przygotowana wspólnie z Przemysławem Gintrowskim i Zbigniewem Łapińskim. W 1994 roku powstały dwa kolejne programy: "Sarmatia" oraz zbiór kolęd i pastorałek – "Szukamy stajenki". Na półki księgarń trafiła debiutancka powieść autobiograficzna Kaczmarskiego – "Autoportret z kanalią".
W roku 1995 Jacek Kaczmarski wraz z drugą żoną Ewą i 7-letnią córką Patrycją osiedlił się w Australii, skąd przyjeżdżał do Polski na koncerty i promocje kolejnych płyt. Pobyt w Australii zaowocował nowymi tekstami, utrwalonymi na płycie "Między Nami" (1997) oraz "Dwie Skały", nagranej w grudniu 1999 roku. Pisał też powieści, które ukazały się w Polsce: "Plaża dla psów", "O aniołach innym razem" – z 1999 roku oraz "Napój Ananków" (2000).
W marcu 2002 zdiagnozowano u Jacka Kaczmarskiego raka przełyku. 17 marca 2004 otrzymał nagrodę Fryderyka za całokształt twórczości, ale nie był już w stanie odebrać jej osobiście. Kaczmarski zmarł 10 kwietnia 2004 w szpitalu w Gdańsku, jego prochy spoczęły w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
"W swoich pieśniach opowiadał o teraźniejszości poprzez historyczne aluzje, które skłaniały do odnajdywania ukrytego sensu utworów. Często posługiwał się alegorią, symbolem, ale także ironią, przewrotną puentą, by w inteligentny i dyskretny sposób, unikając reperkusji ze strony komunistycznej cenzury, upomnieć się o fundamentalne prawa człowieka, jak wolność, godność, poszanowanie sprawiedliwości" - napisał prezydent Andrzej Duda w 60. rocznicę urodzin Kaczmarskiego.
Książka "Między nami" ukazała się nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka.
Agata Szwedowicz (PAP)
aszw/ itm/
