2022-05-27 11:31 aktualizacja: 2022-05-27, 11:42
Naukowcy odkryli jedną z przyczyn demencji Fot. Alex Plavevski/PAP/EPA
Cukrzyca typu 2 przyspiesza proces starzenia się mózgu. Zanik istoty szarej w mózgu zachodzi ok. 26 proc. szybciej u chorych na cukrzycę typu 2, niż u osób bez tej choroby – wynika z pracy, którą publikuje pismo eLife.
Do takich wniosków doszli naukowcy ze Stony Brook University w Nowym Jorku oraz z Massachusetts General Hospital i Harvard Medical School w Bostonie, którzy przeanalizowali dane zebrane w brytyjskim Biobanku, dotyczące 20 314 osób w wieku od 50. do 80. lat. W badanej grupie 1012 osób cierpiało na cukrzycę typu 2, a 19 302 osób było zdrowych. Porównywano ich wyniki w testach na zdolności poznawcze oraz wyniki badań neuroobrazowych mózgu.
Dodatkowo wykonano metaanalizę ponad 90 badań dotyczących starzenia się mózgu u chorych na cukrzycę typu 2 oraz u osób bez cukrzycy.
Jak zaobserwowali naukowcy, w porównaniu z osobami z grupy kontrolnej - dobranymi pod względem wieku, płci, wykształcenia oraz obecności nadciśnienia tętniczego, chorzy na cukrzycę typu 2 mieli większe deficyty poznawcze, zwłaszcza pod względem tzw. funkcji wykonawczych (m.in. kontrola uwagi, hamowanie poznawcze, kontrola hamowania, pamięć robocza i elastyczność poznawcza) oraz tempa przetwarzania informacji.
Co więcej, porównanie badań neuroobrazowych z użyciem rezonansu magnetycznego (MRI) ujawniło, że cukrzyca typu 2 miała związek z szybszym zanikiem istoty szarej mózgu, zwłaszcza w brzusznym prążkowiu (struktura istotna dla funkcji wykonawczych, w tym kontroli zachowań), móżdżku i skorupie oraz ze zmianami w aktywności mózgu. Naukowcy ocenili, że proces atrofii istoty szarej zachodził w mózgach osób z cukrzycą o około 26 proc. szybciej niż podczas naturalnego starzenia mózgu. Negatywny wpływ cukrzycy na mózg był tym większy, im dłużej trwała choroba.
Zmiany w mózgu zachodzą już przed wykryciem choroby
Zdaniem głównego autora pracy (https://elifesciences.org/articles/73138) Botonda Antala ze Stony Brook University neurologiczne zmiany związane z cukrzycą typu 2 mogą zachodzić na długo przedtem, nim choroba zostanie zdiagnozowana. "Zatem gdy cukrzyca typu 2 jest diagnozowana przy pomocy konwencjonalnych badań, pacjenci mogą mieć trwałe nieodwracalne uszkodzenie mózgu" – podkreśla badacz.
Współautorka pracy Lilianne Mujica-Parodi ze Stony Brook University wskazuje, że cukrzyca typu 2 może przyspieszać starzenie mózgu prawdopodobnie z powodu niedoborów energii, które wpływają na zmiany jego struktury i funkcji.
"Nasze wyniki potwierdzają potrzebę badań nad biomarkerami cukrzycy typu 2 w mózgu oraz metod leczenia, które specyficznie działają na jej skutki neurologiczne" – podsumowuje Mujica-Parodi. (PAP)
